Giáo án Ngữ văn 10 CB tiết 85 Đọc văn: Trao duyên (trích Truyện Kiều)

Tuần :11
Tiết: 85 
 Đọc văn ;
TRAO DUYÊN
( Trích Truyện Kiều )
NGUYỄN DU
Mục tiêu cần đạt : Giùp HS
Hiểu được tình yêu sâu nặng và bi kịch của Kiều qua đoạn trích. Đối với Kiều hiếu và tình thống nhất chặt chẽ.
Nắm được nghệ thuật miêu tả nội tâm nhân vật.
Phương tiện dạy học :
SGK, SGV, Thiết kế bài giảng
Truyện Kiều
Phương pháp dạy học :
Thảo luận
Hướng dẫn HS tìm hiểu nội dung và nghệ thuật đoạn trích
Tiến trình bài giảng :
Ổn định :
Kiểm tra bài cũ :
Bài mới :
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung cần đạt
HĐ1 :
 Cho HS đọc tiểu dẫn
 Xác định bố cục
HĐ 2 : Cho HS đọc đoạn trích
 Phân tích lời thỉnh cầu của Kiều ?
 Hãy tìm những từ khác thay cho các từ : cậy , chịu lời, nhận xét cách dùng từ của ND
 Kiều tâm sự với Vân những gì ?
 Nàng thuyết phục em bằng cách nào ?
 Theo em khi trao duyên cho em Kiều có thực sự tỉnh táo hay không ? Vì sao ?
 Kiều đã trao lại những gì cho Vân ?
 Những thứ ấy có ý nghĩa như thế nào với Kiều ?
 Tâm trạng Kiều khi trao kỉ vật ?
 Sao khi trao duyên thái độ của Kiều ra sao ?
 Tại sao nàng lại có tâm trạng đó ?
HĐ 3 :
Nêu chủ đề đoạn trích?
 Đọc tiểu dẫn
 Xác định bố cục
 Trả lời
 Thảo luận trả lời
Tìm hiểu và trả lời
 Trả lời
 Trả lời
 Trả lời
 Nhận xét tâm trạng
 Trả lời
 Nêu chủ đề
I . Giới thiệu chung :
1 . Vị trí đoạn trích :
- TỪ câu 723 – 756 trong TK
- Là lời tâm sự của Kiếu với Vân đêm trước khi theo MGS. Đoạn trích mở đầu bi kịch tình yêu tan vỡ, mở đầu chặng đường 15 năm lưu lạc của Kiều
2 . Bố cục ; 3 phần
- 12 câu đầu : Kiếu cậy nhờ, trao duyên cho Vân
- 6 câu tiếp theo : Trao kỉ vật
- còn lại : Tâm trạng dằn vặt của Kiếu
II. Đọc – hiểu văn bản :
1 . Kiều cậy nhờ trao duyên cho Vân :
* Lời thỉnh cầu của Kiều : ( 2 câu )
- Lời khẩn khoản cầu xin : “ Cậy ... lời”
 +cậy : tin vào, dựa vào 
 +chịu lời : van xin ép buộc
-> Xin hãy nghe mình nói, đưa người nghe vào tình thế bị ép buộc khó từ chối điều sắp nghe
- Hành động không bình thườøng : “Ngồi...thưa”
-> Kiều hạ mình xuống thế của người phiền luỵ
báo trước tính chất hệ trọng của điều sắp nói ra, Kiều hiều gánh nặng mình sắp trao và tình thế khó xử của em
=> Dùng từ chinh xác để đưa Vân vào tình thế không nhận không được, tạo không khí trang nghiêm để nói những việc hệ trọng
* Lời tâm sự thuyết phục : ( 10 câu )
- Tâm sự với em về những biến cố đã xảy ra :
 + Kể từ ...
 + sự đầ ...
 + Hiếu tình ...
 + giữa đường ...
-> vắn tắt kể về mối tình của mình, vì chữ hiếu mà tình duyên đành gãy đổ
- Trao duyên : “keo loan ... mặc em”
-> Nhờ em nối duyên với KT, tuỳ em định liệu, lời nói có ý ràng buộc
- Thuyết phục em :
 + “xót tình máu mủ” : dùng tình càm để ràng buộc, thuyết phục
+ “ thịt nát xương mòn”, “ngậm cười chín suối”
-> dùng thành ngữ : được em nhận lời dù có chết chị cũng thấy vui
=> Kiều thuyết phục em bằng những lời lẽ sắc bén và bằng tình cảm tha thiết chân thành. Kiếu đã “sắc sảo mặn mà” ngay trong chình bi kịch của đời mình 
2 . Trao kỉ vật ;
- Kiều trao lại cho em : chiếc vành, bức tờ mậy, mảnh hương nguyền
-> Những kỉ vật làm tin giữa Kiều và KT
- Tâm trạng của Kiều :
 + “của chung” : cố níu giữ một chút gì cho mình, luyến tiếc mối tình với KT
 +”ngày xưa” : hiện thực trở nên quá xa cách, thế giới tâm lí được đo bằng nỗi đau của Kiều
 + “mất người” ; mình bị mất người, mình đã chết
 => Tâm trạng tiếc no\uối, đau đớn vò xé. Trong Kiếu có sự mâu thuẩn giữa lí trí và tình cảm. Đây là nét tâm lí rất con người làm cho bi kịch càng đau đớn hơn.
3 . Tâm trạng dằn vặt của Kiều :
- Thái độ lúng túng, tâm trạng rối bời của Kiều :
 + dù em : đưa ra giả thuyết -> lúng túng
 + Người mệnh bạc : tự coi mình là người đã chết
 + Trông ra ... , hồn còn ... : Kiều muốn trở về gặp lại người yêu
-> Đau khổ, vô vọng vì không thể nào dứt bỏ được tình cảm của minh
- Hướng đến sự đồng cảm của người yêu :
 + “trâm gãy, gương tan” : thực tế tình duyên đổ vỡ
 + “ Trăm nghìn ... lỡ làng” : chỉ biết gửi lời tạ tội đến người yêu
- Tâm trạng tuyệt vọng : “ôi ... từ đây”
-> câu cảm, tột đỉnh nỗi khổ đau
=> Kiều quên hẳn sự có mặt của Vân. Tâm trạng Kiều đau đớn vô cùng, bi kịch tinh yêu không sao giải quyết được ( duyên trao được nhưng tình khọng thể nảo trao )
III . Chủ đề :
Đoạn trích miêu tả tâm trạng dằn vặt đau đớn, phức tạp, chân thực của TK trong buổi trao duyên cho TV
Củng cố – dặn dò :
Học thuộc lòng đoạn trích
Viết đoạn từ 10- 15 câu tả lại cảnh trao duyên
Chuẩn bị bài tiếp theo