Thành tựu đấu tranh sinh học

ngô, mía, sâu róm thông, sâu xanh bướm trắngĐể có lượng ong mắt đỏ thả vào quần xã nông nghiệp ta tiến hành nhân nuôi ong mắt đỏ trên trứng ký chủ nuôi trong nhà: trứng ngài mạch, trứng ngài gạo, ngài bột mìNgày nay ở một số nước (TQ, Mỹ, Pháp) nhân nuôi trên các loại trứng nhân tạo để có một lượng Ong mắt đỏ đủ sức dập tắt dịch hại. + Ong mắt đỏ nhân tạo có kích thước to, có sức đẻ trứng cao, sức sống cao. + từ 1 trứng nhân tạo cho ra 30-60 cá thể ong trưởng thànhSử dụng ong kí sinh Encarsia formosa để trừ bọ phấnNhiều nước đã sử dụng ong Encarisia formosa : Canada, Mỹ, Australia, Anh, Mỹ Đây là loài kí sinh chuyên tính của họ phấn Trialeurodes vaporariorum, bemisia tabaci. trừ bọ phấn hại cà chua trong nhà kính thuộc giống Chrysopa, họ Chysopidae đây là loài BMAT đối với sâu hại như: rệp muội, rệp sáp, nhện đỏ, sâu xanhNhân thả bọ mắt vàngNhân thả nhện nhỏ ăn thịtThuộc họ phytoseiulus phòng trừ nhện nhỏ hại cây và côn trùng nhỏ (bọ trĩ) được sử dụng rộng rãi ở các nước Tây Âu ( diện tích dùng để trừ sâu hại lên đến 2900 ha) Sử dụng Bacillus thuringiensis trừ sâu hại (Bt)Được nghiên cứu sử dụng rộng rãi nhất.Sporein Chế phẩm đầu tiên sản xuất ở nước pháp (trước 1938).Chế phẩm này sử dụng trên nhiều loại cây trồng để trừ nhiều loài sâu khác nhau: sâu tơ, sâu xanh, sâu đo giả, sâu rómCác chế phẩm sinh học được sử dụng rộng rãiTTTên vi sinh vật gây bệnhTên chế phẩmĐối tượng sâu hại được phòng trừ1Hirsutella thompsoniMycarNhện đỏ hại cam quýt2Verticillicum lecanniiMycogerminMycotalSâu hại trong vườnVerticonSâu hại nhóm chích hút trên rauVerticillinBọ phấn, rệp muộiMycozinBọ phấn, rệp muội3Beauveria bassianaBauverrolSâu non cánh vảy, bọ Colorado4Metarhizium anisopliaeMetarhizinBIO 1020Nhiều loài sâu hại Otiorhynchus sulcatus5Paecilomyces farinosusPaecilomynSâu đục quả táo6Nomuraea rileyiSâu non bộ cánh vảy7Aschersonia aleyrodesBọ phấn can quýt8Bacillus popilliaeB.lentimorbusDoomBọ hung Nhật Bản9Heliothis NPVElcarSâu xanh Heliothis spp.10Lymantria dispar NPVGypcheckSâu róm L.dispar hại rừng11Neodiprion sertifer NPVNeocheckOng lá hại thông12Cydiapomonella GVGranupomBiocontrolSâu hại táo13Nosema locustaeNolocChâu chấu14Steinernema feltiaeẤu trùng ruồi Sciaridae15Heteronhabditis spp.Otiorhynchus sulcatus2. Thành tựu của BPSH trừ bệnh hại câySử dụng VSV đối kháng để trừ bệnh hại cây:- Các loài nấm thuộc giống Trichoderma có tính đối kháng với nhiều loại nấm gây bệnh cho cây có trong đất.Được nghiên cứu sử dụng rộng rãi ở Anh, Pháp, Mỹ và Nga là nước thu được hiệu quả cao nhất.Ví dụ: chế phẩm Trichodemin (từ nấm Trichoderma lignorum) trên bông bị héo (do nấm Verticillium) làm tăng năng suất lên 3,9 tạ bông/haVi khuẩn Agrobacterium radiobacter dòng K84Chúng tạo thành chất kháng sinh Bacteriocin (Agrocin84).Chất KS này độc với tất cả vi khuẩn Agrobacterium tumefaciensDung dịch K84 xử lý hạt, cây con và rễ cây con trước khi gieo trồng sẽ làm giảm bệnh do VK A. tumefaciens Sử dụng chất kháng sinh để trừ bệnh câyở Nhật Bản sử dụng Streptomycin để chống bệnh cho cây ăn quả và cây rauChất Blasticidin-S để trừ vi khuẩn và nấm gây bệnh cây (bệnh đạo ôn).Hiện nay chất kháng sinh Validamycin đặc hiệu trừ nhóm nấm Rhizoctonia đang được sử dụng rộng rãi3. Thành tựu BPSH trừ cỏ dạiĐược nghiên cứu theo 2 hướng chính: + nhập nội các loại thức ăn TV chuyên tính (cỏ dại) để trừ cỏ dại nhập nội. + sử dụng các loại nấm kí sinh chuyên tính cao để trừ cỏ dại.Trừ xương rồng Opuntia 1925 diện tích bị nhiễm xương rồng Opuntia lên tới 24 triệu ha, hàng năm tăng thêm 400.000 ha.Nhờ loài bướm Cactoblastis cactorum (gđ sâu non)Sử dụng nấm chuyên tính diệt trừ cỏ dạiNăm 1963 Trung Quốc tạo ra chế phẩm Lu-bao No1 và Lu-bao No2, được tìm ra từ dòng nấm chuyên tính Colletotrichum gloeosporioides.Mỹ nghiên cứu ra 2 chế phẩm: Devin và CollegoKhó khăn- vì: thuốc diệt cỏ bằng nấm rất chuyên tính , phổ tác dụng chỉ 1 loài cỏ dại mà cây trồng NN bị nhiễm nhiều loại cỏ dại. III.Thành tựu đấu tranh sinh học ở Việt Nam1. Nghiên cứu khu hệ thiên địch của dịch hạiĐiều tra thành phần thiên địch của sâu hạiở VN phát hiện 332 loài thiên địch trên đồng ruộng thuộc 13 bộ, 52 họ, 201 giống.Nhiều họ côn trùng gồm nhiều thiên địch được nghiên cứu đầy đủ:Nhện LướiTên khoa học: Argiope catenulataHọ: AraneidaeBộ: Araneae Nhện chân dài có thân và chân dài, thường nằm trên lá lúa. Nhện chân dài thích ở vùng ẩm, chúng ẩn ở thân cây lúa lúc giữa trưa và rình mồi ở lưới vào buổi sáng. Nhện chân dài chăng lưới loại hình tròn nhưng rất yếu.Nhện Chân dàiTên khoa học: Atypena FormosanaHọ: LinyphiidaeBộ: AraneaeCó màu sặc sỡ và chăn màng hình tròn dưới tán cây lúa. Con cái có các vạch vàng và xám trắng ở bụng. Con đực nhỏ hơn và có màu nâu đỏ. Ban ngày trời nóng con đực, con cái tìm chỗ trú dưới lá bên cạnh lưới. Khi trời có mây che phủ con cái chờ mồi ở giữa lá và con đực chờ gần đấy. Bọ xít mù xanhTên khoa học: Crytohinus lividipennisHọ: MiridaeBộ: Hemiptera- Bọ xít mù xanh là một loài thuộc nhóm ăn thực vật, thứ yếu mới là thiên địch, thích ăn trứng và sâu non của các loài rầy. Con trưởng thành màu xanh và đen, sâu non có thể xuất hiện nhiều trên ruộng có bọ rầy phá hại, cả trên ruộng nước lẫn ruộng khô. Ong kén nhỏ ký sinh sâu đục thânTên khoa học: Phanerotoma sp. Họ: BraconidaeBộ: HymenopteraSâu non sâu đục thân bị ks nhiều cách khác nhau. đẻ trứng vào bên trong cơ thể sâu non sâu đục thân ,Trứng phát tiển bên trong sâu đục thân và tùy theo loài ong, trứng sẽ nở ra ong ở giai đoạn sâu non hoặc nhộng của sâu đục thân. Sự PT của ong bên trong cơ thể sâu đục thân và sự nở ra ong trưởng thành sẽ diệt con sâu non sâu đục thân.Ong kí sinh trứng rầy- Ong lùng kiếm trứng do rầy đẻ trên cây lúa. Khi đã tìm thầy trứng rầy, ong đẻ trứng của nó vào bên trong trứng của rầy. Sự phát triển của ong đã tiêu diệt trứng rầy. Tên khoa học: Gonatocerus spp.Họ: MymaridaeBộ: HymenopteraNấm hại bọ rầy, bọ xít, bọ rùa. Bào tử nấm rơi trên cơ thể côn trùng, khi độ ẩm cao kéo dài, bào tử nấm nẩy mầm và mọc trong cơ thể côn trùng. Nấm phát triển bên trong côn trùng ăn chất bổ của côn trùng Khi côn trùng chếtNấm Metarhiziumthuốc trừ sâu không độc hại Sử dụng vi khuẩn BT trừ sâu- Nhóm nghiên cứu thuộc Viện BVTV đã hoàn thiện công nghệ sản xuất 7 chế phẩm thuốc trừ sâu sinh học đa chức năng để phòng trừ dịch hại trên một số cây trồng nông-lâm nghiệp, có khả năng thay thế các loại thuốc hóa học độc hại - chế phẩm Bacillus thuringienis (Bt) phòng trừ các loại sâu keo, sâu tơ, sâu khoang đạt hiệu quả sau 5-7 ngày phun thuốc - chế phẩm Bt sản xuất theo phương pháp lên men phù hợp với điều kiện của Việt Nam. Sản phẩm Bt trên thị trườngThuốc trừ sâu Xentari 35 WDG (Sản phẩm của Công ty Valent BioSciences – Hoa Kỳ)- Hoạt chất của thuốc là vi khuẩn Bacillus thuringiensis, subsp. aizaiwai - Thuốc an toàn đối với người sử dụng, môi trường và quần thể thiên địch, không độc với cá và ong, độc với tằm.- Thời gian cách ly: 5 ngày- Thuốc có tính chọn lọc cao, diệt trừ rất hữu hiệu hơn 60 loài sâu hại thuộc bộ cánh phấn (Lepidoptera) như sâu tơ, sâu xanh da láng, sâu ăn tạp, sâu đo, sâu loang, sâu hồng, sâu đục bông, sâu đục trái, trên rau cải, cà chua, dưa leo, đậu, hành tỏi, thuốc lá, bông vải, nho .Thuốc trừ sâu từ nấm đối kháng an toàn sinh họcQua gần 8 năm nghiên cứu và chọn lọc, TS. Nguyễn Thị Lộc, trưởng Bộ môn phòng trừ sinh học, Viện lúa Đồng bằng sông Cửu Long và cộng sự đã nghiên cứu và ứng dụng thành công hai chủng nấm (Nấm xanh và Nấm trắng) phòng trừ sâu hại cho cây trồng và rầy nâu hại lúahai chế phẩm sinh học là Ometar (nấm xanh) và Biovip (nấm trắng) ứng dụng rộng rãi trừ sâu, rầy hại lúa Vi-ĐK là chế phẩm sinh học có tác dụng đối kháng với các nấm gây bệnh cho cây trồngChế phẩm trừ sâu từ virutHiện nay đã phát hiện hơn 250 bệnh virus ở 200 loài sâu bọ. Ở giai đoạn sâu non, sâu bọ dễ bị nhiễm virus nhất . Khi mắc bệnh , cơ thể sâu bọ bị mềm nhũn do các cơ bị tan rã . Màu sắc và độ căng của cơ thể bị biến đổi.Để sản xuất ra chế phẩm virus trừ sâu, người ta gây nhiễm virus nhân đa diện (NPV) trên sâu non (Vật chủ). Nghiền nát sâu non đã bị nhiễm virus và pha với nước theo tỉ lệ nhất định, lọc lấy nước dịch thu virus đậm đặc. Từ dịch này sản xuất ra chế phẩm thuốc trừ sâu N.P.V (Nuclear polyhedrin vius)- NPV là chế phẩm trừ sâu hoạt lực cao, gồm 2 loại V- Ha và V- S1. - Thuốc chuyên dùng để diệt trừ sâu xanh, sâu khoang, sâu xanh đốm trắng, sâu tơ trên các loại cây rau màu, cây công nghiệp, cây ăn quả với hiệu quả rất caoChế phẩm tuyến trùng trừ sâu xám hại thuốc lá, đặc biệt là mía đạt hiệu quả khá cao. Tuyến trùng ký sinh cào cào: Mermis nigrescens. Tuyến trùng ký sinh muỗi: Tuyến trùng  Romanomermis culicivorax  Diệt sùng bọ rầy (họ Scarabaeidae) bằng tuyến trùng Diệt côn trùng họ Curculionidae trên cam quýt Diệt trừ dế chủiThuốc vi khuẩn trừ chuột Tên sản phẩm: BIORAT sản xuất từ vi khuẩn: Salmonella enteridis- Loại thuốc diệt chuột vô hại đối với con người, các loại súc vật và không gây ô nhiễm môi trường. 98,7% thành phần của BIORAT là lúa, cùng với một loại vi khuẩn mà khi ăn, chuột sẽ bị "sốt thương hàn" và chết 3 ngày sau đó.Sự diệt vong đạt 100% đối với những con ăn bả và 40% đối với những con khỏe tiếp xúc với những con bệnh.Vi khuẩn Dạ dày, ruột non ngấm qua thành ruột hệ tuần hoàn máu bạch cầu lách thận gan Làm xuất huyết vi mạch (từng chấm đỏ nhỏ li ti) đến xuất huyết toàn phần ở màng (màng da và màng thành các cơ quan nội tạng) của dạ dày và ruột.Cơ chế tác động của thuốc đến chuộtIV. Hướng phát huy đấu tranh sinh họcXây dựng nhiều viện nghiên cứu ,trung tâm nghiên cứu ,các nhà máy sản xuất chế phẩm sinh học.Tăng cường đầu tư trang thiết bị, công nghệ hiện đại vào việc sản xuất chế phẩm sinh học.Tạo các điều kiện thuận lợi để làm cho các thiên địch ,chế phẩm sinh học tồn tại ,phát triển và hoạt động tốt trong môi trường sống .Phải có sự kết hợp chặt chẽ của nhà khoa học với nông dân nhằm mang lại hiệu quả cao trong việc tiêu giệt sau và dịch bệnhGiá thành rẻ giúp mở rộng được việc sử dụng biện pháp đấu tranh sinh học đến từng hộ nông dân.IV. Hướng phát huy đấu tranh sinh học