Bài giảng Sinh học Lớp 11 - Bài 44: Sinh sản vô tính ở động vật - Trường THPT Thuận Thành 3

SỞ GD – ĐT BẮC NINH TRƯỜNG THPT THUẬN THÀNH 3 
SINH 11 – CƠ BẢN 
BÀI 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
Gi áo viên : N. T. M 
CHÀO MỪNG THẦY, CÔ VÀ CÁC EM 
 Tiết 47 SINH SẢN VÔ TÍNH 	 Ở ĐỘNG VẬT 
I. SINH SẢN VÔ TÍNH LÀ GÌ ? 
	 1. Khái niệm 
	- Là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới giống hệt mình , không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng . 
	 2. Cơ sở tế bào học của sinh sản vô tính 
	 - Là quá trình phân bào nguyên nhiễm và sự phân hoá tế bào để tạo ra cá thể mới . 
II. CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
Đại diện 
Đặc điểm 
Phân đôi 
Nảy chồi 
Phân mảnh 
Trinh sinh 
II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
Hình thức 
Đại diện 
Đặc điểm 
Phân đôi 
Động vật đơn bào , giun dẹp 
D ựa trên sự phân chia đơn giản tế bào chất và nhân . Từ một cơ thể ban đầu tạo thành 2 cơ thể mới . 
Hình 44.1. Sinh sản bằng cách phân đôi ở trùng biến hình 
II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
Hình thức 
Đại diện 
Đặc điểm 
Nảy chồi 
Thuỷ tức , San hô , bọt biển 
Hình . Sinh sản bằng cách nảy chồi ở thủy tức 
D ựa trên nguyên phân nhiều lần để tạo thành một chồi non. Sau đó chồi non tách khỏi cơ thể mẹ tạo thành cơ thể mới . 
II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
Hình thức 
Đại diện 
Đặc điểm 
Phân mảnh 
Bọt biển , 
giun dẹp , hải quỳ . 
D ựa trên mảnh vụn vỡ của cơ thể , mỗi mảnh vụn vỡ qua nhiều lần nguyên phân để hình thành cơ thể mới . 
Hải quỳ 
II/ CÁC HÌNH THỨC SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
Hình thức 
Đại diện 
Đặc điểm 
Trinh sinh 
Ong , kiến , rệp . 
D ựa trên sự phân chia của tế bào trứng . Trứng không được thụ tinh qua nhiều lần nguyên phân tạo thành cơ thể mới . 
2n 
2n 
Ong ch ú a ( 2n ) 
Ong thợ ( 2n ) 
Ong đực ( 1n ) 
1n 
1n 
1n 
1n 
1n 
<--- Tinh tr ùng 
Tr ứng 
Sự trinh sản 
II. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật 
Đại diện 
Đặc điểm 
Phân đôi 
Nảy chồi 
Phân mảnh 
Trinh sinh 
ĐV đơn bào , 
giun dẹp 
Bọt biển , 
ruột khoang 
Bọt biển , 
giun dẹp 
Ong , kiến , rệp , 
một số loài cá , 
 lưỡng cư  
Dựa trên sự phân chia đơn giản TBC và nhân . 
Từ cơ thể ban đầu phân chia thành 2 cơ thể mới . 
Dựa trên nguyên phân nhiều lần để tạo thành một 
 chồi non. Sau đó chồi non tách khỏi mẹ tạo thành 
 cơ thể mới 
Dựa trên mảnh vụn vỡ của cơ thể , mỗi mảnh vụn 
vỡ qua nhiều lần nguyên phân để tạo ra cơ thể 
mới . 
Dựa trên sự phân chia của tế bào trứng . Trứng 
Không đ ược thụ tinh qua nhiều lần nguyên phân 
tạo thành cơ thể mới 
II. Các hình thức sinh sản vô tính ở động vật 
* ƯU ĐIỂM, NHƯỢC ĐIỂM CỦA SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT: 
	 Cho một số đặc điểm sau : 
	 1 . Cơ thể sống độc lập , đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu . Vì vậy , có lợi trong trường hợp quần thể có mật độ thấp . 
	 2 . Không có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp . 
	 3 . Tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định , ít biến động , nhờ vậy quần thể phát triển nhanh . 
	 4 . Tạo ra các cá thể mới rất đa dạng về đặc điểm di truyền . Vì vậy động vật có thể thích nghi và phát triển trong điều kiện môi trường sống thay đổi . 
	 5 . Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về các đặc điểm di truyền . Vì vậy , khi điều kiện môi trường sống thay đổi có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết , thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt . 
	 6 . Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong một thời gian ngắn . 
	 Hãy chọn ra những ưu điểm và nhược điểm của sinh sản vô tính 
Ưu điểm : 1 3 6 
Nhược điểm :	 5 
Đáp án : 
	- Hiện tượng này không được gọi là sinh sản vì nó không tạo ra cơ thể mới . 
	- Hiện tượng này được gọi là tái sinh . 
Hiện tượng mọc lại đuôi ở thằn lằn , hiện tượng mọc lại càng ở tôm và cua có phải là sinh sản không ? Vì sao ? 
III. Ứng dụng 
1. Nuôi mô sống 
Tách một mô từ cơ thể động vật để nuôi cấy trong môi trường có đủ chất dinh dưỡng , vô trùng và nhiệt độ thích hợp giúp mô đó tồn tại và phát triển . 
2. Nhân bản vô tính 
 Nh ân bản vô tính ở cừu Dolly 
Dolly 
C ừu mang thai 
C ừu cho tế bào trứng đã bị lấy mất nhân 
C ừu cho nhân tế bào xôma (2n)- TB tuyến vú 
III. Ứng dụng 
1. Nuôi mô sống 
Tách một mô từ cơ thể động vật để nuôi cấy trong môi trường có đủ chất dinh dưỡng , vô trùng và nhiệt độ thích hợp giúp mô đó tồn tại và phát triển . 
2. Nhân bản vô tính 
Là chuyển nhân của một tế bào xôma (2n) vào một tế bào trứng đã lấy mất nhân , rồi kích thích tế bào trứng đó phát triển thành một phôi . Phôi này tiếp tục phát triển thành một cơ thể mới . 
	1. Đặc điểm nào không đúng với sinh sản vô tính ở động vật ? 
	a. Cá thể có thể sống độc lập , đơn lẻ vẫn sinh sản bình thường . 
	b. Đảm bảo sự ổn định về mặt di truyền qua các thế hệ . 
	c. Tạo số lượng lớn con cháu trong thời gian ngắn . 
	d. Có khả năng thích nghi cao với sự thay đổi của điều kiện môi trường sống . 
	2. Hình thức sinh sản vô tính nào ở động vật diễn ra đơn giản nhất ? 
	a. Nảy chồi 	b. Phân mảnh 
	c. Trinh sinh 	d. Phân đôi . 
	3. Hình thức sinh sản vô tính nào ở động vật sinh ra được nhiều cá thể nhất từ một cá thể mẹ ? 
	a. Phân đôi 	b. Nảy chồi 
	c. Phân mảnh 	d. Trinh sinh 	 
củng cố 
	4. Ý nào không đúng với sinh sản vô tính ở động vật ? 
	a. Trứng không thụ tinh phát triển thành cơ thể mới . 
	b. Bào tử phát triển thành cơ thể mới . 
	c. Mảnh vụn vỡ từ cơ thể phát triển thành cơ thể mới . 
	d. Chồi non sau khi được hình thành trên cơ thể mẹ sẽ tách ra thành cơ thể mới . 
	5. Sinh sản vô tính ở động vật gắn liền với quá trình nào ? 
	a. Nguyên phân 	b. Giảm phân 
	c. Thụ tinh 	d. Cả 3 quá trình trên . 
	6. Trong nhân giống vô tính cừu Dolly, vật chất di truyền của cừu Dolly chủ yếu giống với ? 
	a. Cừu cho tế bào trứng đã bị lấy mất nhân . 
	b. Cừu cho nhân tế bào xôma . 
	c. Cừu thứ 3 là cừu mang thai . 
	d. Cả 3 con cừu nói trên . 
củng cố