Bài giảng Sinh học Lớp 12 - Bài 16, Phần 2: Cấu trúc di truyền của quần thể - Trường THPT Gia Tĩnh II

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO THANH HOÁ 
TRƯỜNG THPT TĨNH GIA II 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ 
BÀI 17 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
Quần thể là gì? Cách tính tần số kiểu gen và tần số các alen trong quần thể? 
KIỂM TRA BÀI CŨ 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
1. Quần thể ngẫu phối: 
Thế nào là quần thể ngẫu phối ? 
* Khái niệm: 
Khi nào thì quần thể người gọi là quần thể ngẫu phối 
Quần thể ngẫu phối có đặc điểm gì? 
* Đặc điểm: 
Cấu trúc di truyền của quần thể tự thụ phấn và quần thể giao phối gần có đặc điểm gì ( từ thế hệ bố mẹ đến các thế hệ sau F 1 , F 2 , F 3 ,...F n ) ? 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
2.1. Bài toán : 
 Cho quần thể ngẫu phối có cấu trúc DT: 0,5 AA + 	0,4 Aa + 0,1 aa = 1 . Tìm cấu trúc di truyền của 	quần thể ở thế hệ F 1 , F 2 . Từ đó rút ra nhận xét 	về tần số các alen và cấu trúc DT của QT? 
 Giải : 
- p (A) = 0,5 + 0,4/2 = 0,7 
- q (a) = 1 - 0,7 = 0,3 
Vì quần thể ngẫu phối nên tỉ lệ kiểu gen ở F 1 là: 
aa = 0,09 
Aa = 0,21 
a = 0,3 
Aa = 0,21 
AA = 0,49 
 A = 0,7 
a = 0,3 
A = 0,7 
Giao tử 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
2.1. Bài toán : 
- F 1 = 0,49 AA + 0,42 Aa + 0,09 aa 
- Tỉ lệ kiểu gen ở F 1 Khác P 
- p' (A) = 0,49 + 0,42/2 = 0,7 
- q' (a) = 0,09 + 0,42/2 = 0,3 
* Tần số tương đối của các alen ở thế hệ F 1 là: 
Tỉ lệ kiểu gen ở F 2 là: 
Nhận xét gì tần số các alen ở thế hệ P và F 1 ? 
=> Nhận xét : p' = p; q' = q 
- F 2 = 0,49 AA + 0,42 Aa + 0,09 aa 
Nhận xét gì cấu trúc DT của quần thể ở thế hệ F 1 và F 2 ? 
Cấu trúc DT của quần thể ở thế hệ F 1 và F 2 giống nhau => Đạt trạng thái cân bằng DT. 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
2.2. Trạng thái cân bằng di truyền Hacđi - Vanbec : 
Định luật Hacđi - Vanbec được phát biểu như thế nào? 
- Nội dung: 
Nếu trong một quần thể, một gen chỉ có 2 alen A và a, đạt cân bằng DT khi nào? 
- Nếu một gen có 2 alen A và a thì ta có thành phần 	KG của quần thể ở trạng thái cân bằng là: 
 p 2 (AA)+ 2pq (Aa) + q 2 (aa) = 1. 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
2.2. Trạng thái cân bằng di truyền Hacđi - Vanbec : 
- Trạng thái cân bằng Hacđi - Vanbec còn có thể mở 	rộng với gen có nhiều alen trong quần thể. 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
( p + q + r ) 2 = p 2 + q 2 + r 2 + 2pq + 2 qr + 2pr. 
2.3. Điều kiện nghiệm đúng của định luật : 
Định luật Hacđi - Vanbec đúng trong trường hợp nào? 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
2.4. Ý nghĩa của định luật Hacđi - Vanbec : 
- Vì gen gây bệnh nằm trên NST thường và một gen 	lặn nên quy ước: A - bình thường; a - bệnh 	bạch tạng. 
- Mặt khác quần thể người này cân bằng nên: 
 	q 2 (aa) = 1/10000 suy ra q = 1/100. 
 	p = 1 - 1/100 = 0,99; p 2 (AA) = 0,99 2 = 0,980. 
 	2pq (Aa) = 2.0,99.0,01 = 0,0198. 
- Để con sinh ra mang bệnh (aa) mà bố mẹ bình 	thường, thì bố mẹ phải đều có kiểu gen Aa. 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
a. Giải đáp lệnh SGK trang 73 : 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
=> xác suất để bố hoặc mẹ bình thường là: p 2 + 2pq 
- xác suất để bố hoặc mẹ bình thường mang gen dị 	hợp là: 2pq/(p 2 + 2pq). 
- Xác suất để cả bố và mẹ bình thường mang gen dị 	hợp là: [ 2pq / ( p 2 + 2pq ) ] 2 ( 1 ) 
- Khi bố mẹ đều có KG dị hợp Aa ta có phép lai: 
	 P: Aa X Aa 
	F 1 : 1/4AA : 1/2 Aa : 1/4 aa ( 2 ) 
- Từ (1) và (2) Xác suất để cả bố và mẹ bình thường, 	con đầu sinh ra bị bệnh là: 
 	 [ 2pq / ( p 2 + 2pq )] 2 . 1/4 = 0,00495. 
2.4. Ý nghĩa của định luật Hacđi - Vanbec : 
a. Giải đáp lệnh SGK trang 73 : 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
Định luật Hacđi - Vanbec có ý nghĩa như thế nào? 
b. Ý nghĩa định luật Hacđi - Vanbec : 
2.4. Ý nghĩa của định luật Hacđi - Vanbec : 
2. Trạng thái cân bằng của quần thể: 
III - CẤU TRÚC DI TRUYỀN CỦA QUẦN THỂ NGẪU PHỐI 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
Câu 1 : Định luật Hacđi - Vanbec phản ánh điều gì ? 
A. Sự biến động của tần số các alen trong quần thể . 
B. Sự không ổn định của các alen trong quần thể . 
C. Sự cân bằng di truyền trong quần thể giao phối . 
D. Sự biến động của tần số các alen trong quần thể . 
CỦNG CỐ 
Câu 2 : Trong một quần thể giao phối có tỉ lệ phân bố các kiểu gen ở thế hệ xuất phát là : 
	 0,04BB + 0,32Bb + 0,64bb = 1: 
 Tần số của các alen p (B ) và q (b ) là : 
p (B ) = 0,64 và q (b ) = 0,36 
p (B ) = 0,4 và q (b ) = 0,6 
 p (B ) = 0,2 và q (b ) = 0,8. 
p (B ) = 0,75 và q (b ) = 0,25 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
Câu 3: Trong một quần thể giao phối có tỉ lệ phân bố các kiểu gen ở thế hệ xuất phát là : 
	 	0,04BB + 0,32Bb + 0,64bb = 1: 
Tần số các kiểu gen của quần thể sau 5 thế hệ là : 
 A. 0,04BB + 0,32Bb + 0,64bb = 1 
 C. 0,08BB + 0,62Bb + 0,40bb = 1 
 B. 0,64BB + 0,32Bb + 0,04bb = 1 
 D. 0,46BB + 0,22Bb + 0,32bb = 1: 
CỦNG CỐ 
Trường THPT Tĩnh Gia 2 
XIN CHÂN THÀNH CẢM ƠN! 
Trường THPT Tĩnh Gia 2