Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật (Chuẩn kĩ năng)

Phần B 
 SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Tiết 38 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Nội dung bài học . 
I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT 
 TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT. 
II. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
 KHÔNG QUA BIẾN THÁI. 
III. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN QUA 
 BIẾN THÁI. 
 1. Sinh trưởng và phát triển qua biến 
 thái hoàn toàn . 
 2. Sinh trưởng và phát triển qua biến 
 thái không hoàn toàn . 
 I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT. 
* Sinh trưởng của cơ thể động vật là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào . 
 I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT. 
* Sinh trưởng của cơ thể động vật là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào . 
 I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT. 
* Phát triển của cơ thể động vật là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng , phân hóa và phát sinh hình thái cơ quan cơ thể . 
 I. KHÁI NIỆM SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT.  
* Sinh trưởng của cơ thể động vật là quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng số lượng và kích thước tế bào . 
* Phát triển của cơ thể động vật là quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng , phân hóa và phát sinh hình thái cơ quan cơ thể . 
ST – PT của động vật gồm 2 giai đoạn : 
ĐV đẻ trứng 
ĐV đẻ con 
- Ph ô i 
- Hậu p h ô i 
- Ph ô i thai 
- Sau khi sinh 
II. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI. 
Ở đa số động vật có xương sống và nhiều loài động vật không xương sống 
VD: người - gồm 2 giai đoạn : 
 - phôi thai 
 - sau khi sinh . 
	PHIẾU HỌC TẬP 1 
Quan sát hình 37.1, 37.2 và nghiên cứu mục II SGK bài 37 trang 148, em hãy hoàn thành nội dung trong bảng sau : 
Các giai đoạn 
Đặc điểm của các giai đoạn trong phát triển không qua biến thái ở người 
Giai đoạn phôi thai 
Giai đoạn sau sinh 
	PHIẾU HỌC TẬP 1 
Quan sát hình 37.1, 37.2 và nghiên cứu mục II SGK bài 37 trang 148, em hãy hoàn thành nội dung trong bảng sau : 
Các giai đoạn 
Đặc điểm của các giai đoạn trong phát triển không qua biến thái ở người 
Giai đoạn phôi thai 
Giai đoạn sau sinh 
- D iễn ra trong tử cung người mẹ . 
- H ợ p t ử phân chia nh iều l ầ n hình th à nh ph ô i. 
- C á c t ế b ào c ủ a ph ô i phân h óa v à t ạo th à nh c á c c ơ quan  thai nhi . 
	PHIẾU HỌC TẬP 1 
Quan sát hình 37.1, 37.2 và nghiên cứu mục II SGK bài 37 trang 148, em hãy hoàn thành nội dung trong bảng sau : 
Các giai đoạn 
Đặc điểm của các giai đoạn trong phát triển không qua biến thái ở người 
Giai đoạn phôi thai 
Giai đoạn sau sinh 
- D iễn ra trong tử cung người mẹ . 
- H ợ p t ử phân chia nh iều l ầ n hình th à nh ph ô i. 
- C á c t ế b ào c ủ a ph ô i phân h óa v à t ạo th à nh c á c c ơ quan  thai nhi . 
Con sinh ra c ó đặc điểm hình th á i v à c ấ u t ạo t ươn g t ự nh ư ng ười tr ưở ng th à nh . 
PHIM VỀ SINH TRƯƠGR Ở NGUOI 
→ Phát triển ở động vật không qua biến thái là kiểu phát triển mà con non có đặc điểm hình thái , cấu tạo và sinh lý tương tự với con trưởng thành . 
II. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI . 
PHIẾU HỌC TẬP 2 
Quan sát hình 37.3, 37.4, 37.5 và nghiên cứu mục III bài 38 SGK, phân biệt biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn . 
Các giai đoạn 
Phát triển qua biên thái hoàn toàn 
Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Giai đoạn phôi 
Giai đoạn hậu phôi 
Ví dụ 
Các giai đoạn 
Phát triển qua biên thái hoàn toàn 
Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Giai đoạn phôi 
- Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo phôi . 
- Các tế bào của phôi phân hóa tạo thành các cơ quan của sâu bướm 
- Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo phôi . 
- Các tế bào của phôi phân hóa tạo thành các cơ quan của ấu trùng 
Giai đoạn hậu phôi 
Ví dụ 
Các giai đoạn 
Phát triển qua biên thái hoàn toàn 
Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Giai đoạn phôi 
- Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo phôi . 
- Các tế bào của phôi phân hóa tạo thành các cơ quan của sâu bướm ( ấu trùng ) 
- Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo phôi . 
- Các tế bào của phôi phân hóa tạo thành các cơ quan của ấu trùng 
Giai đoạn hậu phôi 
- Ấu trùng có đặc điểm hình thái cấu tạo và sinh lý rất khác với con trưởng thành . 
- trãi qua trung gian là nhộng để trở thành con trưởng thành 
- Ấu trùng trãi qua nhiều lần lột xác trở thành con trưởng thành . 
- Sự khác biệt về hình thái và cấu tạo của ấu trùng giữa các lần lột xác là rất nhỏ . 
Ví dụ 
 Bướm , ruồi , ong , ếch 
Châu chấu , cào cào , gián .. 
QU Á TRÌNH SINH TR ƯỞNG V À PH Á T TR IỂ N C Ủ A B ƯỚ M, châu chấu 
2. SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂ N QUA BIẾN THÁI KHÔNG HOÀN TOÀN 
Gồ m 2 giai đọa n : 
 - Ph ô i. 
 - H ậ u ph ô i 
QU Á TRÌNH SINH TR ƯỞNG V À PH Á T TR IỂ N C Ủ A CHÂU CHẤU 
Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái , cấu tạo và sinh lý của động vật sau khi sinh ra ( động vật đẻ con ) hoặc nở từ trứng ( động vật đẻ trứng ) 
Sinh trưởng và phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Tóm tắt: BTKHT & BTHT 
Phân biệt Biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn . 
BiẾN THÁI HOÀN TOÀN 
BiẾN THÁI KHÔNG HOÀN TOÀN 
GIAI ĐOẠN PHÔI 
Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo phôi . 
Các tế bào của phôi phân hóa tạo thành các cơ quan của sâu bướm 
Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo phôi . 
Các tế bào của phôi phân hóa tạo thành các cơ quan của ấu trùng 
GIAI ĐOẠN HẬU PHÔI 
Ấu trùng có đặc điểm hình thái cấu tạo và sinh lý rất khác với con trưởng thành . 
Ấu trùng trãi qua nhiều lần lột xác trở thành con trưởng thành . 
Sự khác biệt về hình thái và cấu tạo của ấu trùng giữa các lần lột xác là rất nhỏ . 
VÍ DỤ 
Sự sinh trưởng và phát triển ở Bướm 
Sự sinh trưởng và phát triển ở Châu chấu . 
Tại sao sâu bướm phá hoại cây cối mùa màng rất ghê gớm , trong khi đó bướm trưởng thành không gây hại cho cây trồng ? Trong nông nghiệp người ta tiêu diệt nó vào giai đoạn nào ? 
Sơ Đồ Sự Phát TRIỂN HẬU PHÔI Ếch 
Sơ Đồ Sự Phát TRIỂN HẬU PHÔI 
Bọ cánh cứng 
Sự BIẾN THÁI HÒAN TÒANMUỖI 
Sinh trưởng và phát triển qua biến thái hoàn toàn 
Sinh trưởng và phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Câu1 : Nh÷ng sinh vËt nµo sau ®©y ph¸t triÓn qua biÕn th¸i kh«ng hoµn toµn ? 
A C¸nh cam, bä rïa. B Bä ngùa, cµo cµo.	 
C C¸ chÐp, khØ, chã, thá. D Bä xÝt, ong, ch©u chÊu, tr©u. Câu 2 : ë ®éng vËt, ph¸t triÓn qua biÕn th¸i hoµn toµn vµ qua biÕn th¸i kh«ng hoµn toµn gièng nhau ë ®iÓm 
A con non gièng con tr­ëng thµnh. 
B con non kh¸c con tr­ëng thµnh. 
C ®Òu ph¶i qua giai ®o¹n lét x¸c. 
D ®Òu kh«ng qua giai ®o¹n lét x¸c. 
Củng cố 
Câu 3: Nh÷ng sinh vËt nµo sau ®©y ph¸t triÓn kh«ng qua biÕn th¸i? 
A C¸ chÐp, khØ, chã, thá. B Bä xÝt, ong, ch©u chÊu, tr©u. 
C C¸nh cam, bä rïa.	 D Bä ngùa, cµo cµo. 
Câu 4: Ph¸t triÓn kh«ng qua biÕn th¸i kh¸c ph¸t triÓn qua biÕn th¸i kh«ng hoµn toµn ë ®iÓm 
A con non gièng con tr­ëng thµnh. 
B con non kh¸c con tr­ëng thµnh. 
C ph¶i qua giai ®o¹n lét x¸c. 
D kh«ng ph¶i qua giai ®o¹n lét x¸c. 
Câu 5: Nh÷ng sinh vËt nµo sau ®©y ph¸t triÓn qua biÕn th¸i hoµn toµn ? 
A Bä xÝt , ong , ch©u chÊu , tr©u . B C¸ chÐp , khØ , chã , thá . 
C Bä ngùa , cµo cµo . D C¸nh cam, bä rïa . 
Câu 6: BiÕn th¸i lµ sù thay ® æi 
A ® ét ngét vÒ h×nh th¸i , sinh lÝ trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ® éng vËt . 
B ® ét ngét vÒ h×nh th¸i , cÊu t¹o trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ® éng vËt . 
C vÒ h×nh th¸i , cÊu t¹o vµ sinh lÝ trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ® éng vËt . 
D ® ét ngét vÒ h×nh th¸i , cÊu t¹o vµ sinh lÝ trong qu ¸ tr×nh sinh tr­ëng vµ ph¸t triÓn cña ® éng vËt . 
Câu 7: ë ®éng vËt, ph¸t triÓn kh«ng qua biÕn th¸i vµ qua biÕn th¸i kh«ng hoµn toµn gièng nhau ë ®iÓm 
	A ®Òu ph¶i qua giai ®o¹n lét x¸c. 
 B con non gÇn gièng con tr­ëng thµnh. 
	 C ®Òu kh«ng qua giai ®o¹n lét x¸c. 
 D con non kh«ng gièng con tr­ëng thµnh 
Câu 8: HiÖn t­îng kh«ng thuéc biÕn th¸i lµ 
A nßng näc cã ®u«i cßn Õch th× kh«ng. 
B r¾n lét bá da. 
C bä ngùa tr­ëng thµnh kh¸c bä ngùa cßn non ë mét sè chi tiÕt. 
D ch©u chÊu tr­ëng thµnh cã kÝch th­íc lín h¬n ch©u chÊu cßn non. 
Câu9: ë ®éng vËt, ph¸t triÓn không qua biÕn th¸i hoµn toµn vµ qua biÕn th¸i hoµn toµn khác nhau ë ®iÓm 
A con non gièng con tr­ëng thµnh. 
B con non kh¸c con tr­ëng thµnh. 
C trãi qua nhiều lần ®o¹n lét x¸c. 
D ®Òu kh«ng qua giai ®o¹n lét x¸c.