Chuyên đề II Phương pháp dạy học (tiếp theo)

Chuyờn đề IIPhương phỏp dạy học (tiếp theo) Lý luận dạy học PHƯƠNG PHÁP DẠY PHƯƠNG PHÁP HỌC DẠY HỌC Mễ HèNH BA BèNH DIỆN CỦA PPDH(Bernd MEIER) Quan điểm DH PPDH Kĩ thuật DH PP vĩ mụ PP vi mụ PP cụ thể Bỡnh diện vĩ mụ Bỡnh diện trung gian Bỡnh diện vi mụ Quan điểm dạy học (QĐDH): là những định hướng tổng thể cho các hành động PP, trong đó có sự kết hợp giữa các nguyên tắc dạy học làm nền tảng, những cơ sở lý thuyết của LLDH, những điều kiện dạy học và tổ chức cũng như những định hướng về vai trò của GV và HS trong quá trình DH. QĐDH là những định hướng mang tính chiến lược, cương lĩnh, là mô hình lý thuyết của PPDH. QUAN ĐIỂM DẠY HỌC Concept QUAN ĐIỂM DH PPDH (nghĩa hẹp) KTDH Phương pháp dạy học (cụ thể) : Khái niệm PPDH ở đây được hiểu với nghĩa hẹp, là những hỡnh thức, cách thức hành động của GV và HS nhằm thực hiện những mục tiêu DH xác định, phù hợp với những nội dung và những điều kiện DH cụ thể. PPDH cụ thể quy định những mô hình hành động của GV và HS. Cỏc PPDH được thể hiện trong cỏc hỡnh thức tổ chức và cỏc tiến trỡnh PP. PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC (CỤ THỂ) Kỹ thuật dạy học (KTDH): là những biện phỏp, cách thức hành động của của GV và HS trong các tình huống hành động nhỏ nhằm thực hiện và điều khiển quá trình dạy học. Các KTDH chưa phải là các PPDH độc lập, mà là những thành phần của PPDH. KTDH được hiểu là đơn vị nhỏ nhất của PPDH. Sự phõn biệt giữa kỹ thuật và PP dạy hoc nhiều khi khụng rừ ràng. KỸ THUẬT DẠY HỌC Technik Vớ dụ về cỏc tầng bậc của phương phỏp Học hợp tỏc Thảo luận nhúm Học theo dự ỏn Học theo gúc …. Học theo Hợp đồng Khăn trải bàn Mảnh ghộp … … … Thảo luận nhúm 1. Quy mụ nhúm Quy mụ nhúm HS để học tập hợp tỏc cú thể là: Nhúm 2 người (cặp) Nhúm 3 người (bộ ba) Nhúm 4- 6 người (nhúm nhỏ) Trờn 6 người (nhúm lớn - thường ớt được sử dụng) Tuỳ từng nhiệm vụ học tập, thời gian, đồ dựng học tập, yờu cầu kỹ năng,... mà GV quyết định số thành viờn trong nhúm cho phự hợp. 2. Cỏch chia nhúm HS Cú 4 cỏch chia nhúm phổ biến: 2.1. Nhúm cú kỹ năng và trỡnh độ tương đương Thuận lợi: HS cảm thấy thoải mỏi hơn, ớt sức ộp GV xử lý dễ dàng hơn Hạn chế: Đối với những nhúm cú toàn HS kộm, dẫn đến kết quả kộm. Làm giảm mức độ tự tụn của HS (tụi khụng làm được vỡ tụi thuộc nhúm kộm). 2.2. Nhúm cú kỹ năng và trỡnh độ đa dạng Làm cho "tài nguyờn của nhúm" trở nờn phong phỳ. Nhúm cú thể đỏp ứng những nhiệm vụ khỏc nhau. Tất cả HS đều được hưởng lợi khi cú HS giỏi trong cỏc nhúm trỡnh độ khỏc nhau (ngay cả những HS kộm và HS giỏi) 2.3. Cho HS tự chọn nhúm (đỏp ứng nhu cầu tỡnh cảm, sở thớch). 2.4. Chia nhúm ngẫu nhiờn. 3. Vai trũ của cỏc thành viờn trong nhúm Tuỳ số thành viờn và nhiệm vụ học tập GV cú thể yờu cầu HS thực hiện cỏc vai trũ khỏc nhau trong nhúm. Vớ dụ: Nhúm trưởng Bạn cần theo dừi để cỏc thành viờn tập trung làm việc trong nhúm Khi cú thành viờn nào trong nhúm thảo luận sang vấn đề khụng cú trong bài tập, bạn phải yờu cầu họ quay trở lại nội dung làm việc Bạn cũng cần đảm bảo rằng khi một người trong nhúm trỡnh bày thỡ cỏc thành viờn cũn lại chỳ ý lắng nghe Bạn tạo điều kiện cho tất cả thành viờn trong nhúm đều được trỡnh bày và tham gia Khi nhúm mất đi sự tập trung, bạn cần động viờn họ tiếp tục. Thư ký Bạn sẽ chuẩn bị bỳt và giấy trong quỏ trỡnh làm việc Ghi lại những cõu trả lời đó được thống nhất trong nhúm một cỏch cẩn thận và rừ ràng Người giỏm sỏt về thời gian  Bạn sẽ phụ trỏch việc theo dừi đồng hồ để biết thời gian làm việc của nhúm Ngay từ khi bắt đầu làm việc, bạn sẽ thụng bỏo với cỏc thành viờn thời gian cho phộp. Khi nhúm dành quỏ nhiều thời gian cho một bài tập, bạn cần thụng bỏo với cỏc thành viờn trong nhúm, vớ dụ như “Chỳng ta phải chuyển sang cõu hỏi khỏc thụi, nếu khụng toàn bộ bài tập sẽ khụng thể hoàn thành được” Trong quỏ trỡnh thảo luận, bạn cú thể thụng bỏo về thời gian cũn lại. Khi thời gian cho phộp gần hết, bạn cần thụng bỏo với nhúm để hoàn thành bài tập. Người giữ trật tự Bạn sẽ đảm bảo sao cho cỏc thành viờn trong nhúm khụng thảo luận quỏ to. Nếu cỏc thành viờn trong nhúm tranh luận gay gắt, bạn cú thể yờu cầu họ núi một cỏch nhẹ nhàng hơn. Nếu nhúm của bạn bị cỏc nhúm khỏc làm ảnh hưởng, bạn cú thể là đại diện yờu cầu nhúm đú bỡnh tĩnh và trật tự hơn. Người cổ vũ  Bạn sẽ động viờn tinh thần của nhúm trước khi bắt đầu làm việc. Vớ dụ “Nào cỏc bạn, chỳng ta bắt đầu nhộ!” Khi một thành viờn trong nhúm gặp khú khăn, bạn sẽ khuyến khớch họ, vớ dụ như “Hóy cố gắng lờn, tụi biết bạn cú thể làm được” Khi cả nhúm đều gặp bế tắc, bạn cú thể động viờn tinh thần nhúm bằng những cõu núi khớch lệ “ Chỳng ta cú thể làm được, hóy cựng nhau suy nghĩ để tỡm ra cỏch làm” Người hậu cần Bạn sẽ tỡm hiểu xem nhúm cần những tài liệu gỡ và bạn cú thể tỡm những tài liệu đú ở đõu. Bạn cần thu thập cỏc tài liệu một cỏch nhanh chúng để nhúm cú thể làm việc Trong quỏ trỡnh nhúm làm việc, nếu cần tham khảo hoặc sử dụng thờm tài liệu nào, bạn là người duy nhất được phộp đi lấy nú. Khi nhiệm vụ của nhúm đó hoàn thành, bạn sẽ nộp bài tập nhúm cho giỏo viờn và trả cỏc tài liệu đó lấy vào đỳng chỗ ban đầu. 4. Đỏnh giỏ quỏ trỡnh và kết quả làm việc nhúm Đỏnh giỏ đồng đẳng trong nhúm và tự đỏnh giỏ là một trong 5 yếu tố của học hợp tỏc. Dưới đõy là một số phiếu đỏnh giỏ cú thể tham khảo: Vớ dụ 1: Phiếu "Đỏnh giỏ khụng khớ và sự tham gia hoạt động nhúm " (tự đỏnh giỏ và đỏnh giỏ đồng đẳng) Một số kỹ thuật dạy học động não Mô tả kĩ thuật động não là kĩ thuật giúp cho học sinh trong một thời gian ngắn nảy sinh được nhiều ý tưởng, nhiều giả định về một vấn đề nào đó. Cách tiến hànhCó thể tiến hành theo các bước sau : Giáo viên nêu câu hỏi hoặc vấn đề ( có nhiều cách trả lời) cần được tìm hiểu trước cả lớp hoặc trước nhóm. Khích lệ học sinh phát biểu và đóng góp ý kiến càng nhiều càng tốt. Liệt kê tất cả mọi ý kiến lên bảng hoặc giấy to không loại trừ một ý kiến nào, trừ trường hợp trùng lặp. Phân loại các ý kiến. Làm sáng tỏ những ý kiến chưa rõ ràng Tổng hợp ý kiến của học sinh, hỏi xem có thắc mắc hay bổ sung gì không. Những yêu cầu sư phạm của kỹ thuật động não Kỹ thuật động não có thể dùng để lý giải bất kỳ một vấn đề nào, song đặc biệt phù hợp với các vấn đề ít nhiều đã quen thuộc trong thực tế cuộc sống của học sinh. Kỹ thuật này có thể dùng cho cả câu hỏi có phần kết đóng và kết mở. Các ý kiến phát biểu nên ngắn gọn bằng một từ hay một câu thật ngắn. Tất cả mọi ý kiến đều cần được giáo viên hoan nghênh, chấp nhận mà không nên phê phán, nhận định đúng, sai ngay. Cuối giờ thảo luận giáo viên nên nhấn mạnh kết luận này là kết quả của sự tham gia chung của tất cả học sinh. Đọc hợp tỏcâ Trường đại học Queensland 2007 Đọc hợp tỏc 1. Mục đớch: giỳp học sinh thực hành xem truớc một đoạn văn, xỏc định khỏi niệm mà cỏc em cần tỡm hiểu và túm tắt đoạn văn. 2. Kĩ thuật: Xem trước Đỏnh dấu	 Rỳt ra ý chớnh 	 Tổng kết Đó bao giờ bạn nghĩ về …? 1. Xem trước Chỳng ta biết gỡ? Chỳng ta lưu ý thấy gỡ? Chỳng ta cho rằng chuyện gỡ sẽ xảy ra? Trợ giỳp! Đó bao giờ bạn nghĩ về …? 1. Xem trước (một bài hoặc một đoạn văn) Đọc nhan đề và cỏc tiờu đề. Xem tranh vẽ và hỡnh minh hoạ. Đọc lướt văn bản (những từ ngữ chớnh trong đoạn văn đầu và cuối).  Trước khi đọc: Trong khi đọc: 2. Đỏnh dấu í hay (đỏnh dấu bờn lề) ễ khụng! (đỏnh dấu) Chỳng ta cú thể làm gỡ để giải quyết vấn đề? 3. Rỳt ra ý chớnh Hóy thảo luận nội dung chỳng ta đó đọc và diễn đạt ý chớnh bằng lời của mỡnh. 2. Đỏnh dấu (Cú thể) Chỳng ta cú biết ý nghĩa khụng?Cể / KHễNG Nếu khụng, chỳng ta cú thể xỏc định ý nghĩa trong bối cảnh khụng?Cể / KHễNG Cú dấu hiệu nhận biết nào trong cấu trỳc từ khụng?Cể / KHễNG Tra từ điển hay hỏi giỏo viờn. 3. Rỳt ra ý chớnh Điều gỡ quan trọng nhất, ai hay cỏi gỡ? Điều quan trọng nhất về người hay vật/việc đú là gỡ? Sau khi đọc: 4. Tổng kết Hóy đặt một số cõu hỏi về những ý chớnh trong bài. Chỳng ta học được điều gỡ? (Viết ra. Chia sẻ) 4. Tổng kết (Khụn ngoan) Đặt một số cõu hỏi để chứng minh bạn hiểu thụng tin. Ghi lại những thụng tin quan trọng. Chia sẻ với nhúm và lớp