Bài giảng Sinh học 11 Bài 15 tiết 15: Tiêu hóa ở động vật

Chµo mõng c¸c thÇy c« gi¸o  Sinh Häc 11B-CHUYỂN HÓA VẬT CHẤTB - CHUYỂN HÓA VẬT CHẤT VÀ NĂNG LƯỢNG Ở ĐỘNG VẬTTIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬTBài 15Tiết 15:I. Tiêu hóa là gì?II. Tiêu hóa ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóaIII. Tiêu hóa ở động vật có túi tiêu hóaIV. Tiêu hóa ở động vật có ống tiêu hóa TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtC¸c chÊt dd trong thøc ¨nC¸c chÊth÷u c¬GluxitLipitPr«tªinAxit nuclªicVitaminMuèi kho¸ngN­ícC¸c chÊtv« c¬C¸c chÊt hÊp thô ®­îc§­êng ®¬nAxit bÐo vµ glixªrinAxit aminC¸c thµnh phÇn cña nuclª«titVitaminMuèi kho¸ngN­ícHo¹t ®éngtiªu ho¸Ho¹t®énghÊpthôTIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtI. Tiªu hãa lµ g× ?S¬ ®å qu¸ tr×nh tiªu ho¸I. Tiªu hãa lµ g× ?H·y chän ®¸p ¸n ®óng vÒ kh¸i niÖm tiªu ho¸Tiªu ho¸ lµ qu¸ tr×nh lµm biÕn ®æi thøc ¨n thµnh c¸c chÊt h÷u c¬B. Tiªu ho¸ lµ qu¸ tr×nh t¹o ra c¸c chÊt dinh d­ìng vµ n¨ng l­îng h×nh thµnh ph©n th¶i ra ngoµi c¬ thÓC. Tiªu ho¸ lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi thøc ¨n thµnh c¸c chÊt dinh d­ìng vµ n¨ng l­îngD. Tiªu ho¸ lµ qu¸ tr×nh biÕn ®æi c¸c chÊt dinh d­ìng cã trong thøc ¨n thµnh c¸c chÊt ®¬n gi¶n mµ c¬ thÓ hÊp thô ®­îc.DTIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtI. Tiêu hóa là gì? Tiêu hóa là quá trình biến đổi các chất dinh dưỡng có trong thức ăn thành những chất đơn giản mà cơ thể hấp thụ đượca. Khái niệmb. Các hình thức tiêu hoá ở động vật+ Tiêu hóa nội bào:Tiêu hóa thức ăn bên trong tế bào, thức ăn được tiêu hóa hóa học trong không bào nhờ hệ thống Enzim + Tiêu hóa ngoại bào: tiêu hóa bên ngoài tế bào, thức ăn có thể được tiêu hóa trong túi tiêu hóa hoặc trong ống tiêu hóa cả về mặt cơ học và hóa học. TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËt II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸:I. Tiªu hãa lµ g× ?- Ví dụ: tiêu hóa ở trùng giày- Đại diện : Động vật đơn bào như : Trùng giày, trùng roi, amip..Quan sát hình và kể tên đại diện ĐV chưa có cơ quan tiêu hoá?TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtTIÊU HÓA NỘI BÀO Ở TRÙNG GIÀYCác chất dinh dưỡng đơn giản được hấp thụ từ không bào tiêu hóa vào tế bào chất. Riêng phần thức ăn không được tiêu hóa trong không bào được thải ra khỏi tế bào theo kiểu xuất bào2. Màng tế bào lõm dần hình thành không bào tiêu hoá chứa thức ăn3. Lizoxom gắn vào không bào tiêu hoá, thuỷ phân các chất dinh dưỡng phức tạp thành các chất đơn giảnĐánh dấu X vào ô cho ý đúng về trình tự các giai đoạn: A. 1  2  3 C. 2  1  3 D. 3  2  1 Các giai đoạn của quá trình tiêu hóa ở trùng giày B. 2  3  1X II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸: ( ĐV ®¬n bào)- §Æc ®iÓm: Chñ yÕu lµ tiªu ho¸ néi bµo. Thøc ¨n ®­îc thùc bµo vµ bÞ ph©n hñy nhê enzim thñy ph©n chøa trong lizoxomI. Tiªu hãa lµ g× ?- Ví dụ: Tiêu hóa ở trùng giày- Đại diện : Động vật đơn bào như : Trùng giày, trùng roi, amip..TIÊU HÓA NỘI BÀO Ở TRÙNG GIÀYTIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtIII. Tiªu hãa ë ®éng vËt cã tói tiªu ho¸II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸I. Tiªu hãa lµ g× ?- CÊu t¹o tói tiªu ho¸: + h×nh tói, ®­îc t¹o thµnh tõ nhiÒu TB.+ Có một lỗ thông duy nhất với bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn- Đại diện: ruột khoang và giun dẹpQuan sát hình và kể tên đại diện ĐV chưa có túi tiêu hoá? M« t¶ cÊu t¹o cña tói tiªu hãa?TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtEnzim tiêu hoáEnzim tiêu hoáQu¸ tr×nh tiªu ho¸: Thøc ¨n (RËn n­íc) qua lç th«ng  Tói tiªu ho¸. TÕ bµo trªn thµnh tói tiªu ho¸ tiÕt enzim vµo trong tói tiªu ho¸ ( bªn ngoµi tÕ bµo) ®Ó tiªu ho¸ ho¸ häc: ChÊt dinh d­ìng phøc t¹p trong thøc ¨n  ChÊt dinh d­ìng ®¬n gi¶n h¬n cã kÝch th­íc nhá chuyÓn vµo c¸c tÕ bµo trªn thµnh tói tiªu ho¸ vµ tiÕp tôc tiªu ho¸ néi bµo ChÊt dinh d­ìng ®¬n gi¶n ®­îc tÕ bµo sö dông. C¸c chÊt th¶i qua lç th«ng ra ngoµi m«i tr­êng. Tiêu hóa thức ăn trong túi tiêu hóa của thủy tứcThức ăn → túi tiêu hóaThức ăn kích thước lớn 	mảnh nhỏMảnh thức ăn	 chất đơn giảnTH ngoại bàoTH nội bàoTIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtI. Tiªu hãa lµ g× ?II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸III. Tiªu hãa ë ®éng vËt cã tói tiªu ho¸II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸I. Tiªu hãa lµ g× ?TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËt- Đặc điểm: Tiêu hóa ngoại bào (nhờ các enzim tiết ra từ các tế bào tuyến tiêu hóa trên thành túi) và tiêu hóa nội bào.III. Tiªu hãa ë ®éng vËt cã tói tiªu ho¸- Đại diện: ruột khoang và giun dẹp- CÊu t¹o tói tiªu ho¸: Túi tiêu hóa có hình túi và được hình thành từ nhiều tế bào. Túi tiêu hóa có một lỗ thông duy nhất ra bên ngoài. Lỗ thông vừa làm chức năng miệng vừa làm chức năng hậu môn.1. T¹i sao trong tói tiªu ho¸ thøc ¨n sau khi ®­îc tiªu ho¸ ngo¹i bµo l¹i tiÕp tôc tiªu ho¸ néi bµo?Sau khi tiªu ho¸ ngo¹i bµo  C¸c chÊt dinh d­ìng ®¬n gi¶n h¬n nh­ng tÕ bµo vÉn ch­a sö dông ®­îc. V× vËy c¸c chÊt dinh d­ìng tiªu ho¸ dë dang tiÕp tôc ®­îc tiªu ho¸ néi bµo  C¸c chÊt dinh d­ìng ®¬n gi¶n, c¬ thÓ sö dông ®­îc.2. Ưu điểm của tiêu hoá thức ăn ở động vật có túi tiêu hoá so với động vật chưa có cơ quan tiêu hoá là gì?Ưu điểm:Tiêu hoá được thức ăn có kích thước lớn và nhiều laoij thức ăn.Nhược điểm: Thức ăn trộn lẫn chất thảiHiệu suất tiêu hoá thức ăn thấp III. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ TÚI TIÊU HÓAIV. Tiªu ho¸ ë ®éng vËt cã èng tiªu ho¸:- CÊu t¹o cña èng tiªu ho¸III. Tiªu hãa ë ®éng vËt cã tói tiªu ho¸II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸I. Tiªu hãa lµ g× ?Nh÷ng ®éng vËt nµo cã èng tiªu hãa?- Đại diện: §éng vËt cã x­¬ng sèng vµ nhiÒu loµi ®éng vËt kh«ng x­¬ng sèng (ch©u chÊu, giun ®Êt).TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËt- CÊu t¹o cña èng tiªu ho¸HÖ tiªu hãa cña ng­êi? H·y kÓ tªn c¸c bé phËn ë èng tiªu hãa ë ng­êi?? èng tiªu hãa cña mét sè ®éng vËt nh­ giun ®Êt, ch©u chÊu, chim cã bé phËn nµo kh¸c víi èng tiªu hãa cña ng­êi? C¸c bé phËn ®ã cã chøc n¨ng g×?Chú ý: - Diều: Chứa thức ăn, làm mềm thức ăn- ở chim có dạ dày cơ (mề): khỏe, nghiền nát thức ănIV. Tiªu ho¸ ë ®éng vËt cã èng tiªu ho¸:- CÊu t¹o cña èng tiªu ho¸: gåm: MiÖng, hÇu, thùc qu¶n, d¹ dµy, ruét non, ruét giµ, hËu m«n.III. Tiªu hãa ë ®éng vËt cã tói tiªu ho¸II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸I. Tiªu hãa lµ g× ?- Đại diện:- §Æc ®iÓm: TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtIII. TIÊU HÓA Ở ĐỘNG VẬT CÓ ỐNG TIÊU HÓASTTBộ phậnTiêu hoá cơ họcTiêu hoá hoá học1Miệng 2Thực quản3Dạ dày 4Ruột non5Ruột giàNhai, đảo trộn thức ănNuốt, đẩy thức ănDạ dàyBóp,nhào trộn thức ăn,đẩy thức ănRuột-Co bóp, đẩy thức ănRuột già-Thức ăn thấm dịchCo bóp đẩy chất thảiamilazatinh bột  mantôzơpepsinPrôtêin  pôlipeptit ngắnenzimThức ăn  Chất dd (aa, đường đơn..)? §iÒn vµo b¶ng qu¸ tr×nh tiªu hãa thøc ¨n trong c¸c bé phËn cña èng tiªu hãa ë ng­êi (tr¶ lêi b»ng c¸ch ®¸nh dÊu x vµo c¸c cét tiªu hãa c¬ häc vµ hãa häc)TTBé phËnTiªu ho¸ c¬ häcTiªu ho¸ ho¸ häc12345HÖ tiªu hãa cña ng­êixxxxxxxxMiÖngThùc qu¶nD¹ dµyRuét nonRuét giµIV. Tiªu ho¸ ë ®éng vËt cã èng tiªu ho¸:- CÊu t¹o cña èng tiªu ho¸III. Tiªu hãa ë ®éng vËt cã tói tiªu ho¸II. Tiªu hãa ë ®éng vËt ch­a cã c¬ quan tiªu ho¸I. Tiªu hãa lµ g× ?- Đại diện:HÖ tiªu hãa cña ng­êi Tiªu ho¸ ngo¹i bµo nhê ho¹t ®éng c¬ häc cña èng tiªu ho¸ vµ nhê t¸c dông cña dÞch tiªu ho¸- §Æc ®iÓm: TIÕT 15: tiªu hãa ë ®éng vËtCỦNG CỐNªu chiÒu h­íng tiÕn ho¸ cña hÖ tiªu ho¸ ë ®éng vËt ?- CÊu t¹o ngµy cµng phøc t¹p: Tõ kh«ng cã c¬ quan tiªu ho¸  cã c¬ quan tiªu ho¸(tõ tói tiªu ho¸  èng tiªu hãa)- Sù chuyªn ho¸ vÒ chøc n¨ng: Sù chuyªn ho¸ cao cña c¸c bé phËn trong èng tiªu ho¸ lµm t¨ng hiÖu qu¶ tiªu ho¸ thøc ¨n- Tõ tiªu ho¸ néi bµo  tiªu ho¸ ngo¹i bµo (gióp tiªu ho¸ thøc ¨n cã kÝch th­íc lín) Néi dungTói tiªu ho¸èng tiªu ho¸Møc ®é trén lÉn thøc ¨n víi chÊt th¶iMøc ®é hoµ lÉn cu¨ dÞch tiªu ho¸ víi n­ícMøc ®é chuyªn ho¸ c¸c bé phËnSo s¸nh ­u ®iÓm cña tiªu ho¸ thøc ¨n trong èng tiªu ho¸ so víi tói tiªu ho¸?NhiÒuKh«ngNhiÒuÝtThÊpCaoCÂU HỎI TRẮC NGHIỆMChọn câu trả lời đúng nhất: Ở động vật chưa có cơ quan tiêu hóa, thức ăn được tiêu hóa như thế nào? A. Tiêu hóa ngoại bào B. Tiêu hóa nội bàoC. Tiêu hóa ngoại bào và nội bào D. Một số tiêu hóa nội bào, còn lại tiêu hóa ngoại bào Tiêu hóa hóa học trong ống tiêu hóa ở người diễn ra ở đâu?A. Miệng, dạ dày, ruột non.B. Chỉ diễn ra ở dạ dàyC. Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non, ruột già.D. Miệng, thực quản, dạ dày, ruột non.	3. Loài động vật nào dẫn đầu danh sách về phàm ănSư tửVoiHeoBòVOI ~~~~> động vật phàm ăn nhấtMỗi ngày chú voi trưởng thành: - ngốn hết 200kg thức ăn - uống 200l nướcBạn có biết ????Sư tử có thể ăn liền một mạch hết 40kg thịtHọ hàng nhà rắn rất giỏi nhịn ăn:Một con trăn có thể nhịn đói suốt 12 tháng liền.Khả năng ăn và nhịn ănChuẩn bị bài 16Trả lời câu hỏi cuối bàiĐọc mục “Em có biết”Bµi tËp vÒ nhµXIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN !.