Bài giảng Vật lí Lớp 12 - Bài 27: Tia hồng ngoại và tia tử ngoại - Trần Hải Long

==$$=nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo tới dự tiết học thao giảng lớp 12 a8 
Người thực hiện 
Trần hảI long 
Trường : THPT trần thị dung 
B ài 27 . Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
Nội dung 
 I. Thí nghiệm phát hiện tia hồng ngoại và tia tử ngoại. 
 II.Bản chất và tính chất chung của tia hồng ngoại và tia tử ngoại. 
 III.Tia hồng ngoại 
 IV. Tia tử ngoại 
Đây là thiết bị gì? Kim lệch chứng tỏ đ iều gì? Khi nào kim đ iện kế lệch ? 
Mối hàn1 
Mối hàn2 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
I. Phát hiện TIA HồNG NGOạI Và TIA Tử NGOạI 
nd 
C 
J 
J 
L 
L 1 
L 2 
F 
S 
P 
I. Phát hiện TIA HồNG NGOạI Và TIA Tử NGOạI 
 Vùng tử ngoại 
( <  t ) 
 Quang phổ liên tục 
 Vùng hồng ngoại 
( >  đ ) 
 ở ngoài phổ á nh sáng nhìn thấy đư ợc,ở cả hai đ ầu đ ỏ và tím còn có những bức xạ mà mắt không trông thấy , nhưng nhờ mối hàn của cặp nhiệt đ iện và bột huỳnh quang mà ta phát hiện đư ợc . 
-Bức xạ (hay tia ) không trông thấy ở ngoài vung đỏ của quang phổ là tia hồng ngoại 
-Bức xạ (hay tia ) không trông thấy ở ngoài vung đỏ của quang phổ là tia tử ngoại 
Kết quả thí nghiệm 
Thế nào là tia hồng ngoại , tia tử ngoại ? 
TIA HỒNG NGOẠI LÀ NHỮNg BỨC XẠ KHôNG nhìn THẤY ĐƯỢC NẰM NGOÀI VÙNG ĐỎ CỦA GIẢI QUANG PHổ . 
TIA TỬ NGOẠI LÀ BỨC XẠ KHôNG NHìN THẤY ĐƯỢC NẰM NGOÀI VÙNG TÍM CỦA QUANG PHỔ. 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
I. Phát hiện TIA HồNG NGOạI Và TIA Tử NGOạI 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
I. Phát hiện TIA HồNG NGOạI Và TIA Tử NGOạI 
C1. GỌI TIA TỬ NGOẠI LÀ TIA CỰC TÍM,GỌI THẾ SAI Ở ĐIỂM NÀO? 
TRẢ LỜI: GỌI VẬY LÀ hoàn toàn SAI vì TIA TỬ NGOẠI KHông phải là tia có màu rất tím . 
1 .Bản chất : 
 Có cùng bản chất với á nh sáng thông thường ( có bản chất sóng đ iện từ ), chỉ khác chỗ là không nhìn thấy đư ợc . 
2.T ính chất : 
 Chúng tuân theo các đ ịnh luật quang học : truyền thẳng, phản xạ, khúc xạ, g õy ra hiện tượng nhiễu xạ,giao thoa  nh ư á nh sáng thông thường . 
“ Miền hồng ngoại “ trải từ bước sóng 760 nm đ ến vài mm.”Miền tử ngoại” trải dài từ bước sóng 380 nm đ ến vài nm 
II. Bản chất và tính chất chung của tia hồng ngoại và tia tử ngoại: 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
I. Phát hiện TIA HồNG NGOạI Và TIA Tử NGOạI 
1. Cách tạo ra : 
- Vật có nhiệt độ cao hơn nhiệt độ môi trường xung quanh đ ều phát tia hồng ngoại ra môi trường . 
- Nguồn phát tia hồng ngoại thông dụng : là bóng đ èn sợi tóc, bếp ga , bếp than và đ iốt hồng ngoại.vv. 
III. Tia hồng ngoại : 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
2. Tính chất và công dụng tia h ồng ngoại 
a,Tác dụng nhiệt rất mạnh. 
Công dụng là sấy kh ô sản phẩm , sưởi ấm 
b,Gây một số phản ứng hoá học . 
Công dụng là chế tạo phim ảnh để chụp ả nh hồng ngoại. 
c,Biến đ iệu được như sóng đ iện từ cao tần . 
. Công dụng là chế tạo bộ đ iều khiển từ xa dùng hồng ngoại. 
Trong lĩnh vực quân sự : 
. ố ng nhòm hồng ngoại, camêra hồng ngoại chụp ả nh ban đêm 
d,C ú thể gõy ra hiện tượng quang điện bờn trong đ ối với chất bán dẫn .(c hương 6)) 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
1.Ng uồn tia tử ngoại : 
- Cỏc vật nung núng trờn 2000 0 C phỏt ra một lượng đỏng kể tia tử ngoại . 
- Nguồn phát tia tử ngoại thông thường : Hồ quang điện, mặt trời . đốn hơi thủy ngõn 
- 2. Tính chất 
- Tác dụng lên phim ả nh . 
Kích thích sự phát quang của nhiều chất . 
Kích thích nhiều chất phản ứng hoá học 
Làm ion hoá chất khí và nhiều chất khác , 
 gây ra hiện tượng quang đ iện ngoài . 
Tác dụng sinh học . 
Bị nước thuỷ tinh hấp thụ mạnh,nhưng lại 
 có thể truyền qua đư ợc thạch anh vv 
IV. Tia tử ngoại 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
Vì thuỷ tinh hấp thụ mạnh tia tử ngoại do hồ quang phát ra , nên người đ ó tránh đư ợc chùm tia tử ngoại chiếu vào mắt làm tổn thương mắt và giảm cường độ các tia kh ả kiến đ ỡ chói mắt . 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
IV. Tia tử ngoại 
 C2.TẠI SAO NGƯỜI THỢ HÀN HỒ QUANG PHẢI ĐEO MẶT NẠ CHE MẶT MỖI KHI CHO HỒ QUANG PHóNG ? 
3. Sự hấp thụ tia tử ngoại. 
Bị thuỷ tinh hấp thụ mạnh. 
Thạch anh , nước và không khí hấp thụ mạnh tia tử ngoại có bước sóng trên 200 nm . 
Tầng ô zôn hấp thụ hầu hết tia tử ngoại có bước sóng dưới 300 nm , là tấm áo giáp bảo vệ con người và sinh vật trên trái đ ất . 
4. Công dụng 
Trong y học : Diệt trùng các dụng cụ phẫu thuật và chữa bệnh còi xương . 
Trong CN thực phẩm : Diệt trùng thực phẩm 
Trong CN cơ khí : Tìm vết nứt trên bề mặt sản phẩm kim loại. 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
Hỡnh chụp lỗ thủng ụzụn lớn nhất ở ... 200 x 200 - 13k vn.myblog.yahoo.com 
Độ dày của tầng ụzụn qua ảnh chụp vệ ...  
Hỡnh chụp lỗ thủng ụzụn lớn nhất ở ... 200 x 200 - 13k vn.myblog.yahoo.com 
Độ dày của tầng ụzụn qua ảnh chụp vệ ...  
Hỡnh chụp lỗ thủng ụzụn lớn nhất ở ... 200 x 200 - 13k vn.myblog.yahoo.com 
Độ dày của tầng ụzụn qua ảnh chụp vệ ...  
 tóm lại 
Tia hồng ngoại 
Tia tử ngoại 
Định nghĩa : là bức xạ hay tia mà mắt không nhìn thấy và ở ngoài vùng màu đỏ của quang phổ(bước sóng lớn hơn bước sóng á nh sáng đỏ ) 
Định nghĩa : là bức xạ hay tia mà mắt không nhìn thấy và ở ngoài vùng màu tím của quang phổ(bước sóng nhỏ hơn bước sóng á nh sáng tím ) 
Bản chất:tia hồng ngoại và tia tử ngoại có cùng bản chất với á nh sáng thông thường và đều là sóng điện từ(do đó chúng cũng phản xạ , truyền thẳng,nhiễu xạ , giao thoa vv..) 
Nguồn phát : Vật có nhiệt độ cao hơn môi trường xung quanh đều phát tia hồng ngoại ra môi trừơng.Nguồn hồng ngoại thông dụng là dùng đèn dây tóc , bếp ga , bếp than , đi ốt hồng ngoại ... 
nguồn phát : Vật có nhiệt độ cao hơn 2000 độ C th ì phát được tia tử ngoại,nhiệt độ của vật càng cao th ì phổ tử ngoại của vật càng trải dài hơn về phía sóng ngắn 
t/c và ứng dụng : Tia hồng ngoại có tác dụng nhiệt , tác dụng hoá học.Tia hồng ngoại có tác dụng để sưởi ấm , sấy khô,làm các bộ điều khiển từ xa , để quan sát , quay phim trong đêm vv.. 
t/c và ứng dụng : Tia tử ngoại tác dụng nên phim ảnh , kích thích sự phát quang của nhiều chất,kích thích nhiều phản ứng hóa học,làm ion hoá chất khí , gây hiện tượng quang điện ngoài và tác dụng sinh lý.Tia tử ngoại dùng để diệt trùng thực phẩm , dụng cụ y tế vv.. 
 Bài 27: TIA HỒNG NGOẠI VÀ TIA TỬ NGOẠI 
BÀI TẬP củng cố 
CÂU1. Nhận định nào sau đõy sai khi núi về tia hồng ngoại : 
Tia hồng ngoại do cỏc vật bị nung núng phỏt ra . 
B. Là bức xạ khụng nhỡn thấy được , cú bước súng ngắn hơn bước súng của ỏnh sỏng đỏ . 
C.Tỏc dụng lờn phim ảnh . 
D. Bản chất là súng điện từ . 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
 C ÂU 2. Chọn cõu phỏt biểu sai về tia tử ngoại . 
Tia tử ngoại cú khả năng ion húa khụng khớ . 
Tia tử ngoại tỏc dụng mạnh lờn kớnh ảnh . 
Tia tử ngoại là bức xạ điện từ khụng nhỡn thấy , cú bước súng lớn hơn 380 nm 
Tia tử ngoại dựng chữa bệnh cũi xương, diệt khuẩn. 
BÀI TẬP củng cố 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
CÂU3 : Phát biểu nào sau đây là đ úng : 
A.Tia hồng ngoại có bước sóng lớn hơn bước sóng á nh sáng kh ả kiến 
B.Tia hồng ngoại có bước sóng nhỏ hơn bước sóng á nh sáng kh ả kiến 
C.Tia hồng ngoại có bước sóng nhỏ hơn bước sóng của tia tử ngoại 
D. Tia hồng ngoại có tần số nhỏ hơn bước sóng của tia tử ngoại. 
BÀI TẬP cố củng 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
Câu4 : Phát biểu nào sau đây là đ úng : 
A.Tia hồng ngoại có tần số cao hơn tần số của tia sáng vàng 
B.Tia tử ngoại có bước sóng nhỏ hơn bước sóng của á nh sáng đ ỏ 
C.Tia tử ngoại có bước sóng cao hơn tần số của tia hồng ngoại 
D.Tia tử ngoại có chu kỳ lớn hơn chu kỳ của tia hồng ngoại 
Bài 27. Tia hồng ngoại và tia tử ngoại 
BÀI TẬP cố củng 
Học sinh làm bài tập sgk/142 và sbt/44 
 đ ọc bài 28:tia x 
Chúc các thầy cô và các em mạnh khoẻ! 
TIA HỒNG NGOẠI-TIA TỬ NGOẠI 
I. Thớ nghiệm phỏt hiện tia hồng ngoại , tử ngoại 
- Chiếu ỏnh sỏng mặt trời hay ỏnh sỏng từ đốn cụng suất lớn ( đốn hồ quang ) vào khe S của mỏy quang phổ tạo quang phổ liờn tục trờn màn F. 
- Di chuyển mối hàn của pin nhiệt điện vào vựng quang phổ liờn tục thỡ điện kế G cho thấy trong mạch cú dũng điện. ánh sỏng nhỡn thấy cú tỏc dụng nhiệt . 
- Tiếp tục di chuyển mối hàn của pin nhiệt điện ra ngoài vựng quang phổ liờn tục thỡ điện kế G cho thấy trong mạch vẫn cú dũng điện . Vậy ngoài dải quang phổ liờn tục vẫn cú những loại ỏnh sỏng ( bức xạ ) khụng nhỡn thấy được gọi là tia hồng ngoại và tia tử ngoại .