Bài giảng Tin học căn bản - Phần I: Nhập môn tin học

PHẦN I: NHẬP MÔN TIN HỌCTIN HỌC ĐỐI VỚI ĐỜI SỐNG:	Ngày nay máy tính đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong mọi lĩnh vực của đời sống. a)Trong lĩnh vực sản xuất:	Nó giúp chúng ta hoàn thành công việc một cách nhẹ nhàng, nhanh chóng, và chính xác - Giải phóng sức lao động.b) Trong lĩnh vực học tập và giải trí:	Nó là một công cụ đa chức năng giúp chúng ta nghe, nhìn, thiết kế, trao đổi thông tin một cách đa dạng, phong phú 	Kết hợp với INTERNET mở cánh cửa của kho tàng tri thức nhân loại, rút ngắn khoảng cách địa lý giữa các châu lục; nó là một “Thế giới phẳng không biên giới”.	Bill Gate đã từng nói: Ngày nay những ai không biết tổ chức cuộc sống với sự trợ giúp của INTERNET sẽ bị đẩy ra khỏi dòng trôi của thời đại!Copyright: Ngọc Sơn1TIN HỌC CĂN BẢNI - KHÁI NIỆMLà bộ môn khoa học nghiên cứu, xử lý, tổ chức và khai thác thông tin.Bao gồm tiếng nói, chữ viết, hình ảnh, con số, ký hiệu v.vTIN HỌC:THÔNG TIN:Copyright: Ngọc Sơn2II – CÔNG CỤ CỦA TIN HỌCMÁY TÍNH - ComputerB. Máy tính để bàn - DesktopA. Máy tính xách tay - LaptopCopyright: Ngọc Sơn3A - PHẦN CỨNG MÁY TÍNH1- Khối xử lý trung tâm – CPU (Center Processor Unit) Hình một Case, bên trong chứa CPU (Chíp vi xử lý),ổ đĩa cứng (Hard disk), bộ nhớ tạm (Ram),ổ đĩa CD ROM v.vBộ não của máy tính: Thu nhập dữ liệu. Xử lý dữ liệu. Tính toán -> đưa ra kết quả.Copyright: Ngọc Sơn42- Màn hình – MonitorThiết bị trung gian để giao tiếp giữa người xử dụng và máy tính.Nếu không có màn hình ta không thể thực hiện được việc trao đổi thông tin.Màn hình LCD – Liquid Crystal Display Màn hình CRT - Cathode Ray Tube Copyright: Ngọc Sơn53- Bàn phím – Key board Công cụ để nhập dữ liệuDữ liệu bao gồm:- Các ký tự (chữ cái và dấu)- Các chữ số: từ 0 đến 9. Các ký hiệu: /, \, , %, #, @, v.vHình một bàn phímCopyright: Ngọc Sơn64- Con chuột – Mouse:Chuột là thiết bị hỗ trợ bàn phím, giúp thao tác linh hoạt hơn, nhanh hơn. Hình một con chuột máy tínhPhím trái:Nhấn một lần để chọn.Nhấn đúp để mở tập tin.Con lăn:Đẩy trang lên, xuốngPhím phải:Mở cửa sổCopyright: Ngọc Sơn75- Loa - SpeakerGiúp ta nghe âm thanh, khi giải trí hoặc nghe các bài giảng vừa có hình ảnh vừa có âm thanh, làm cho việc học tập thêm sinh động, hấp dẫn.Loa đơn - monoLoa kép - stereoCopyright: Ngọc Sơn86- Thiết bị mạng - ModemDùng để kết nối Internet:Có hai loại:	* Loại quay số - đã lạc hậu vì tốc độ chậm từ 56Kbps đến 64Kbps (Kilôbai/giây)	 * Loại ADSL – Asynchronous digital subscriber loop (thuê bao số không đồng bộ). Tốc độ cao từ 10 đến 100 Mbps (Mêgabai/giây) Copyright: Ngọc Sơn97- Máy in - PrintDùng để in các tài liệu, in ảnhMáy in màuMáy in lase (in đen trắng)Copyright: Ngọc Sơn108- Bộ lưu điện – UPS (Uninterruptible power supply)Dùng để dự phòng trong tình trạng mất điện lưới đột ngột, tránh bị mất dữ liệu hoặc gây hỏng cho các bộ phận bên trong máy tính.Khi bị mất điện đột ngột, UPS sẽ tự động chuyển sang chế độ nguồn dự phòng (chạy bằng điện ăc quy bên trong). Thời gian chạy nguồn dự phòng khoảng 10 phút, đủ để chúng ta chủ động lưu trữ, thoát các chương trình và tắt máy tính.Copyright: Ngọc Sơn11KẾT LUẬNPhần cứng máy tính 	Là những thiết bị có cấu tạo vật lý mà ta 	có thể nhìn thấy, sờ thấy, đồng thời có thể di chuyển chúng trong không gian ba chiều.Copyright: Ngọc Sơn12B - PHẦN MỀM MÁY TÍNH1- PHẦN MỀM HỆ ĐIỀU HÀNH Hệ điều hành là chương trình chủ đạo đối với một máy tính, dùng để quản lý các chức năng nội trú của máy tính và cung cấp những phương tiện để kiểm soát các hoạt động của máy tính đó. Nếu không có hệ điều hành thì chiếc máy tính dù có cấu hình cao đến mấy cũng chỉ là một vật vô dụng. Ta có thể ví hệ điều hành trong máy tính như một vị Giám đốc của một công tyCopyright: Ngọc Sơn13Lịch sử hệ điều hànhHệ điều hành MS-DOS (Microsoft Disk Operating System) được ra đời năm 1981 bởi hãng IBM, và được phổ biến rộng rãi vào cuối thập kỷ 70; nó được điều khiển bằng các dòng lệnh với các cú pháp phức tạp khó nhớ. Tuy nhiên nó vẫn còn được sử dụng làm hệ điều hành cơ sở cho các phần mềm quản lý máy tính gọi tắt là BIOS (Basic In Out System) – 	Hệ thống vào ra cơ sở. Copyright: Ngọc Sơn14Để khắc phục những nhược điểm của DOS, năm 1991 Microsoft cho ra đời phiên bản WINDOWS đầu tiên đó là Window 3.0 và năm 1992 là windows 3.1.Tiếp theo đó là hàng loạt các phiên bản hệ điều hành mới liên tiếp ra đời:- Năm 1995 có Windows 95.- Năm 1998 có Windows 98.- Năm 2000 có Windows 2000.- Cuối năm 2000 có Windows Me.- Năm 2001 có Windows XP (dùng phổ biến biến nhất).- Năm 2007 có Windows Vista.Copyright: Ngọc Sơn152- PHẦN MỀM TIỆN ÍCHPhần mềm tiện ích là một chương trình viết ra thông qua máy tính nhằm hỗ trợ cho một công việc cụ thể nào đó; nó giúp cho ta thực hiện công việc đó nhanh hơn, chính xác hơn so với các phương pháp thông thường.VÍ DỤ:	Trước đây một người làm công việc văn phòng dùng máy đánh chữ để soạn thảo văn bản; nhưng khi gõ nhầm một từ thì không thể sửa được mà phải gõ từ khác thay thế, làm cho văn bản bị xấu. Về phông chữ chỉ có hai kiểu duy nhất là chữ hoa và chữ thường. Người soạn thảo không thể đưa các hình ảnh minh họa vào trong văn bản.	Ngày nay với phần mềm Microsoft Word được cài trong máy tính, chúng ta thoải mái làm tất cả các việc đó một cách nhanh chóng, đạt yêu cầu về thẩm mỹ.Copyright: Ngọc Sơn16Các ví dụ khác về phần mềm tiện ích:Phần mềm Photoshop - để xử lý ảnh (nhiếp ảnh).Phần mềm Auto CAD - để vẽ thiết kế (kỹ thuật).Phần mềm Corel Draw - để trang trí (quảng cáo, làm ấn phẩm mỹ thuật)Phần mềm Nero để in đĩa CD, VCD.Phần mềm Internet Explorer (tìm kiếm các trang Web).Phần mềm Micro Soft Office (soạn thảo văn bản tiếng Anh).Thiết thực nhất là phần mềm VietKey giúp ta soạn thảo văn bản bằng tiếng Việt một cách dễ dàng.V.vCopyright: Ngọc Sơn17KẾT LUẬNPhần mềm máy tính là chương trình do con người viết ra (tạo ra), nhờ sự trợ giúp của máy tính nhằm giải quyết từng công việc cụ thể một cách nhanh chóng và chính xác. Phần mềm còn giúp tự động hoá công việc, nâng cao hiệu suất lao động, giải phóng sức lao động, nhờ đó hạ được giá thành sản phẩmCopyright: Ngọc Sơn18III- BƯỚC ĐẦU VỚI MÁY TÍNHKhởi động và tắt máy tính an toànMáy tính là một thiết bị có cấu trúc phức tạp,vì vậy động tác khởi động và tắt máy tính bắt buộc người xử dụng phải tuân theo một trình tự nhất định, nếu không sẽ dẫn đến sự hư hỏng đáng tiếc như: Lỗi chương trình. Mất dữ liệu. Hỏng ổ cứng v.vCopyright: Ngọc Sơn191. KHỞI ĐỘNG MÁY TÍNH:Trước tiên ta bật công tắc chính của màn hình: Phím Power (to nhất trước mặt màn hình)Copyright: Ngọc Sơn20Tiếp theo, ta bật công tắc chính của CPU; Sau đó đợi máy tính khởi động	Thời gian để máy tính khởi động xong khoảng từ 1phút đến 3 phút (tuỳ theo cấu hình máy)Copyright: Ngọc Sơn21Màn hình WindowsCác biểu tượng xuất hiện khi máy tính khởi động xong.Copyright: Ngọc Sơn222. TẮT MÁY TÍNHCó hai cách:Cách 1: Nhấn giữ phím 	Alt + (gõ)F4 	trên bàn phím.Cách 2: Nháy trái chuột vào start ở góc trái phía dưới màn hình.Sẽ xuất hiện cửa sổF4AltCopyright: Ngọc Sơn23Tạm nghỉTắt máyKhởi động lạiCopyright: Ngọc Sơn24Nháy trái chuột vào: Stand By - khi nghỉ giải lao mà không muốn tắt hẳn máy tính. Muốn cho máy chạy lại ta gõ vào một trong 4 phím mũi tên trên bàn phím, hoặc chỉ cần động vào chuột.Turn Off – khi ta muốn tắt hẳn máy tính (máy nghỉ hoàn toàn), nhưng bộ nguồn vẫn được cấp điện để chờ mở máy.Restart – khi ta muốn khởi động lại máy, trong trường hợp máy tính bị chậm do thiếu bộ nhớ, do lỗi chương trình hoặc sau khi ta cài xong một chương trình mới. 	Copyright: Ngọc Sơn25CÂU HỎI ÔN TẬPTin học là gì?Ý nghĩa của tin học đối với đời sống con người?Phần cứng và phần mềm máy tính khác nhau thế nào?Kể tên những phần cứng cơ bản trong máy tính?Hãy cho biết tác dụng của con chuột máy tính? Các phím trên con chuột có những chức năng gì?Có mấy loại phần mềm được sử dụng trong máy tính?Hệ điều hành là gì?Thế nào là phần mềm tiện ích (phần mềm ứng dụng)?Trình duyệt Internet (Internet Explorer) có phải là một phần mềm không? Tại sao?Nêu các bước mở và tắt máy tính an toàn?Copyright: Ngọc Sơn26