Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 28: Điện thế nghỉ - Trường THPT Đạ Tông

Trường THPT Đạ Tông  Tổ : Sinh – Hóa 
Bài 28: ĐIỆN THẾ NGHỈ 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Trình bày hoạt động của hệ thần kinh dạng ống ? 
Cho ví dụ về phản xạ không điều kiện và phản xạ có điều kiện ở động vật có hệ thần kinh dạng ống ? 
Mọi tế bào trong cơ thể đều có khả năng hưng phấn 
Hưng phấn là sự biến đổi lí hoá xảy ra trong tế bào khi bị kích thích 
Một chỉ số quan trong đánh giá TB, mô hưng phấn hay không hưng phấn là điện TB 
Bài 28. Điện thế nghỉ 
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Điện cực 1 
Điện cực 2 
Điện kế 
Sợi thần kinh 
NƠRON 
Chứng tỏ có sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng TB: bên trong màng mang điện âm (-) so với phía bên ngoài màng mang điện dương (+) 
Em hãy mô tả cách đo điện thế nghỉ trên tế bào thần kinh mực ống ? 
Em có nhận xét gì về kết quả của thí nghiệm ? 
 Khái niệm : Điện thế nghỉ là sự chênh lệch điện thế giữa hai bên màng tế bào khi tế bào không bị kích thích, phía bên trong màng mang điện âm so với phía bên ngoài màng mang điện dương. 
 Sự chênh lệch điện thế giữa 2 bên màng bằng 70mV 
 Dấu (-) trước các trị số ĐTN để chỉ phía trong màng mang điện âm so với phía ngoài màng mang điện dương 
I. KHÁI NIỆM ĐIỆN THẾ NGHỈ 
 ĐTN ở TB thần kinh khổng lồ của mực ống là -70mV nghĩa là : 
CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐTN NHƯ THẾ NÀO? 
II. CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐTN 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
CỔNG K + 
CỔNG Na + 
MÀNG 
TB 
+ 
+ 
K + 
Na + 
Điện tích âm 
Ion 
Trong TB ( mM ) 
ngoài TB ( mM ) 
K + 
150 
 5 
Na + 
15 
150 
Bên trong TB 
Bên ngoài TB 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
+ 
Kí hiệu : 
- - - - - - - - - - - - - - - - - 
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + 
K + 
K + 
K + 
K + 
K + 
K + 
Nếu K + cứ đi ra ngoài màng TB mãi thì sau 1 thời gian nồng độ K + ở bên trong và bên ngoài như thế nào ? Điều đó dẫn tới hậu quả gì ? 
NGOÀI TB 
TRONG TB 
K + 
K + 
MÀNG TB 
Nếu K + cứ đi ra ngoài màng TB mãi thì sau 1 thời gian nồng độ K + ở bên trong và bên ngoài như thế nào ? Điều đó dẫn tới hậu quả gì ? 
TB đã khắc phục điều đó ra sao ? 
- - - - - - - - - - - - - - - - - 
+ + + + + + + + + + + + + + + + + + 
ATP 
ADP 
K + 
BƠM Na-k 
NGOÀI TB 
TRONG TB 
K + 
MÀNG TB 
K + 
K + 
K + 
K + 
K + 
K + 
II. Cơ chế hình thành điện thế nghỉ 
3. . 
. 
2. . 
Sự phân bố ion và sự di chuyển ion qua màng tế bào 
Tính thấm của màng tế bào đối với ion 
Hoạt động của bơm Na – K 
Yếu tố 
Vai trò 
1) Sự phân bố ion ở 2 bên màng và sự di chuyển của ion qua màng TB 
2) Tính thấm chọn lọc của màng TB đối với ion 
3) Bơm Na-K 
II. CƠ CHẾ HÌNH THÀNH ĐIỆN THẾ NGHỈ 
Phân bố không đồng đều ( bên trong TB:[K+] cao hơn và [Na+] thấp hơn bên ngoài TB ) => sự di chuyển ion qua màng TB 
- Cổng K + mở cho các ion K + di chuyển từ trong ra ngoài TB và nằm sát màng TB làm cho mặt ngoài tích điện dương so với mặt trong TB 
- Cổng Na+ đóng 
- Vận chuyển K + từ bên ngoài trả vào bên trong màng TB giúp duy trì nồng độ K + bên trong TB luôn cao hơn bên ngoài TB ( giúp duy trì ĐTN) 
- TIÊU TỐN ATP 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Mặt ngoài của màng tế bào thần kinh ở trạng thái nghỉ ngơi ( không hưng phấn ) tích điện : 
Dương 
Âm 
Trung tính 
Hoạt động 
Câu 2: Trị số điện màng ở nơron tiểu não chó là -90mV, điều đó có nghĩa là : 
Chênh lệch điện thế giữa bên trong màng tích điện dương và bên ngoài màng tích điện âm là -90mV 
b. 	 Chênh lệch điện thế giữa bên trong màng tích điện dương và bên ngoài màng tích điện âm là 90mV 
c.	 Chênh lệch điện thế giữa bên trong màng tích điện âm và bên ngoài màng tích điện dương là -90mV 
d. Chênh lệch điện thế giữa bên trong màng tích điện âm và bên ngoài màng tích điện dương là 90mV 
CỦNG CỐ 
Câu 3: Trong cơ chế hình thành điện thế màng , bơm Na – K có vai trò : 
Vận chuyển Na + và K + từ trong ra ngoài 
Vận chuyển Na + và K + từ ngoài vào trong 
Vận chuyển Na + từ ngoài vào trong 
Vận chuyển K + từ ngoài vào trong 
CỦNG CỐ 
DẶN DÒ: 
- Trả lời các câu hỏi sgk 
- Đọc trước bài 29: Điện thế hoạt động và sự lan truyền xung thần kinh 
CHÚC CÁC EM HỌC TẬP TỐT! 
CHÀO TẠM BIỆT VÀ HẸN GẶP LẠI! 
HAPPY NEW YEAR!