Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 41: Sinh sản vô tính ở thực vật (Bản đẹp)

Kính chào 
Quý thầy cô và các em học sinh 
BÀI 41: 
SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
CHƯƠNG IV: SINH SẢN 
A. SINH SẢN Ở THỰC VẬT 
VD 1: Mèo mẹ  mèo con 
VD 2: Dây (củ) khoai lang  cây khoai lang mới 
VD 3: Thằn lằn đứt đuôi  mọc đuôi mới. 
 Trong 3 ví dụ, ví dụ nào là sinh sản? 
Quan sát các ví dụ sau 
I:KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN 
Sinh sản là gì? 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
 
 - Sinh sản là quá trình tạo ra cơ thể mới, đảm bảo sự phát triển liên tục của loài. 
- Có 2 kiểu sinh sản: 
Sinh sản 
+ Sinh sản vô tính 
+ Sinh sản hữu tính 
I. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ SINH SẢN 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
1. Khái niệm sinh sản vô tính 
 Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản không có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái . Con sinh ra giống nhau và giống cây mẹ 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật 
 Sinh sản bào tử 
Sinh sản bằng bào tử dương xỉ 
Sinh sản bằng bào tử ở rêu 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
 2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật  a) Sinh sản bào tử 
Tế bào mẹ bào tử 
(Túi bào tử )( 2n) 
Giảm phân 
Bào tử 
 (n) 
Nguyên phân 
nhiều lần 
Cơ thể đơn bội 
 (Thể giao tử ) 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật 
 Sinh sản bào tử 
 Ư u điểm: 
+ Cá thể sống một mình có thể tạo ra con cái 
+ Số lượng con sinh ra trong một lần nhiều 
b) Sinh sản sinh dưỡng 
- Cá thể mới phát triển từ bào tử, các bào tử được hình thành nhờ quá trình giảm phân của tế bào mẹ bào tử nằm trong túi bào tử 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật 
b) Sinh sản sinh dưỡng 
Quan sát các hình sau: 
Sinh sản sinh dưỡng là gì? 
 - Là hình thức sinh sản từ các bộ phận sinh dưỡng của cơ thể (thân, rể, lá) có thể phát triển tạo ra cơ thể mới . 
 - Ví dụ: 
 + Rễ củ: khoai lang 
 + Lá: thuốc bỏng 
 + Thân rễ: cỏ gấu 
 + Thân c ủ: Khoai tây. 
 + Thân bò: dâu tây, rau má . 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật b) Sinh sản sinh dưỡng  
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
2. Các hình thức sinh sản vô tính ở thực vật b) Sinh sản sinh dưỡng 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
 Ưu điểm: 
+ Giữ nguyên được các đặc tính của cơ thể mẹ. 
+ Rút ngắn thời gian sinh sản 
3. Phương pháp nhân giống vô tính 
a. Giâm cành và chiết cành 
b. Ghép cành và ghép chồi 
1 
2 
3 
Hãy cho biết tên các hình thức nhân giống vô tính tương ứng với hình 1, 2 và 3? 
Giâm (cành, thân lá) 
Chiết 
Ghép 
3. Phương pháp nhân giống vô tính 
 Tại sao phải cắt bỏ hết lá ở cành ghép? Phải buộc chặt cành ghép v ào gốc ghép ? 
- Ngắt hết lá ở cành ghép để giảm sự thoát hơi nước nhằm tập trung nước để nuôi các tế bào cành ghép, đặc biệt là tế bào mô phân sinh. 
- Buộc chặt để mô dẫn dễ nối liền với nhau bảo đảm thông suốt cho dòng nước và chất dinh dưỡng từ gốc ghép đến được TB của cành ghép hoặc gốc ghép. 
Nêu những ưu điểm của cành chiết và cành giâm so với cây mọc từ hat? 
 Ưu điểm: 
+ Giữ nguyên được tính trạng tốt mà ta mong muốn. 
+ Thời gian cho thu hoạch sản phẩm ngắn 
 Quan sát hình, trả lời câu hỏi: Vì sao mô thực vật lại có thể nuôi cấy để tạo thành cây mới? 
Nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng 
Cây non 
Cây trưởng thành 
Lát cắt ngang của ca rốt 
Nuôi cấy mô ở cà rốt 
Cây khoai tây trong ống nghiệm 
3. Phương pháp nhân giống vô tính 
Mô non 
Cây non 
- Cơ sở khoa học của nuôi cấy mô: Dựa trên tính toàn năng của tế bào: Mỗi tế bào mang một lượng thông tin di truyền đủ để mã hóa cho sự hình thành cơ thể mới. 
3. Phương pháp nhân giống vô tính  d) Nuôi cấy tế bào và mô thực vật 
Quy trình nuôi cấy mô tế bào : 
đặt mô trong môi trường dinh dưỡng có các chất kích thích 
chuyển mô sẹo vào môi trường nuôi cấy mô 
hình thành rễ và chồi tạo cây con 
chuyển cây ra trồng đại trà 
Chọn mô nuôi cấy (lá, thân, hoặc mô khác) từ cây khoẻ khử trùng bề mặt 
mô sẹo 
chuyển cây con ra nhà kính 
Quy trình nuôi cấy mô tế bào : 
Nhân giống lan hồ điệp bằng nuôi cấy mô 
Các bước nuôi cấy mô hoa phong lan 
Cây hoa phong lan đang phát triển để hình thành cơ thể hoàn chỉnh 
Giai đoạn mọc rễ của cây hoa phong lan 
Cây hoa phong lan đang được chắm sóc trong phòng nuôi cấy mô . 
Cây hoa phong lan được đem ra trồng 
Kết quả của nuôi cấy mô hoa phong lan 
III. VAI TRÒ CỦA SINH SẢN VÔ TÍNH 
Vai trò của sinh sản vô tính đối với thực vật và con người là gì? 
- Thực vật: Sinh sản vô tính giúp giữ được các đặc tính của loài, giúp loài tồn tại và phát triển 
- Con người: Ứng dụng nhiều trong nông nghiệp: 
+ Nhân giống cây cần thiết trong thời gian ngắn, 
+ Tạo được các giống cây sạch bệnh. 
+ Phục hồi các giống cây trồng quý  
Đây là một số hình ảnh của 
nuôi cấy mô thực vật 
Nhân giống hoa đồng tiền = nuôi cấy mô 
Nhân giống cỏ vetiver bằng nuôi cấy mô 
Khoai tây được nhân giống bằng nuôi cấy mô 
Củng cố 
Câu 1 : Sinh sản vô tính là 
 hình thức sinh sản 
 có đặc điểm: 
Chỉ cần 1 cá thể 
Cần có 2 cá thể trở lên 
Có sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
Không sự kết hợp giữa giao tử đực và giao tử cái 
Cả a và d 
Bài 41 : Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
 I. Khái niệm 
 II. Các hình thức sinh 
 sản vô tính 
 1. Sinh sản bào tử 
 2. Sinh sản sinh dưỡng 
 III. Phương pháp nhân 
 giống vô tính 
 1. Giâm 
 2. Chiết 
 3. ghép 
 4. Nuôi cấy mô 
Củng cố 
Câu 1: Ngoài tự nhiên cây tre sinh sản bằng: 
 a) Lóng 
 b) Thân rễ 
 c) Đỉnh sinh trưởng 
 d) Rễ phụ 
Bài 41 : Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
 I. Khái niệm 
 II. Các hình thức sinh 
 sản vô tính 
 1. Sinh sản bào tử 
 2. Sinh sản sinh dưỡng 
 3. Phương pháp nhân 
 giống vô tính 
 1. Giâm 
 2. Chiết 
 3. ghép 
 4. Nuôi cấy mô 
III. Vai trò của ss vô tính 
Củng cố 
Câu 2: Phương pháp nhân giống vô tính nào có hiệu quả nhất hiện nay? 
 a) Gieo từ hạt 
 b) Chiết cành 
 c) Giâm cành 
 d) Nuôi cấy mô 
Bài 41 : Sinh sản vô tính 
 ở thực vật 
 I. Khái niệm 
 II. Các hình thức sinh 
 sản vô tính 
 1. Sinh sản bào tử 
 2. Sinh sản sinh dưỡng 
 III. Phương pháp nhân 
 giống vô tính 
 1. Giâm 
 2. Chiết 
 3. ghép 
 4. Nuôi cấy mô 
Dặn dò 
Về nhà học bài trả lời các câu hỏi trong sách giáo khoa 
Nêu ưu, nhược điểm của sinh sản vô tính 
Chuẩn bị bài mớinghiên cứu trước bài 42: sinh sản hữu tính ở động vật 
+ ? Sinh sản hữu tính là gì? Ư u điểm của sinh sản hữu tính so với sinh sản vô tính? 
+ ? Nêu cấu tạo của một hoa mà em biết? Bộ phận nào của hoa thực hiện chức năng sinh sản 
+? Thụ tinh kép là gì? Ý nghĩa của thụ tinh kép 
Chân thành cảm ơn thầy cô và các em 
II: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT 
Thế nào là sinh sản vô tính? 
BÀI 41: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở THỰC VẬT