Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 38: Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật (Bản chuẩn kiến thức)

CHµO THÇY C¤ 
Vµ C¸C EM 
BiÕn th¸i ë chuån chuån 
Trứng 
Gà trưởng thành 
Gà con 
Sơ đồ phát triển ở gà 
Sơ đồ phát triển ở bọ cánh cứng 
trứng 
sâu 
nhộng 
bọ trưởng thành 
X¸c ® Þnh kiÓu ph¸t triÓn cña c¸c ® éng vËt ? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Bài 38 
CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN 
 SỰ SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT TRIỂN 
Ở ĐỘNG VẬT 
( TiÕt 1) 
Các nhân tố ảnh hưởng 
Nhân tố bên trong 
Nhân tố bên ngoài 
Giới tính 
Các nhân tố vô sinh ( ánh sáng , nhiệt độ ) 
Các nhân tố hữu sinh ( thức ăn , sinh vật khác ) 
Nhân tố di truyền 
Hoóc môn 
CẤU TRÚC 
 I. C¸c nh©n tè bªn trong 1 . Nh©n tè di truyÒn 
Gà Ri 
3 th¸ng tuæi - 1, 6 kg 
Gà Rốt 
2,5 th¸ng tuæi - 4 ,5 kg 
So sánh s ù sinh trư ở ng và phát triển c ủ a 2 gi ố ng gµ? 
Là hệ gen chi phối tốc độ , giới hạn , thời gian sinh trưởng phát triển . 
Giống lợn Ỉ 
Giống lợn Đại bạch 
Giống lợn Ỉ 
Giống lợn Đại bạch 
Thời gian trưởng thành 
9-10 tháng 
6-7 tháng 
Trọng lượng trưởng thành 
50-60 kg 
85-95 kg 
Trọng lượng tối đa 
( giới hạn sinh trưởng ) 
70-75 kg 
180-220 kg 
a. Các hoocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển của động vật có xương sống . 
I/ Nhân tố bên trong 
1. N h©n t ố di truyền 
2. Các hoocmôn 
b. Các hoocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng phát triển cuả động vật không xương sống . 
Các tuyến nội tiết và hoocmôn ảnh hưởng tới sinh trưởng và phát triển 
Các hoocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển  của động vật có xương sống . 
Tên hoocmôn 
Tuyến tiết 
Vai trò với sinh trưởng , phát triển 
Hoocmon sinh trưởng 
yên 
+ Kích thích phân chia tế bào , tăng kích thước tế bào . 
 + Kích thích phát triển xương . 
Testostêron 
nằm ở tinh hoàn 
+ Làm tăng mạnh tổng hợp protein, phát triển cơ bắp(riêng ở nam ). 
+ Tăng phát triển xương 
+ phân hoá tế bào để hình thành đặc điểm sinh dục phụ thứ cấp 
Ơstrôgen 
Nằm ở buồng trứng 
Tiroxin 
Tuyến giáp 
Kích thích chuyển hoá tế bào 
Kích thích sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể 
Liªn hÖ ¶ nh h­ëng cña c¸c hoocm«n tíi ST vµ PT ë ® éng vËt  
Hoocmon sinh trưởng 
(GH) 
1. Hãy chỉ ra trường hợp nào là do tuyến yên sản xuất ra quá ít hoặc quá nhiều hoocmon sinh trưởng vào giai đoạn trẻ em ? 
2. Tại sao tuyến yên sản xuất ra quá ít hoặc quá nhiều hoocmon sinh trưởng lại gây hậu quả như vậy ? 
Thừa hoặc thiếu Tiroxin . 
Liªn hÖ ¶ nh h­ëng cña c¸c hoocm«n tíi ST vµ PT ë ® éng vËt  
Tại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iot thì trẻ em 
chậm lớn chịu lạnh kém , não ít nếp nhăn , trí tuệ thấp ? 
- Iôt là thành phần cấu tạo nên tiroxin 
Thiếu iốt làm giảm quá trình chuyển hoá và giảm nhiệt ở 
 tế bào nên chịu lạnh kém,làm giảm quá trình phân chia và lớn 
 lên bình thường của tế bào 
- ë tuæi tr­ëng thµnh ph¸t sinh chøng b­íu cæ , tuyÕn gi¸p në to 
Tirôxin : biến đổi nòng nọc  ếch 
Thừa hoặc thiếu Tiroxin ë Õch 
b.Các hoocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển cuả động vật không xương sống . 
I/ Nhân tố bên trong 
1. N h©n tố di truyền 
2. Các hoocmôn 
Biến thái hoàn toàn 
Biến thái không hoàn toàn 
Hoocmôn juvenin , ecđixơn  lột xác của sâu bọ 
Loại hoocmôn 
Tác dụng với sinh trưởng và phát triển 
Ecdison 
- Gây lột xác sâu bướm . 
- KÝch thÝch sâu bướm biến thành nhộng và bướm 
Juvennin 
P h ối hợp với ecdison → lột xác  
Ức chế sâu biến thành nhộng và bướm . 
3.Yếu tố giới tính : 
- Tuỳ loài mà giới đực và cái có tốc độ lớn và giới hạn lớn khác nhau 
- Ví dụ: mối chúa dài và nặng hơn mối thợ 
I/ Nhân tố bên trong 
2. Các hoocmôn 
1. Nh©n tố di truyền 
* Ví dụ : 
Mối chúa - mối thợ 
1. Sự biến thái của sâu bọ được điều hoà bởi những hoocmôn nào ?  
A. tirôxin B. ơstrôgen C. testostêrôn D. ecđixơn và juvenin 
CỦNG CỐ 
Cột 1 
Cột 2 
Cột 3 
1. Hoocmôn sinh trưởng ( GH) 
A.Kích thích sinh trưởng và phát triển ở giai đoạn dậy thì nhờ : tăng phát triển xương , kích thích phân hóa tế bào để hình thành các đặc tính sinh dục phụ thứ cấp 
2. Hoocmôn tirôxin 
B. Do tinh hoàn tiết ra . Làm tăng mạnh tổng hợp prôtêin , phát triển cơ bắp 
 Ghép các ý ở cột 1 và cột 2 và ghi kết quả vào cột 3 . 
C.Do tuyến giáp tiết ra . Kích thích quá trình sinh trưởng và phát triển bình thường của cơ thể 
D. Do tuyến yên tiết ra . Kích thích phân chia tế bào và tăng kích thước tế bào . Kích thích xương phát triển 
1. D 
2. C 
3. 
Hocmon sinh duc 
3.A 
1.ĐIỀN VÀO CHỖ TRỐNG: 
Thiếu hoocmôn . thì con đực sẽ mất khả năng sinh sản . 
Chậm lớn , trí tuệ kém phát triển là do thiếu hoocmôn .. 
2 . chọn câu trả lời đúng nhất : 
Hoocmon kích thích phân chia tế bào , tăng kích thước tế bào và kích thích phát triển xương là : 
hoocmon testôsteron 
B.hoocmon sinh trưởng 
C. Hoocmon juvennin và Ecđisơn 
D. hoocmon estrogen, testôsteron 
testôsteron 
tirôxin 
Hướng dẫn về nhà 
 Trả lời các câu hỏi sgk trang 152 
Soạn bài 39 “ Các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật ” tiếp theo 
* Điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục thứ sinh(thø cÊp ) 
Hươu cái 
Hươu đực 
Nữ ( khoảng 11-13 tuổi ) 
Nam ( khoảng 12-15 tuổi ) 
 Lớn nhanh 
 Lớn nhanh,cao vượt 
 Da mịn màng 
 Sụn giáp phát triển , lộ hầu 
 Thay đổi giọng nói 
 Vỡ tiếng , giọng ồm 
 Mọc lông mu , lông nách 
 Mọc ria mép , lông nách , 
 lông mu 
 Vú , mông , đùi , bộ phận sinh 
 dục phát triển 
 Cơ bắp phát triển,vai rộng , 
 ngực nở 
 Hông nở rộng 
 Cơ quan sinh dục to ra 
Những dấu hiệu xuất hiện ở tuổi dậy thì 
Bắt đầu hành kinh 
Xuất tinh lần đầu 
Tuyến mồ hôi , tuyến nhờn phát triển , xuất hiện mụn trứng cá 
Thay đổi về tâm sinh lí 
* Điều hòa sự tạo thành các tính trạng sinh dục thứ sinh 
- Nếu cắt bỏ tinh hoàn của gà thì sẽ thiếu hoocmon testosterone: mào nhỏ , không có cựa , không biết gáy , mất bản năng sinh dục . 
1. Hãy chỉ ra trường hợp nào là do tuyến yên sản xuất ra quá ít hoặc quá nhiều hoocmon sinh trưởng vào giai đoạn trẻ em ? 
2. Tại sao tuyến yên sản xuất ra quá ít hoặc quá nhiều hoocmon sinh trưởng lại gây hậu quả như vậy ? 
3. Tại sao trong thức ăn và nước uống thiếu iot thì trẻ em chậm lớn , chịu lạnh kém , não ít nếp nhăn , trí tuệ thấp ?