Bài giảng Sinh học 9 tiết 61 bài 58: Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên

c) Tài nguyên đấtd) Năng lượng gióe) Dầu lửag) Tài nguyên sinh vậth) Bức xạ mặt trờii) Than đák) Năng lượng thủy triềul) Năng lượng suối nước nóngBảng 58.1. Các dạng tài nguyên thiên nhiênNghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm trong 3 phút hoàn thành bảng 58.1: Các dạng tài nguyên thiên nhiên (Chọn một hoặc một số nội dung thích hợp ở cột bên phải ứng với mỗi loại tài nguyên ở cột bên trái và ghi vào cột ghi kết quả)b, c, ga, e, id, h, k, lTừ hình ảnh và các thông tin trên bảng 58.1, rút ra nhận xét gì về đặc điểm của từng dạng tài nguyên thiên nhiên?I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN: Có 3 dạng tài nguyên thiên nhiên:Tài nguyên tái sinh: Có khả năng phục hồi khi sử dụng hợp lí (sinh vật, đất, nước )Tài nguyên không tái sinh: là dạng tài nguyên sau một thời gian sử dụng sẽ bị cạn kiệt (than đá, dầu mỏ )Tài nguyên năng lượng vĩnh cửu: Là tài nguyên sử dụng mãi mãi, không gây ô nhiễm môi trường (gió, mặt trời )Tài nguyên không tái sinh ở Việt Nam có những loại nào?I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:Ở Việt Nam có tài nguyên không tái sinh là: Than đá, dầu mỏ, mỏ thiếc ...Tài nguyên rừng là loại tài nguyên gì? Vì sao?Tài nguyên rừng là loại tài nguyên tái sinh vì nếu biết cách bảo vệ và khai thác hợp lí thì tài nguyên rừng có thể phục hồi sau mỗi lần khai thác.Mỏ ThiếcQuan sát hình sau và trả lời:Rừng Bạch MãTHÔNG TIN BỔ SUNGHiện nay, tài nguyên năng lượng vĩnh cửu đang được nghiên cứu sử dụng ngày càng nhiều, thay thế dần các dạng năng lượng đang bị cạn kiệt và cũng hạn chế được tình trạng ô nhiễm môi trường.Năng lượng mặt trờiNăng lượng gióĐiện từ năng lượng thuỷ triềuII. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:Nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm (4 phút), trả lời các câu hỏi trong mục .Nhóm 1: Điền thông tin vào bảng 58.2 và trả lời câu hỏi  SGK trang 175.Nhóm 2: Thảo luận điền thông tin vào bảng 58.3 trang 176Nhóm 4: Trả lời câu hỏi mục  trang 177Nhóm 3: Trả lời câu hỏi trang 176Bảng 58.2. Vai trò bảo vệ đất của thực vậtTình trạng của đấtCó thực vật bao phủKhông có thực vật bao phủĐất bị khô hạnĐất bị xói mònĐộ màu mỡ của đất tăng lênI. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:XXX1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất :II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:Giải thích vì sao trên vùng đất dốc, những nơi có thực vật bao phủ và làm ruộng bậc thang lại có thể góp phần chống xói mòn đất?Trả lời: Vì trên vùng đất dốc, những nơi có thực vật bao phủ và làm ruộng bậc thang, nước chảy trên mặt đất luôn va vào gốc cây và lớp thảm mục trên mặt đất nên chảy chậm lại. Do vậy, rừng có vai trò quan trọng trong việc hạn chế xói mòn đất, nhất là xói mòn trên sườn đất dốc.Quan sát các hình sau:Ruộng bậc thangVùng đất dốc1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất :Loại tài nguyênTài nguyên đấtTài nguyên nướcTài nguyên rừng1. Đặc điểm2. Loại TN3. Cách sử dụng hợp lí-Đất là nơi ở, nơi sản xuất lương thực, thực phẩm nuôi sống con người, sinh vật khácTái sinhCải tạo đất, bón phân hợp lí.Chống xói mòn đất, chống khô cạn, chống nhiễm mặnII. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:Nước là nhu cầu không thể thiếu của mọi sinh vật trên Trái Đất. Nguồn tài nguyên nước hiện nay trên Trái Đất đang ngày một ít dần và bị ô nhiễm.Tài nguyên nước tái sinh theo chu trình nước của Trái Đất2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: Bảng 58.3. Nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước và cách khắc phụcNguồn nướcNguyên nhân gây ô nhiễmCách khắc phụcCác sông, cống nước thải ở thành phốDo dòng chảy bị tắc và do xả rác bẩn xuống sôngKhơi thông dòng chảyKhông đổ rác thải xuống sông Ao, hồ BiểnDo rác thải Không vứt rác bừa bãi xuống ao, hồDầu loang từ các vụ tai nạn tàu thủy Hạn chế đền mức tối đa các vụ tai nạnTriển khai công tác cứu hộ kịp thờiHoàn thành bảng sau:2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước :II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất :Nếu bị thiếu nước sẽ có tác hại gì?Tác hại: Thiếu nước là nguyên nhân gây ra nhiều bệnh tật do mất vệ sinh, và ảnh hưởng tới mùa màng do hạn hán, không đủ nước uống cho các đàn gia súc Nêu hậu quả của việc sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm?Trồng rừng có tác dụng trong việc bảo vệ tài nguyên nước không? Vì sao?Sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm là nguyên nhân của nhiều bệnh tật ở người và động vật.Có, vì trồng rừng tạo điều kiện thuận lợi cho tuần hoàn nước trên Trái Đất, tăng lượng nước bốc hơi và lượng nước ngầmQuan sát hình sau và trả lờiRuộng đồng bị thiếu nướcNguồn nước bị ô nhiễm2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: Loại tài nguyênTài nguyên đấtTài nguyên nướcTài nguyên rừng1. Đặc điểm2. Loại TN3. Cách sử dụng hợp lí-Đất là nơi ở, nơi sản xuất lương thực, thực phẩm nuôi sống con người, sinh vật khácTái sinhCải tạo đất, bón phân hợp lí.Chống xói mòn đất, chống khô cạn, chống nhiễm mặnNước là nhu cầu không thể thiếu của tất cả các sinh vật trên trái đất Tái sinhKhơi thông dòng chảy.Không xả rác, chất thải công nghiệp và sinh hoạt xuống sông, hồ, biển Tiết kiệm nguồn nước ngọtII. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: Nêu hậu quả của việc chặt phá và đốt rừng?Hãy kể tên một số khu rừng nổi tiếng của nước ta hiện đang được bảo vệ tốt. Theo em, chúng ta phải làm gì để bảo vệ các khu rừng đó?Hậu quả của việc chặt phá và đốt rừng là làm cạn kiệt nguồn nước, xói mòn đất, ảnh hưởng tới khí hậu do lượng nước bốc hơi ít, mất nguồn gen sinh vật Ở Việt Nam có các khu rừng được bảo vệ tốt như rừng Cúc Phương, Ba Vì, Tam Đảo, Ba Bể, Cát Bà, Bạch Mã, Bến En, YoocDon, Cát Tiên, Côn Đảo, Rừng ngập mặn Cần Giờ, Rừng ngập mặn Đất mũi Cà MauQuan sát các hình sau:Tài nguyên rừng bị tàn pháRừng Cúc PhươngRừng Bạch MãRừng Cát Bà3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng:II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: Những nội dung chúng ta vừa nghiên cứu thấy rõ hậu quả của việc sử dụng không hợp lí nguồn tài nguyên rừng. Vậy đặc điểm và biện pháp sử dụng hợp lí nguồn tài nguyên rừng là gì?Loại tài nguyênTài nguyên đấtTài nguyên nướcTài nguyên rừng1. Đặc điểm2. Loại TN3. Cách sử dụng hợp lí-Đất là nơi ở, nơi sản xuất lương thực, thực phẩm nuôi sống con người, sinh vật khácTái sinhTái sinhTái sinhNước là nhu cầu không thể thiếu của tất cả các sinh vật trên trái đất Rừng là nguồn cung cấp lâm sản, thuốc, gỗ Rừng điều hòa khí hậu Cải tạo đất, bón phân hợp lí.Chống xói mòn đất, chống khô cạn, chống nhiễm mặnKhơi thông dòng chảy.Không xả rác, chất thải công nghiệp và sinh hoạt xuống sông, hồ, biển Tiết kiệm nguồn nước ngọtKhai thác hợp lí kết hợp trồng bổ sung.Thành lập khu bảo tồn thiên nhiên2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước: II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất: 3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừng:Hãy cho biết tình hình sử dụng nguồn tài nguyên rừng, đất, nước ở Việt Nam hiện nay?Chủ trương của Đảng và nhà nước: phủ xanh đất trống, đồi trọcỞ những vùng đất dốc thì trồng lương thực bằng cách làm ruộng bậc thangỞ những vùng nước ngập mặn: khử mặn, hạ mạch nước ngầm II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:THÔNG TIN BỔ SUNGTrái đất có khoảng 1400.000 triệu tỷ lít nước và chỉ có 0.0001% lượng nước ngọt sử dụng được.Hàng năm ở Việt Nam, đất bị xói mòn là 200 tấn/1 ha đất trong đó có 6 tấn mùnThế nào là sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên?Sử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên là vừa đáp ứng nhu cầu sử dụng tài nguyên của xã hội hiện tại nhưng phải đảm bảo cho thế hệ tương lai Đó là sự phát triển bền vữngKhái niệm phát triển bền vững:Phát triển bền vững là sự phát triển không chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu của thế hệ hiện nay mà còn không làm tổn hại đến thế hệ tương lai, đáp ứng lại các nhu cầu của họ. Sự phát triển bền vững là mối liên hệ giữa công nghiệp hoá và thiên nhiên.II. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:Bản thân em đã làm gì để góp phần sử dụng tài nguyên thiên nhiên hợp lí?Hiểu được giá trị của tài nguyênTham gia vào các hoạt động bảo vệ nguồn nước, bảo vệ cây, rừng Tuyên truyền cho bạn bè và người xung quanh để cùng có ý thức bảo vệ tài nguyênII. SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:I. CÁC DẠNG TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊN:CỦNG CỐCâu 1: Tài nguyên nào sau đây thuộc tài nguyên tái sinh?	a. Khí đốt và tài nguyên sinh vật	b. Tài nguyên sinh vật và tài nguyên đất	c. Dầu mỏ và tài nguyên nước	d. Bức xạ mặt trời và tài nguyên sinh vậtCỦNG CỐCâu 2: Tài nguyên dưới đây có giá trị vô tận là:	a. Dầu mỏ, than đá và khí đốt	b. Tài nguyên khoáng sản và tài nguyên sinh vật	c. Năng lượng mặt trời	d. Cây rừng và thú rừngCỦNG CỐCâu 3: Dựa vào yếu tố nào sau đây để xếp đất vào nguồn tài nguyên tái sinh?a. Trong đất có chứa nhiều khoáng sản kim loạib. Đất thường xuyên được bồi đắp bởi phù sa, được tăng chất mùn từ xác động, thực vật.c. Trong đất có nhiều than đád. Nhiều quặng dầu mỏ, khí đốt có trong lòng đấtCỦNG CỐCâu 4: Biện pháp cần làm để bảo vệ rừng và tài nguyên rừng là?Thành lập các khu bảo tồn thiên nhiên và vườn quốc giaKhông khai thác sử dụng nguồn lợi từ rừng nữaTăng cường khai thác nhiều hơn nguồn thú rừngChặt phá các khu rừng già để trồng lại rừng mớiTIẾT 61 – BÀI 58SỬ DỤNG HỢP LÍ TÀI NGUYÊN THIÊN NHIÊNCác dạng tài nguyên thiên nhiên chủ yếuSử dụng hợp lí tài nguyên thiên nhiên	1. Sử dụng hợp lí tài nguyên đất	2. Sử dụng hợp lí tài nguyên nước	3. Sử dụng hợp lí tài nguyên rừngDẶN DÒHọc bài và trả lời các câu hỏi SGKChuẩn bị trước bài mới “Khôi phục môi trường và gìn giữ thiên nhiên hoang dã”Kẻ bảng 59 vào vởBÀI HỌC ĐẾN ĐÂY Đà KẾT THÚC!CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM Đà CHÚ Ý CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!