Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 30: Sự lan truyền điện thế hoạt động qua xinap (Chuẩn kĩ năng)

 CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ 
 ĐẾN DỰ GIỜ THĂM LỚP 
Tế bào trước xinap 
xinap 
xinap 
xinap 
Tế bào sau xinap 
A 
cơ 
B 
Tuyến 
C 
Xináp 
thần kinh – thần kinh 
Xináp 
thần kinh - cơ 
Xináp 
thần kinh – tuyến 
-Xin á p : l à diện tiếp x ú c giữa tế b à o thần kinh 
 với tế b à o thần kinh, giữa tế b à o thần kinh 
với loại tế b à o kh á c như tế b à o cơ, tế b à o 
tuyến  
-C ó 3 kiểu xin á p l à : + xin á p thần kinh - thần kinh 
 + xin á p thần kinh - cơ 
 + xin á p thần kinh - tuyến 
I. Kh á i niệm xinap 
BÀI 30: TRUYỀN TIN QUA XINAP 
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP 
Bóng 
chứa chất 
TG hóa học 
Chùy 
xináp 
Màng trước 
xináp 
Màng sau 
xináp 
Khe xináp 
Thụ thể tiếp nhận 
chất trung gian hóa học 
Ti thể 
1 
2 
3 
4 
? 
? 
? 
II. CẤU TẠO CỦA XINÁP 
Xinaùp hoaù hoïc goàm: 
2. Maøng tröôùc xinaùp 
4. Maøng sau xinaùp: 
3. Khe xinaùp 
1. Chuøy xinaùp: 
 Ti thể và bóng chứa chất trung gian hóa học 
 thuï theå tieáp nhaän 
chaát trung gian hoùa hoïc 
III. QUAÙ TRÌNH TRUYEÀN TIN QUA XINAÙP 
C á c giai đoạn 
Diễn biến 
Giai đoạn 1 
Giai đoạn 2 
Giai đoạn 3 
1 
2 
3 
 Ca ++ 
 Xung thần kinh đến làm Ca 2+ đi vào trong chùy xináp 
 Ca 2+ vào làm bóng chứa axêtincôlin gắn vào màng trước và vỡ ra  giải phóng axêtincôlin vào khe xináp 
 Axêtincôlin gắn vào thụ thể trên màng sau và làm xuất hiện điện thế hoạt động và tiếp tục lan truyền 
 Ca ++ 
 Ca ++ 
 Ca ++ 
 Ca ++ 
1. 
3. 
2. 
BÀI 31: TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT (t1) 
GV: Võ Thị Hoa 
Hình 1: chim di cư 
Hình 2: chuồn chuồn gặp gỡ trong mùa sinh sản 
Rắn săn mồi 
Hình 4: chim làm tổ 
Trình tự các phản ứng của rắn săn mồi như thế nào? 
I- TẬP TÍNH LÀ GÌ? 
1. ví dụ 
Phát hiện con mồi 
Rượt đuổi con mồi 
Ngụy trang trong cát 
Tấn công con mồi 
I- TẬP TÍNH LÀ GÌ? 
1. ví dụ 
TẬP TÍNH LÀ GÌ? 
 1. ví dụ: 
 2.khái niệm: 
 Tập tính là chuỗi phản ứng của động vật trả lời kích thích từ môi trường (bên trong hoặc bên ngoài cơ thể) nhờ đó giúp động vật thích nghi với môi trường sống và tồn tại. 
TẬP TÍNH CỦA ĐỘNG VẬT 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
 H·y quan s¸t mét sè hiÖn t­îng sau vµ cho biÕt ho¹t ®éng nµo cña sinh vËt sinh ra ®· cã vµ ho¹t ®éng nµo cña sinh vËt míi häc ®­îc ? 
Sự gặp gỡ của chuồn chuồn dực và chuồn chuồn cái trong mùa sinh sản. 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
VÝ du 2 
KhØ sö dông èng hót ®Ó uèng n­íc dõa 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
VÝ dô 3: 
Săn mồi theo bầy đàn 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
VÝ du 4 
S¬n d­¬ng ®¸nh dÊu l·nh thæ 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
VÝ dô 5 
Nh÷ng chó chã biÕt ch¬i thÓ thao 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
VÝ dô 6: 
Chim mẹ mớm mồi cho con 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
Hoạt động nào sinh ra đã có? 
Hoạt động nào học được ? 
Hãy phân loại 
 gặp gỡ của chuồn chuồn trong mùa sinh sản. 
S¬n d­¬ng ®¸nh dÊu l·nh thæ 
 khỉ sö dông èng hót ®Ó uèng nước dừa 
Chim mẹ mớm mồi cho con 
Săn mồi theo bầy đàn 
Nh÷ng chó chã biÕt ch¬i thÓ thao 
Sinh ra đã có 
Học được 
II. Phân loại tập tính: 
1.Ví dụ: 
PhiÕu häc tËp sè 1: Ph©n lo¹i tËp tÝnh 
H ãy điền vào phiếu 
TËp tÝnh bÈm sinh 
TËp tÝnh häc ®­îc 
Kh¸i niÖm 
VÝ dô 
II. Phân loại tập tính: 
1.ví dụ: 
2. phân loại: 
PhiÕu häc tËp sè 1: Ph©n lo¹i tËp tÝnh 
TËp tÝnh bÈm sinh 
TËp tÝnh häc ®­îc 
Kh¸i niÖm 
VÝ dô 
Tập tính bẩm sinh là loại tập tính sinh ra đã có, được di truyền từ bố mẹ, đặc trưng cho loài 
Là t.tính được hình thành trong quá trình sống của cá thể thông qua học tập và rút kinh nghiệm 
Nhện giăng tơ 
 thú con bú sữa mẹ 
-Chó diễn xiếc 
 -khỉ bắc ghế lấy thức ăn trên cao 
+ gà con mới nở đã biết mổ thức ăn, lúc đầu gà con mổ 5-7 lần mới trúng đích ( thậm chí không phải là thức ăn). 
+ sau một thời gian, khả năng mổ trúng đích hoàn thiện, gà con có thể lựa chọn và mổ đúng loại thức ăn ở giữa các loại vật chất khác 
Ví dụ: 
II. Phân loại tập tính: 
Các em hãy phân tích trong hoạt động của gà con, hoạt động nào là tập tính bẩm sinh, tập tính học được? 
II. Phân loại tập tính: 
Tập tính gà mổ thức ăn là tập tính bẩm sinh 
Kĩ năng mổ phát triển và hoàn thiện trong đời sống cá thể của con vật là tập tính học được 
tập tính sinh ra đã có 
và được hoàn thiện dần 
 trong đời cá thể còn gọi tập tính tập nhiễm( hỗn hợp ) 
Ví dụ:tập tính bắt chuột ở mèo, chim làm tổ. 
II. Phân loại tập tính: 
TẬP TÍNH XÂY TỔ CỦA CHIM  Chim roàng roäc :Toå cuûa noù ñöôïc ñan baèng sôïi coû hay sôïi thöïc vaät khaùc, quaán vaøo ñaàu caønh tre, laù cau, laù döøa. 
II. Phân loại tập tính: 
III. C¬ së thÇn kinh cña tËp tÝnh 
 1. cơ sở thần kinh 
 2. đặc điểm 
III. C¬ së thÇn kinh cña tËp tÝnh 
1. Cơ sở thần kinh 
Kích thích ngoài 
Cơ quan thực hiện 
Cơ quan thụ cảm 
Kích thích bên trong 
Hệ thần kinh 
TK cảm giác 
TK vận động 
Hành động 
PhiÕu häc tËp sè 2: 
T×m hiÓu c¬ së thÇn kinh cña tËp tÝnh 
TËp tÝnh bÈm sinh 
TËp tÝnh häc ®­îc 
C¬ së thÇn kinh 
§Æc ®iÓm 
III- CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH 
2. Đặc điểm: 
Tập tính bẩm sinh 
Tập tính học được 
Cơ sở thần kinh 
Đặc điểm 
Là chuỗi phản xạ không điều kiện 
 -Trình tự các phản xạ trong hệ thần kinh được gen quy định 
Bền vững, không thay đổi. 
- Là chuỗi phản xạ có điều kiện 
- Quá trình hình thành TTHĐ là quá trình hình thành các mối liên hệ mới giữa các noron 
Không bền, phải thường xuyên củng cố, có thể thay đổi. 
- Sù h×nh thµnh tËp tÝnh học được phô thuéc: 
 + Møc ®é tiÕn ho¸ cña hÖ TK. 
 + Tuæi thä cña sinh vËt. 
III- CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH 
2.Đặc điểm: 
Tại sao ở động vật có thần kinh dạng lưới, hệ thần kinh dạng chuỗi hạch, các tập tính của chúng hầu hết là tập tính bẩm sinh? 
Tại sao người và động vật có hệ thần kinh phát triển có rất nhiều tập tính học được? 
III- CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH 
GV: Võ Thị Hoa 
Củng cố bài: 
Tập tính bẩm sinh 
Tập tính học được 
Khái niệm 
Phân loại 
Cơ sở thần kinh 
T.T động vật 
T.T bẩm sinh 
T.T học được 
c.sở thần kinh 
Đặc điểm 
c.sở thần kinh 
Đặc điểm 
CHUÙC CAÙC EM HOÏC TOÁT