Đề tài Trồng nấm bào ngư trên rơm rạ, mùn cưa

NHÓM 3 
Đề tài : 
Cao Hải Đảo 
Bùi Thị Thương 
Nguyễn Thị Mỹ Hà 
Huỳnh Thị ngọc Tuyết 
Nguyễn Thị Kim Ngân 
TRỒNG NẤM BÀO NGƯ TRÊN RƠM RẠ, MÙN CƯA 
Bố cục trình bày 
1. Đặc tính sinh học của nấm bào ngư 
2. Kỹ thuật trồng nấm bào ngư 
Trên mùn cưa 
Trên rơm rạ 
1. Đặc tính sinh học 
Nấm bào ngư , còn có tên là nấm sò, nấm hương trắng, nấm dai  
Tên khoa học là Pleurotus . 
T ai nấm có dạng phễu lệch, phiến nấm mang bào tử kéo dài xuống đến chân, cuống nấm gần gốc có lớp lông nhỏ mịn. Tai nấm bào ngư khi còn non có màu sậm hoặc tối, nhưng khi trưởng thành màu trở nên sáng hơn. 
1. Đặc tính sinh học 
Nhiệt độ: Nấm bào ngư mọc ở nhiệt độ tương đối rộng. C ó 2 nhóm lớn : 
 - N hóm chịu nhiệt (nấm kết quả thể từ 20 o C – 30 o C) 
 - Nhóm chịu lạnh (nấm kết quả thể từ 15 o C – 25 o C). 
Độ ẩm: Trong giai đoạn tăng trưởng tơ, độ ẩm nguyên liệu yêu cầu t ừ 50 – 60%, còn độ ẩm không khí không được nhỏ hơn 70%. Ở giai đoạn tưới đ ó n nấm ra quả thể, độ ẩm không khí tốt nhất là 70 – 95%. 
1. Đặc tính sinh học 
pH: thích hợp khoảng 5 - 7 
Ánh sáng: chỉ cần thiết trong giai đoạn ra quả thể. Ánh sáng khuếch tán – ánh sáng phòng , nhà trồng cần có độ thông thoáng vừa phải, nhưng phải tránh gió lùa trực tiếp. 
Thời vụ nuôi trồng: có thể trồng quanh năm 
Nguyên liệu: gỗ khúc, mạc cưa, rơm rạ, bả mía, v ỏ cây đậu, cùi bắp,. 
2. Kỹ thuật trồng 
Trên mùn cưa 
Trên rơm rạ 
Xử lý nguyên liệu 
Mùn cưa phải phơi khô trước khi đưa vào bảo quản , càng để lâu càng tốt cho trồng nấm . Sau khi lựa chọn , mùn cưa được đưa vào ủ theo công thức sau : 
- Mùn cưa khô : 100kg 
- Nước vôi pha loãng (pH:13): 20-30 lít 
- Sau khi làm ẩm , cho mùn cưa vào đống , quấn nilon xung quanh , giữa đống mùn cưa có cọc thông khí . 
- Thời gian ủ từ 6-7ngày, giữa chu kỳ có đảo đống ủ. Nhiệt độ đống ủ 70-75 0 C 
Phối trộn nguyên liệu 
Sau khi nguyên liệu được xử lý nên phối trộn , bổ xung nhiều thành phần dinh dưỡng khác . 
Công thức phối trộn : 
- 100 kg nguyên liệu đã tạo ẩm 
- 2% cám bắp 
- 2% cám gạo 
- 1% bột nhẹ 
Sau đó đảo đều và kiểm tra độ ẩm lần nữa trước khi đưa vào đóng túi 
Đóng túi nguyên liệu 
- Túi nilon dày khoảng 0,5mm và có kích thước 19 x 36 cm, cổ nút bằng nhựa , thun , bông , nắp đậy . 
- Cho nguyên liệu đã làm ẩm vào , nện chặt vừa phải . Mỗi túi chứa khoảng 1,1-1,2kg nguyên liệu . Dùng ống nhựa tra vào làm cổ nút . Sau đó , dùng 1 cây dài tròn vót nhọn đầu , xoi 1 lỗ ở giữa xuống tận đáy bịch . Sau đó , dùng bông gòn không thấm làm nút bông , dùng giấy bao bên ngoài nút bông hoặc có nắp chụp . 
Khử trùng nguyên liệu 
Sau khi đóng túi , đưa đi khử trùng trong các nồi hấp . Phương pháp đơn giản nhất là hấp cách thủy trong thùng phuy . Thời gian 10-12 giờ , nhiệt độ trong túi nguyên liệu đạt 95 0 C-100 0 C. 
 Sau đó chuyển bịch vào phòng cấy đã thanh trùng . Để nguội 24-36 giờ rồi tiến hành cấy giống . 
Cấy giống 
- Cấy giống que : Sau khi túi phôi đưa vào phòng cấy , dùng pince kẹp cây meo giống cho vào túi . 
Cấy bằng hạt : dùng que sắt khều nhẹ giống từ túi nilon hoặc từ lọ thủy tinh sang túi phôi lắc đều lên trên bề mặt túi . 
 Lượng giống cấy 200g cấy được 25-30 túi phôi . 
Giai đọan nuôi sợi 
Phòng nuôi sợi có nhiệt độ thích hợp từ 25-28 0 C, độ ẩm không khí 65-70%. 
 Nhà kín gió nhưng thoáng . Từ 25-30 ngày tơ nấm sẽ ăn kín túi 
Giai đọan nhà trồng : 
Nhà trồng : ánh sáng khuyếch tán , ẩm độ 85-95%, nhiệt độ 25-30 0 C, thoáng , và sạch sẽ . 
Tháo bỏ bông , giúp nấm ra trên cổ và tạo được kích thước , hình dạng tai nấm đồng đều hơn . 
Sau khi tháo bông 7 ngày đầu không tưới , nhưng khi nấm xuất hiện quả thể trên cổ túi thì nấm rất cần nước . Vì vậy , vừa phun sương trước miệng cổ túi phôi vừa tạo ẩm môi trường xung quanh (2-3/ngày). 
Thu hoạch 
Từ lúc ra đinh ghim đến lúc thu hái là 4 ngày . 
Khi hái xong đợt 1 phải quan sát và thu hết những chân nấm còn sót lại bên trong cổ túi phôi . 
Sau đó , tiếp tục chăm sóc như lúc ban đầu và cứ như vậy lặp lại từ 3-4 lần là kết thúc quá trình thu hái . Tổng thời gian thu hái nấm từ 65-75 ngày , mỗi đợt cách nhau 20-25 ngày . 
Xử lý nguyên liệu 
  Làm ướt rơm rạ bằng nước vôi với tỷ lệ 4%. Ngâm rơm rạ trong nước vôi 15 - 20 phút rồi vớt ra để ráo nước . 
Ủ rơm lại thành đống trong 6-7ngày, Lượng rơm rạ tối thiểu là 300 kg mới đủ nhiệt cho đống ủ. có cọc ở giữa để thoát hơi , sau đó lấy nilon bọc xung quanh đống ủ để giữ nhiệt . 
Cứ sau 3 ngày ủ rơm tiến hành đảo đống ủ, kiểm tra độ ẩm đống ủ. 
Xử lý nguyên liệu 
Sau đó dỡ đống ủ và băm rơm thành từng đoạn cỡ 10-15 cm rồi ủ lại . 
 Hai ngày sau , kiểm tra lại đống ủ thấy rơm rạ đã chín đều và đủ độ ẩm thì tiến hành cấy giống . ( hấp khử trùng ) 
Cấy giống 
Chuẩn bị : 
 Túi nilon : 30 x 45 cm, bông nút , chun . Túi nilon phải được gấp đáy . 
 Đóng bịch , cấy giống : 
 - Cho nguyên liệu vào túi đã chuẩn bị , dùng tay dầm nhẹ rồi điều chỉnh lớp nguyên liệu đó dày 5 - 7 cm, sau đó rắc một lớp giống nấm xung quanh thành túi . Làm 3 lớp như vậy , lớp trên cùng rắc đều trên bề mặt , sau đó lấy bông làm nút rồi quấn dây chun chặt nút bông . 
 - Yêu cầu : Bịch đã cấy giống căng tròn , độ nén vừa phải , trọng lượng của bịch 2,4 - 2,7 kg. 
- Tỷ lệ cấy giống : 16 - 20 bịch /kg giống . 
Giai đọan nuôi sợi 
Sau khi cấy giống , bịch giống đưa vào nhà ươm thoáng mát , sạch sẽ . 
Ủ meo cơ chất trong tối cho meo phát triển , thời gian ủ 20-25 ngày , meo sẽ ăn trắng túi cơ chất . 
Giai đọan nhà trồng : 
Dùng lưỡi lam hay dao sạch rạch đều xung quanh túi khoảng 6 đường , mỗi đường dài 3-4 cm. 
Sau khi rạch túi , ngày hôm sau mới phun tưới nước . Mỗi ngày tưới khoảng 3-4 lần , sao cho độ ẩm môi trường đạt trên 85% là tốt . 
Nếu có lưới nhựa bao quanh càng tốt để hạn chế côn trùng tấn công . 
 Thời gian khoảng 1 tuần sau khi rạch túi , nấm sẽ bắt đầu mọc ra . 
Thu hoạch 
Thu hái nấm khi bầu nấm bằng chén uống nước nhỏ 
lưu ý phải hái hết phần gốc trên bịch nấm . Mỗi lứa thu hái 3 - 4 đợt , mỗi đợt thu hái 3 - 4 ngày . 
Sau mỗi đợt thu hái không tưới , khi thấy tại những vết rạch xuất hiện quả thể nấm mới , mới tưới nước . 
Thời gian thu hái nấm khoảng 30 - 45 ngày kể từ ngày hái đầu tiên . 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Phạm Thị Ngọc , giáo trình chuyên đề sản xuất nấm , 2008. 
Công nghệ nuôi trồng nấm : Nguyễn Lân Dũng . 
Cám ơn cô và các bạn đã theo dõi