Đề tài Sinh vật chuyển gen- Thành tựu và việc ứng dụng trong thực tế

BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC BÌNH DƯƠNGKHOA CÔNG NGHỆ SINH HỌCBÁO CÁO SEMINARMÔN: SINH HỌC PHÂN TỬ NHẬP MÔNGVHD: TS. HUỲNH THANH TÙNGNHÓM SVTH: NHÓM 11-LỚP 04sh03*1BINH DUONG UNIVERSITYĐỀ TÀI:SINH VẬT CHUYỂN GEN- THÀNH TỰU VÀ VIỆC ỨNG DỤNG TRONG THỰC TẾ.Date2BINH DUONG UNIVERSITYMục lụcI. MỞ ĐẦUII. NỘI DUNG:Định nghĩa SV chuyển genĐặc điểm chung của SV chuyển genPhân chia 2 nhóm chính:Thực vật chuyển genGiới thiệu chungKỹ thuật chuyển gen vào thực vậtCác loại cây trồng chuyển gen thành công Ưu nhược điểm của thực vật chuyển genĐộng vật chuyển genGiới thiệu chungCác phương pháp chuyển gen vào tế bào động vậtCác hướng nghiên cứu và ứng dụng động vật chuyển genƯu nhược điểm của động vật chuyển gen.Các tranh luận xung quanh vấn đề sinh vật chuyển gen.Hướng phát triển sinh vật chuyển gen ở nước taMột số cơ quan thực hiện chuyển gen trong và ngoài nướcIII. KẾT LUẬNIV. TÀI LIỆU THAM KHẢO Date3BINH DUONG UNIVERSITYViệc ứng dụng công nghệ sinh học, nhất là công nghệ sinh học hiện đại trong thời gian qua đã đạt được những thành tựu to lớn và ngày càng có nhiều ứng dụng rộng rãi trong thực tiễn, đặc biệt là đã tạo ra được những sinh vật biến đổi gene mang các đặc tính mong muốn có giá trị cao.Date4BINH DUONG UNIVERSITYSinh vật biến đổi gen (Genetically modified organisms)	Sinh vật chuyển gen hay sinh vật biến đổi gen là những sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho phù hợp với mục đích của mình.Date5BINH DUONG UNIVERSITYCó 3 cách tạo ra sinh vật biến đổi gen:Đưa thêm gen lạ vào hệ genLàm biến đổi 1 gen đã có sẵn trong hệ genLoại bỏ hoặc làm bất hoạt 1 gen nào đó trong hệ genDate6BINH DUONG UNIVERSITY1) Các loài sinh vật gần gũi, có nhiều lợi ích cho con người (gà, bò, dê, thuốc lá, ngô, bông)2) Mang 1 hoặc một số đặc điểm lạ, ưu việt hơn so với cá thể nguyên thủy cùng loài, các đặc tính này thường ảnh hưởng lớn đến năng suất, phẩm chất. Đặc điểm chung của SV chuyển genDate7BINH DUONG UNIVERSITY3) Gồm các bước thực hiện như sau:Tách chiết gen.Nhân dòng gen.Xác định trình tự gen.Thiết kế các vector chuyển gen.Biến nạp gen.Biểu hiện gen lạ vào tế bào hoặc cơ thể chủ nhận.Date8BINH DUONG UNIVERSITYThể truyền(vector): phân tử AND nhỏ có khả năng nhân đôi độc lập hoặc gắn vào hệ gen của tế bào. Thể truyền có thể là plasmid hoặc AND của virus đã được biến đổi.Ví dụ về một thể truyền là các vòng plasmid của vi khuẩn đất Agrobacterium tumefaciens*9BINH DUONG UNIVERSITYTHỰC VẬT CHUYỂN GEN (GMP)Kỹ thuật chuyển gen vào thực vậtCác loại cây trồng chuyển gen thành công Ưu nhược điểmDate10BINH DUONG UNIVERSITYThực vật chuyển gen (GMP) là một thực vật mang một hoặc nhiều gen được đưa vào nhân tạo thay vì thông qua lai tạo.Những gen được tạo đưa vào (gen chuyển) có thể được phân lập từ những loài thực vật có quan hệ họ hàng hoặc khác biệt hoàn toàn.Date11BINH DUONG UNIVERSITYCác phương pháp đưa một gen lạ vào hệ gen thực vật:Nhờ vi khuẩn đất AgrobacteriumTi- plasmid Ri- plasmidNhờ các vi khuẩn có quan hệ rất gần với Agrobacterium như họ Rhizobiaceae.Kĩ thuật PCRBằng súng bắn gen.Date12BINH DUONG UNIVERSITYCác loại cây trồng chuyển gen thành côngNăm 1994, giống cà chua Calgene chuyển gen chín chậm, trở thành cây chuyển gen đầu tiên được sản xuất và tiêu thụ ở các nước công nghiệp Date13BINH DUONG UNIVERSITYCác loại cây trồng chuyển gen thành côngDate14BINH DUONG UNIVERSITYCà chua tím tiêu diệt ung thư Nhờ kỹ thuật biến đổi gen, các nhà khoa học Anh đã tạo ra "siêu cà chua" có khả năng đẩy lùi các tế bào ung thư.Cà chua tím, còn được gọi là "siêu cà chua", có mùi vị hệt như cà chua bình thường, nhưng có thêm hai gene sản xuất sắc tố màu tối của hoa mõm chó. Những sắc tố này có đặc tính chống oxy hóa nên có thể chống lại nhiều bệnh, bao gồm ung thư, tiểu đường và tim mạch.Trung tâm nghiên cứu John Innes ở Norwich (Anh)Date15BINH DUONG UNIVERSITYKhoai tây chuyển gen tạo củ ở trênDate16BINH DUONG UNIVERSITYCây sắn dây có gen IPTGen IPT tạo Cytokinin có tác động đến nhiều quá trình tăng trưởng và phát triển của thực vật, đặc biệt trong sự phân chia tế bào, sự phát triển diệp lục tố, cản sự lão suy. Date17BINH DUONG UNIVERSITYGạo hạt vàng chứa β caroten (tiền vitamin A)Date18BINH DUONG UNIVERSITYLúa chuyển gien chứa vaccin ngừa bệnh sốt mùa hè (fever) - một bệnh dị ứng do phấn hoa hoặc bụi gây ra Cụ thể là TN trên chuột ăn lúa chuyển gien nói trên hắt hơi ít hơn khi tiếp xúc với phấn hoa so với những con không được ăn lúa (nhóm đối chứng). Được biết nhóm đã tạo ra một loại lúa tương tự dành cho người và sẽ thử nghiệm độ an toàn trong vài năm tới.Date19BINH DUONG UNIVERSITYĐậu kháng virut khảmDate20BINH DUONG UNIVERSITYCây thuốc lá phát sángCây thuốc lá được thêm vào gen tổng hợp protein huỳnh quang từ loài sứa.Date21BINH DUONG UNIVERSITYBông Bt (chứa gen kháng sâu của VK Bacillus thuringiensis) Bông Bt có thể chống chịu được với côn trùng gây hại bông trong thời gian dài, đồng thời hỗ trợ cho cả các cây trồng không biến đổi khác trong vòng 10 năm. Date22BINH DUONG UNIVERSITYCây thuốc lá được chuyển thêm gen kháng thuốc trừ cỏ.Date23BINH DUONG UNIVERSITYBắp GM giúp tuyến trùng diệt được sâu đục rễDate24BINH DUONG UNIVERSITYƯu điểmCông nghệ này cho phép chọn và chuyển chỉ riêng đặc tính mong muốn.Hợp lí, hiệu quả và đem lại kết quả rất tốt.	Nhược điểmCó thể tạo ra các chất gây dị ứng.Một vài giống cây trồng chuyển gen có chứa các gen quy định tính trạng kháng kháng sinh-> lây cho các sinh vật khác chung quanh.Date25BINH DUONG UNIVERSITYĐộng vật chuyển gen (GMA)Các phương pháp chuyển gen vào tế bào động vậtCác hướng nghiên cứu và ứng dụng động vật chuyển genƯu nhược điểm.Date26BINH DUONG UNIVERSITYCác phương pháp chuyển gen vào tế bào động vật thường dùng:Vector sử dụng để thêm genVector RetrovirusVector AdenoviusSúng bắn gen.Date27BINH DUONG UNIVERSITYQuy trình tạo động vật chuyển genGen cần chuyểnThụ tinh trong ống nghiệmVật chuyển genTử cung của con vật khácphôiTrứngHợp tửDate28BINH DUONG UNIVERSITYChuột biến đổi gen sản xuất ra lactoferrin. Chất này chỉ có trong sữa mẹ bảo vệ trẻ khỏi các vi trùng, vi khuẩn gây bệnh. Dê sản xuất nhiều sữa hơn.(Theo Viện SH Di truyền Nga)Các hướng nghiên cứu và ứng dụng động vật chuyển genChuột, dê chuyển genDate29BINH DUONG UNIVERSITYNhững con chuột này sinh năm 1997 tại ĐH Osaka, Nhật Bản. Đó là loài vật có vú phát sáng đầu tiên trong lịch sử tự nhiên. Nhờ ánh sáng huỳnh quang của chuột, các nhà nhiên cứu dễ dàng quan sát sự phát triển của thai nhi. Date30BINH DUONG UNIVERSITYChuột có gen phát sáng của sứa Chuột có gen phát sáng của sứa Chuột có gen phát sáng của sứa Date31BINH DUONG UNIVERSITYGà mái chuyển gen để tạo ra thuốc điều trị ung thư từ trứng. Helen Sang và các đồng nghiệp đã thực hiện chuyển gen cho gà bằng cách tiêm một loại virus vào phôi gà vào giai đoạn sớm nhất. Loại virus này sẽ thêm vào những thông tin di truyền vào bộ gen mã hoá khi gà bắt đầu đẻ trứng. Date32BINH DUONG UNIVERSITYỨng dụng của công nghệ chuyển gen động vật:	- Trong chăn nuôi: tạo ra các giống vật nuôi có đặc tính mong muốn, ví dụ heo nhiều nạc, đẻ nhiều lứa, bò nhiều sữa, gà có thịt thơm ngon...- Trong bảo tồn: tách giữ các gen quý ở động vật quý hiếm nhằm tái tạo, phục hồi giống loài.- Trong lĩnh vực môi trường: tạo vi sinh vật mang gen xử lý chất thải, làm sạch không khí, cân bằng sinh thái...Date33BINH DUONG UNIVERSITY	- Trong dược phẩm: tạo ra thuốc quý trong cơ thể động vật.- Trong y học: liệu pháp gen đã ra đời nhằm chữa những bệnh do tổn thương gen gây ra.- Trong công nghiệp giải trí: chuyển gen vào sinh vật cảnh.- Trong nghiên cứu cơ bản: phát hiện quy luật hoạt động của gen...Date34BINH DUONG UNIVERSITYCác tranh luận xung quanh vấn đề sinh vật chuyển gen.Thực phẩm chuyển gen từ sinh vật chuyển gen có an toàn hay không?Liệu các sản phẩm chuyển gen có ảnh hưởng gì đến môi trường sinh thái hay không?Thảo luậnDate35BINH DUONG UNIVERSITYHướng phát triển sinh vật chuyển gen ở nước taHiện nay, Việt Nam đang tập trung vào nghiên cứu lúa, ngô, đậu tương là những cây lương thực, thực phẩm quan trọng.Date36BINH DUONG UNIVERSITYViệt Nam cũng đã đào tạo được đội ngũ cán bộ, thu thập và phân lập được hàng chục gen quí có giá trị để chuyển vào cây trồng. Hướng tập trung nghiên cứu và triển khai trên cây bông, cây lúa, cây cúc kháng sâu, đu đủ kháng bệnh đốm vòng và cây lúa sinh tổng hợp tiền vitamin A. Nghiên cứu chuyển gen chịu thuốc diệt cỏ và kháng bệnh khô vằn vào giống lúa DT10, DT13 Gen kháng bệnh bạc lá vào giống lúa VL902 Gen kháng sâu tơ vào bắp cải CB26, gen Bt, GNA, Xa-21 Gen tổng hợp Beta-caroten vào lúa indica (MTL250, IR64, KDML) để có giống lúa giàu vitamin A . Chiết AND và định vị dược một sô allen cho một số dòng keo lai, bạch đàn.Date37BINH DUONG UNIVERSITYĐã phát hiện gen halothan liên quan đến tỷ lệ nạc và khả năng chống stress của lợn Gen kappa casein và B-lactolobulin điều khiển năng suất và chất lượng sữa bò, Gen hormon sinh trưởng liên quan đến tốc độ sinh trưởng và thành phần thịt xẻ của lợn Gen qui định giới tính của bò để xác định giới tính phôi 7 ngày tuổi.Date38BINH DUONG UNIVERSITYTài liệu tham khảo> công nghệ gentoodoc.com, etc..Date39BINH DUONG UNIVERSITY