Giáo án Đại số Lớp 6 - Tiết 40: Làm quen với số nguyên âm - Vũ Đức Cảnh

Ngày soạn:	28-11-2007	Ngày dạy: 
Tiết 40 : Làm quen với số nguyên âm
I. Mục tiêu 	
- HS biết được nhu cầu cần thiết phải mở rộng tập N thành tập hợp Z các số nguyên.
- HS nhận biết và đọc đúng các số nguyên âm qua các ví dụ thực tiễn.
- HS biết cách biểu diễn các số tự nhiên và các số nguyên âm trên trục số.
- Rèn luyện khả năng liên hệ giữa thực tế và toán học cho HS .
II. Chuẩn bị của GV và HS
+ GV: Nhiệt kế có chia độ âm (hình 31); hình vẽ biểu diễn độ cao (dưới và trên mực nước biển); bảng ghi nhiệt độ của các thành phố (tr.66); thước thẳng có chia đơn vị, phấn màu. 
+ HS : Thước thẳng có chia đơn vị
III. Các hoạt động dạy học 
Hoạt động của thầy
Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Giới thiệu sơ lược về chương số nguyên 
GV yêu cầu HS thực hiện các phép tính sau:
4 +7 = ; 4.7 = ; 4 - 7 = 
HS đứng tại chỗ thực hiện các phép tính 
4+ 7 = 11
4.7 = 28 
4 - 7 không tìm được kết quả trong tập hợp N
ĐVĐ: Để thực hiện được các phép trừ mà số bị trừ nhỏ hơn số trừ người ta phải bổ sung thêm một loại số mới gọi là số nguyên âm. Các số nguyên âm cùng với tập hợp các số tự nhiên tạo thành tập hợp các số nguyên mà các em sẽ được học trong chương II. GV giới thiệu sơ lược về chương số nguyên.
Hoạt động 2: Các ví dụ thực tế sử dụng số nguyên âm
Ví dụ 1: GV đưa hình vẽ 31 sgk cho HS quan sát và giới thiệu các nhiệt độ: 00C, trên 00C dưới 00C ghi trên nhiệt kế.
GV giới thiệu: các số: -1; -2; -3 ... gọi là các số nguyên âm và giới thiệu cách đọc.
- GV cho HS trả lời câu hỏi trong khung dưới đầu bài 
- GV cho HS làm ?1 sgk ? Trong 8 thành phố trên, thành phố nào nóng nhất? Lạnh nhất?
- GV cho HS làm bài 1 sgk /68 
GV đưa bảng phụ có vẽ 5 nhiệt kế hình 35 sgk lên bảng để HS quan sát và đọc 
(1 HS lên viết, 1 HS lên đọc nhiệt độ ở các nhiệt kế)
- Ví dụ 2: GV đưa ra hình vẽ biểu diễn độ cao so với mực nước biển. Giới thiệu độ cao trung bình của cao nguyên Đắc Lắc là 600 m và độ cao trung bình của thềm lục địa Việt Nam là -65m
- Cho HS làm ? 2 sgk 
? - 30 m có nghĩa là gì?
- Cho HS làm bài 2 sgk/68
? Giải thích ý nghĩa của các độ cao trong bài?
- GV nêu ví dụ 3: Ông A có 10000 đồng 
Ông A nợ 10000 đồng ta có thể nói Ông A có -10000 đồng.
- Cho HS làm ?3 sgk 
Yêu cầu HS giải thích ý nghĩa của các con số.
- HS quan sát nhiệt kế, tập đọc các số ghi trên nhiệt kế 
- HS ghi bài và tập đọc các số nguyên âm: -1; -2; -3 ... theo 2 cách.
- HS trả lời : -30C nghĩa là 3 độ dưới 00C; dấu “-” đằng trước biểu thị nhiệt độ dưới 00C
- HS trả lời: Nóng nhất là Tp Hồ Chí Minh, lạnh nhất là TP Matxcơva
HS trả lời bài 1 sgk/68
a) Nhiệt kế: a = -30C; Nhiệt kế: b = -20C
Nhiệt kế: c = 00C; Nhiệt kế: d = 20C
Nhiệt kế: e = 30C
b) Trong 2 nhiệt kế a và b nhiệt kế b có nhiệt độ cao hơn 
HS đọc độ cao của đỉnh núi Phanxipăng và đáy vịnh Cam Ranh: 
- 30m có nghĩa là: đáy vịnh Cam Ranh thấp hơn mực nước biển là 
30 mét
HS trả lời bài 2: sgk/68
HS: 8848 m nghĩa là đỉnh Everest cao hơn mực nước biển 8848 mét
- 11524 m nghĩa là đáy vực Marian thấp hơn mực nước biển 11524 m
HS đọc và trả lời 
Hoạt động 3: Trục số
GV gọi 1 HS lên bảng vẽ tia số
GV vẽ tia đối của tia số và ghi các số: 
-1; -2; -3 sau đó giới thiệu trục số; điểm gốc của trục số; chiều dương, chiều âm 
- Cho HS làm ?4 sgk 
- GV giới thiệu chú ý sgk /67
1 HS lên bảng vẽ, HS dưới lớp vẽ vào vở.
HS cả lớp vẽ hoàn chỉnh trục số theo GV và ghi bài 
HS đọc: Điểm A biểu diễn số - 6
HS đọc: Điểm B biểu diễn số - 2
HS đọc: Điểm C biểu diễn số 1
HS đọc: Điểm D biểu diễn số - 5
Hoạt động 4: Củng cố 
? Trong thực tế người ta dùng số nguyên âm để biểu thị cái gì? Cho ví dụ?
- Làm bài 4 sgk/68 (2 HS lên bảng làm bài) 
- Làm bài 5 sgk/68 
GV cho HS làm theo nhóm (4 HS )
+ Gọi 1 HS lên bảng vẽ trục số
+ Gọi HS khác xác định 2 điểm cách điểm O ba đơn vị
+Gọi HS khác xác định3cặp điểm cách đều O.
Biểu thị nhiệt độ dưới 00C chỉ độ sâu dưới mực nước biển, chỉ số nợ, chỉ thời gian trước công nguyên.
HS 1,2 lên bảng làm 
HS hoạt động theo nhóm 
+ Các điểm cách điểm O ba đơn vị là 3 và -3
+Ba cặp điểm biểu diễn số nguyên cách đều điểm O là: 1 và -1; 2 và -2; 3 và -3.
Hoạt động 5: hướng dẫn về nhà 
- Đọc lại vở ghi và sgk
- Tập vẽ trục số cho thành thạo
- Làm bài tập 3 sgk ; Bài 1; 3; 4; 5; 8 sbt