Giáo án Đại số Lớp 6 - Tiết 69: Mở rộng khái niệm phân số - Vũ Đức Cảnh

Ngày soạn: 31-01-2008 Ngày dạy:13-02-2008
Chương III: Phân số
Tiết 69: Mở rộng khái niệm phân số
I. Mục tiêu:
-HS thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa khái niệm phân số đã học ở tiểu học và khái niệm phân số học ở lớp 6.
-HS viết được các phân số mà tử và mẫu là các số nguyên.
-HS thấy được số nguyên cũng được coi là phân số có mẫu số là 1.
-HS biết dùng phân số để biểu diễn một nội dung thực tế.
II. Chuẩn bị của GV và HS
GV: Bảng phụ ghi bài tập 1, 2, 3, 4 (SGK)
HS: Bảng phụ nhóm, bút dạ, ôn KN phân số ở tiểu học
III. Các hoạt động dạy học.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
GV: Em hãy lấy VD về phân số?
VD: ;....
(?) Hãy xác định từ và mẫu của phân số trên? điều kiện của phân số là gì?
HS: Xác định từ và mẫu của từng phân số 
 ĐK của phân số là mẫu số khác 0
GV: Như vậy các em đã được học về các phân số mà tử và mẫu số là các số tự nhiên với mẫu khác 0. Nếu tử và mẫu là các số nguyên VD có phải là phân số không?
GV: Chương III: Phân số sẽ giúp các em hiểu biết thêm về phân số
Hoạt động 2: Khái niêm phân số
(?) Các em đã được học về phân số Vậy hãy cho biết phân số được dùng để biểu thị gì?
HS Dùng để biểu thị số phần lấy đi hoặc biểu thị phép chia hai số tự nhiên (với số chia khác không)
GV nêu VD: Một cái bánh chia thành 4 phần bằng nhau. Lấy đi 3 phần ta nói rằng “đã lấy đi 3/4 cái bánh” Hoặc để viết kết quả của phép chia 3 cho 4 là: 3:4 = 
Tương tự (-3) chia cho 4 được thương là bao nhiêu?
HS: (-3) chia cho 4 được thương là 
(?) -2/-3 là thương của phép chia nào?
HS: -2/-3 là thương của phép chia (-2) cho (-3)
GV như vậy -3/4; -2/-3, 3/4 đều là các phân số
(?) Vậy dựa vào định nghĩa phân số đã học ở tiểu học em hãy cho biết thế nào là một phân số ?
HS: Một phân số có dạng , với a, b thuộc Z, b khác 0
(?) Hãy so sánh KN phân số đã học ở tiểu học với KN phân số đã được mở rộng ?
HS: Phân số học ở tiểu học cùng có dạng nhưng a, b thuộc Z, b khác 0 còn KN phân mở rộng thì a và b thuộc Z, b khác 0
(?) Có điều kiện gì không thay đổi GV cho HS đọc lại khái niệm tổng quát (SGK/4)
HS: ĐK nếu mẫu số khác 0 không đổi 
HS đọc KN (SGK/4)
Hoạt động 3: Ví dụ 
(?) Qua KN về phân số hãy nêu vài VD về phân số? Chỉ rõ tử số và mẫu số của mỗi phân số 
HS tự lấy các VD về phân số rồi chỉ rõ tử và mẫu số
GV cho HS lấy VD về phân số có tử và mẫu là 2 số nguyên cùng dấu, khác dấu
GV cho HS làm ?2
Trong các cách viết sai, cách viết nào là phân số?
HS trả lời miệng trước lớp, giải thích kết quả dựa vào dạng TQ của phân số
; ; ; ; ;; ;
Các cách viết là phân số là:
; ;(a Z; ;( a Z, a khác 0)
(?) Phân số 4/1 có giá trị như thế nào?
HS: 4/1 = 4
(?) Vậy một số nguyên có thể viết được dưới dạng phân số được không vì sao?
HS:Mọi số nguyên đều có thể viết được dưới dạng phân số có mẫu là 1
VD: 2 = 2/1; -5 = -5/1
GV nhận xét: Số nguyên a có thể viết là a/1
Hoạt động 4: Luyện tập củng cố
GV treo bảng phụ ghi bài 1(SGK) cho HS lên bảng làm bài
HS lên bảng gạch chéo phần biểu diễn phân số 2/3 của HCN và 7/16 của hình vuông
GV cho HS lên bảng làm tiếp bài 2 trên bảng phụ
2 HS lên bảng điền phân số tương ứng với hình vẽ
HS 1 làm câu a, d
a, 2/9; b, 1/4
HS 2 làm câu b, c
c, 1/4; d, 1/2
GV cho HS hoạt động nhóm làm bài 3, 4 (SGK) ra bảng con của nhóm
HS hoạt động nhóm làm bài 3, 4 (SGK)
Nhóm nào xong trước lên bảng nộp bài để GV gắn lên bảng 
Bài 3: 
a, 3:11 = 3/11; b, -4:7 = -4/7
GV cho HS nhận xét kết quả của các nhóm và xếp loại các nhóm
c, 5:(-13) = 5/-13; d, x:3 = x/3 x thuộc Z
GV cho HS làm bài 5 (SGK)
Dùng cả hai số 5 và 7 để viết thành phân số (mỗi số chỉ được viết 1 lần). Cùng hỏi như vậy với 2 số 0 và (-2)
HS đọc đề bài 
HS khác phát biểu kết quả và cách làm 
5/7 và 7/5
Với 2 số 0 và (-2) ta viết được một phân số là 0/-2
GV cho HS làm bài 8 (SBT) cho B= 4/n-3 với n thuộc Z 
HS thảo luận theo nhóm sau đó đại diện 1 nhóm trình bày cách làm 
a, Với điều kiện gì của n thì B là phân số 
a, n khác 3 thì B là phân số 
b, Tìm phân số B biết n = 0, n = 10; n = -2
b, n = 0 thì B= 4/-3; n = 10 thì B= 4/7
n= -2 thì B = 4/-5
Hoạt động 5: Hướng dẫn về nhà 
Học thuộc KN phân số, phần nhận xét 
Làm bài 1, 2, 3 , 4, 5, 6, 7 (SBT). Đọc phần có thể em chưa biết 
Ôn tập về hai phân số bằng nhau và cho VD về 2 phân số bằng nhau