Giáo án Ngữ văn lớp 10 tuần 23: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia (Thân Nhân Trung)

Tuaàn:23 	 Ngaøy soaïn:
 Tieát: 	 Ngaøy daïy:
HIỀN TÀI LÀ NGUYÊN KHÍ CỦA QUỐC GIA (Thân Nhân Trung)
A. MUÏC TIEÂU BAØI HOÏC :Giuùp hs:
1. kiÕn thøc
 - Hiểu được tầm quan trọng của người hiền tài đối với đất nước.
- Hiểu được ý nghĩa và tác dụng của việc khắc bia tiến sĩ, trọng dụng nhân tài của triều đại vua Lê Thánh Tông.
2. KÜ n¨ng: Hiểu được ý nghĩa của một tác phẩm văn nghị luận
3.Thái độ : Có ý thức trong việc học tập và tự hào về truyền thống hiếu học của dân tộc Việt
B. Chuaån bò baøi hoïc :
1.Giaùo vieân: SGK,SGV vaø caùc taøi lieäu tham khaûo khaùc.
2. Hoïc sinh: Ñoïc taùc phaåm ôû nhaø,Soaïn baøi ñaày ñuû.
C. Hoaït ñoäng daïy hoïc
 1. OÅn ñònh lôùp.
2. Kieåm tra baøi cuõ : Đọc đoạn thứ nhất tác phẩm Bình ngô đại cáo? Nêu ý nghĩa của đoạn thứ nhất?
3. Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung bài học
Hướng dân Hs tìm hiểu tác giả, tác phẩm
Nêu những nét khái quát về tác giả?
HS trả lời, Gv chốt ý
Tìm hiểu tác phẩm:
Xác định thể loại? 
HS trả lời
Gv hướng dẫn, giảng thêm
Nêu hoàn cảnh sáng tác?
HS đọc văn bản
Xác định bố cục?
_ Hướng dẫn HS tìm hiểu chi tiết văn bản
Người hiền tài có tầm quan trọng như thế nào? 
Thể hiện qua luận điểm nào?
Thế nào là người hiền tài?
Người hiền tài có mối quan hệ như thế nào đối với đất nước?
Người hiền tài có trách nhiệm như thế nào?
Những việc làm của nhà vua để khuyến khích người hiền tài?
Ý nghĩa của việc khắc bia tiến sĩ?
Xác định nghệ thuật của bài văn bia?
GV hướng dẫn HS tổng kết
- Nêu những nét khái quát về nội dung?
Nêu những nét khái quát về nghệ thuật?
HS vẽ bản đồ tư duy vào giấy A4
Các tổ hoàn thành và nộp lại cho GV.
HS về nhà làm bài tập.
Tìm hiểu chung
1.Tác giả:Thân Nhân Trung là phó nguyênh soái trong Tao đàn văn học do vua Lê Thánh Tông sáng lập.
2.Tác phẩm
a)Thể loại: Văn bia (viết theo lối văn nghị luận)
- Là một thể loại văn học thời trung đại, là những bài văn được khắc trên bia của chùa chiền, đền miếu, lăng mộ, cầu, đìnhđể ghi công tích các bậc danh nhân, anh hùng hoặc các sự kiện quan trọng đáng nhớ, thường viết bằng văn xuôi, phần minh thường được viết bằng văn vần, gồm phầnd ghi chép tiểu sử, lai lịch và phần ngợi ca, phẩm bình.
b)Hoàn cảnh sáng tác: 
- Văn bản là một đoạn trích từ bài văn bia ở văn miếu QTG ghi danh những người đỗ tiến sĩ năm 1442 của triều vua Lê Thái Tông niên hiệu Bảo Đại thứ ba.
- Bài văn bia này được tác giả soạn năm 1484 là một trong 82 bài văn bia ở văn miếu và giũ vai trò quan trọng như một lời tựa chung cho cả 82 bài văn bia.
c) Bố cục:
-P1: Thể hiện quan niệm và thái độ của người hiền tài
- P2: Tác dụng của việc dựng bia, ghi danh những người đỗ tiến sĩ.
II. Đọc hiểu văn bản
1. Quan niệm và thái độ của người hiền tài
a) LĐ: Hiền tài là nguyên khí của quốc gia
- Hiền tài: Người có tài, có đức, tài cao, đức lớn
- Nguyên khí: Khí chất ban đầu làm nên sự sống còn và phát triển của sự vật
à Với sự sống còn và phát triển của đất nước, dân tộc người hiền tài đóng vai trò vô cùng quan trọng, quý giá không thể thiếu.
b) Mối quan hệ giữa người hiền tài đối với sự thịnh suy của đất nước
- là mối quan hệ khăng khít và tác động qua lại với nhau
- Một đất nước có nhiều hiền tài thì đất nước đó se phát triển mạnh ngược lại thì sẽ suy yếu.
c) Trách nhiệm của người hiền tài
- Người hiền tài cần biết đượ trách nhiệm lớn lao của mình đối với đất nước
- Ra sức học tập, đem hết tài năng để phụng sự cho đât nước.
2. Những việc làm của nhà vua để khuyến khích người hiền tài
- đề cao, chuộng đãi
- Ban ơn lớn, chức tước, cấp bậc
- Treo bảng vàng, ban yến tiệc, mũ áo, vinh quy bái tổ
- Cao hơn cho xứng đáng với công lao thì ghi danh vào bia đá để lưu danh ngàn đời.
3. Ý nghĩa của việc khắc bia tiến sĩ
- Khuyến khích hiền tài
- Ngăn ngừa điều ác kẻ ác
- Dẫn việc dĩ vãng, dẫn lối tương lai
4. Nghệ thuật: 
- Nghệ thuật lập luận: Chặt chẽ, mạch lạt, có luận điểm, luận cứ rõ ràng, sắc sảo, thấu lí đạt tình.
III. Tổng hợp, đánh giá., khái quát.
Nội dung: Khích lệ kẻ sĩ đương thời luyện tài, rèn đức nêu những bài học cho muôn đời sau đồng thời thể hiện tấm lòng của tác giả với sự nghiệp xây dựng đất nước
Nghệ thuật: Nghệ thuật lập luận: Chặt chẽ, mạch lạt, có luận điểm, luận cứ rõ ràng, sắc sảo, thấu lí đạt tình.
VI Luyện tập
Kiểm tra, đánh giá
Vẽ bản đồ tư duy cho bài học trên? 
Luyện tập: 
4.Hướng dẫn HS tự học
a) Bài cũ: 
- Hoàn thành nội dung bài học 
- Làm bài tập trong sách giáo khoa
b) Bài mới: Soạn các bài đọc thêm: - Trích diểm thi tập
	 - Hưng đạo Đại Vương Trần Quốc Tuấn
	 - Thái sư Trần Thủ Độ
- Soạn theo câu hỏi trong sách giáo khoa.