Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 37: Sinh trưởng và phát triển ở động vật - Nguyễn Sỹ Hiển

IẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
Có nhận xét gì về kích thước cũng như khối lượng cơ thể của con non đến lúc trưởng thành? 
Sinh trưởng là gì? 
Sinh trưởng là sự gia tăng kích thước cũng 
như khối lượng cơ thể động vật (cả mức độ 
tế bào, mô, cơ quan và toàn bộ cơ thể) theo 
Thời gian 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
Nhận xét gì về kích thước của đầu so với kích thước cơ thể theo độ tuổi? 
Ở người, 
đầu thai nhi 2-3 tháng tuổi dài bằng ½ cơ thể 
đến 5 tháng tuổi bằng 1/3 
khi sinh bằng 1/4 và đến 16-18 tuổi chỉ còn bằng 1/7 cơ thể 
Tốc độ sinh trưởng của các mô, cơ quan khác nhau trong cơ thể như thế nào? 
Tốc độ sinh trưởng của các mô, cơ quan khác 
nhau trong cơ thể diễn ra không giống nhau 
Trong chăn nuôi, tốc độ sinh trưởng của động vật có ý nghĩa gì? 
Tốc độ sinh trưởng của động vật là chỉ tiêu 
quan trọng trong nghề chăn nuôi 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
2. Khái niệm về phát triển 
Quan sát một đàn gà con, chúng ta có thể dễ dàng phân biệt được con nào trống? Con nào mái không? 
Lúc nào chúng ta có thể phân biệt được chúng? 
Nhờ đâu mà từ những con gà con giống hệt nhau lại trở nên khác biệt lúc trưởng thành? 
Thế nào là phát triển? 
Phát triển của động vật bao gồm 3 quá 
trình liên quan mật thiết với nhau: sinh 
trưởng, phân hoá tế bào, phát sinh hình 
thái cơ quan và cơ thể 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
Quan sát sơ đồ sau, hãy cho biết giai đoạn nào là sinh trưởng? Giai đoạn nào là phát triển? 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Quan sát sơ đồ sau: 
Lúc nào con nòng nọc biến đổi thành con ếch? 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
Sinh trưởng và phát triển có mối quan hệ gì với nhau? Lấy ví dụ minh hoạ? 
Sinh trưởng và phát triển của cơ thể liên 
quan mật thiết với nhau, đan xen lẫn nhau 
và luôn liên quan đến môi trường sống: 
-Sinh trưởng: tạo tiền đề cho phát triển, 
sinh trưởng là thành phần của phát triển 
-Phát triển: thúc đẩy sự sinh trưởng 
Tốc độ sinh trưởng diễn ra không đồng 
Đều ở các giai đoạn phát triển khác nhau 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Sinh trưởng và phát triển ở động vật trải qua những giai đoạn nào? 
Phân biệt giai đoạn phôi và giai đoạn hậu phôi ở người (động vật đẻ con) và ở gà (động vật đẻ trứng)? 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
a. Giai đoạn phôi 
Giai đoạn phôi diễn ra như thế nào? 
Gồm nhiều giai đoạn kế tiếp nhau: Giai 
đoạn phân cắt trứng  giai đoạn phôi 
nang giai đoạn phôi vị  giai đoạn 
mầm cơ quan 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
b. Giai đoạn hậu phôi 
So sánh hình dạng, cấu tạo của con non so với con trưởng thành? 
Có những kiểu phát triển nào? 
Biến thái là gì? 
Phát triển của động vật có thể trải qua biến thái 
hoặc không qua biến thái 
Biến thái: là sự thay đổi đột ngột về hình thái cấu 
tạo và sinh lý của cơ thể sau khi sinh ra hoặc sau 
khi nở từ trứng ra 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
II/ PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
Quan sát một số hình ảnh về phát triển không qua biến thái ở một số động vật 
Hãy so sánh con non và con trưởng thành về hình thái cũng như cấu tạo? 
Phát triển không qua biến thái là gì? 
Là kiểu phát triển mà con non có 
các đặc điểm hình thái, cấu tạo và 
sinh lý tương tự con trưởng thành 
Phát triển không qua biến thái gặp 
ở một số ĐVKXS và đa số ĐVCXS 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn 
Nhân tố nào quan trọng nhất tác động đến sự biến đổi của nòng nọc thành ếch? 
Sự phát triển của ếch trải qua những giai đoạn phát triển nào và con nòng nọc có đặc điểm gì về hình dạng và sinh lý khác với ếch trưởng thành? 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
Con non biến đổi qua những giai đoạn nào và chúng khác với con bọ trưởng thành ở những đặc điểm gì về hình thái và sinh lí? 
Thế nào là phát triển qua biến thái hoàn toàn? 
1. Phát triển qua biến thái hoàn toàn 
Là kiểu phát triển mà con non (ấu trùng) 
có các đặc điểm cấu tạo, hình thái và sinh 
lý rất khác với con trưởng thành 
Sự phát triển qua biến thái có ý nghĩa gì đối với đời sống động vật? 
Ý nghĩa: Giúp sinh vật thích nghi 
với những điều kiện khác nhau của 
môi trường 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
2. Phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Quan sát một số ví dụ về phát triển qua biến thái không hoàn toàn 
Nhận xét gì về đặc điểm cấu tạo, hình thái của con non so với con trưởng thành? 
Thế nào là phát triển qua biến thái không hoàn toàn? 
Là kiểu phát triển mà con non phát 
triển chưa hoàn thiện, phải trải qua 
nhiều lần lột xác mới biến đổi thành 
con trưởng thành 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
CỦNG CỐ 
Từ kiến thức đã học, hãy hoàn thành bảng sau: 
Đặc điểm phân biệt 
Không qua biến thái 
Qua biến thái hoàn toàn 
Qua biến thái không hoàn toàn 
Hình dạng, cấu tạo, sinh lý của con non so với con trưởng thành 
Các giai đoạn sinh trưởng, phát triển 
Trải qua lột xác 
Không 
Không 
có 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
I. KHÁI NIỆM VỀ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
1. Khái niệm về sinh trưởng 
2. Khái niệm về phát triển 
3. Mối quan hệ giữa sinh trưởng và phát triển 
II. PHÁT TRIỂN KHÔNG QUA BIẾN THÁI 
III. PHÁT TRIỂN QUA BIẾN THÁI 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Câu 1: Sinh trưởng của cơ thể động vật là 
a. Quá trình tăng kích thước của các hệ cơ quan trong cơ thể 
b. Quá trình tăng kích thước của cơ thể do tăng kích thước và số lượng của tế bào 
c. Quá trình tăng kích thước của các mô trong cơ thể 
d. Quá trình tăng kích thước cũng như khối lượng của cơ thể đv 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Câu 2: Phát triển của cơ thể động vật là 
a. Quá trình biến đổi bao gồm sinh trưởng, phân hoá tế bào, phát sinh hình thái cơ quan và cơ thể 
b. Quá trình phân hoá tế bào và phát sinh hình thái các cơ quan và cơ thể 
c. Quá trình hình thành các cơ quan trong cơ thể 
d. Quá trình thay đổi hình thái các cơ quan và cơ thể 
CHƯƠNG IV 
Tiết 45 
PHÁT TRIỂN Ở THỰC VẬT CÓ HOA 
TIẾT 39 
SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT 
Câu 3: Sinh trưởng và phát triển của động vật qua biến thái không hoàn toàn là: 
a. Trường hợp ấu trùng phát triển hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác nó biến thành con trưởng thành 
b. Trường hợp ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần biến đổi nó biến thành con trưởng thành 
c. Trường hợp ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác nó giống con trưởng thành 
d. Trường hợp ấu trùng phát triển chưa hoàn thiện, trải qua nhiều lần lột xác nó biến thành con trưởng thành 
Cảm ơn sự theo dõi của 
quý Thầy cô và các em