Bài giảng môn Ngữ văn Khối 8 - Tiết 37: Nói quá (Bản hay)

CHÀO MỪNG THẦY, CÔ VÀ CÁC EM HỌC SINH TRƯỜNG THCS TẬP NGÃI TIẾT 37 TVNÓI QUÁ I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ :Tìm hiểu ví dụ :-Không đúng và quá sự thật . -Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng .Đọc các câu tục ngữ, ca dao sau và trả lời câu hỏi :Đêm tháng năm chưa nằm đã sángNgày tháng mười chưa cười đã tối. (Tục ngữ) Cày đồng đang buổi ban trưa, Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. Ai ơi bưng bát cơm đầy, Dẻo thơm một hạt, đắng cay muôn phần. (ca dao)Các câu nói trên có nói quá sự thật không?Thực chất, mấy câu trên nhằm nói điều gì?Các em hãy so sánh các cặp câu sau:Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng. - Đêm tháng năm rất ngắn.Ngày tháng mười chưa cười đã tối. - Ngày tháng mười rất ngắn. Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày. - Mồ hôi ước đẫm. xem cách nói nào sinh động hơn ? Cách nói như vậy có tác dụng gì ?Sinh độngKhông sinh độngI. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ :Tìm hiểu ví dụ :-Không đúng sự thật . -Phóng đại mức độ, quy mô, tính chất của sự vật, hiện tượng .b) –Nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm .2. Ghi nhớ : (SGK. Tr/102)Các em hãy so sánh các cặp câu sau:Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng.-Đêm tháng năm rất ngắn.Ngày tháng mười chưa cười đã tối.-Ngày tháng mười rất ngắn.Mồ hôi thánh thót như mưa ruộng cày.-Mồ hôi ước đẫm. xem cách nói nào sinh động hơn ?Cách nói như vậy có tác dụng gì ?Như vậy, các em hãy cho cả lớp biết : nói quá là gì ? Nói quá có tác dụng như thế nào ?Mời em Thông và em Pha, đọc lại ghi nhớ Sinh độngKhông sinh động I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ :II. LUYỆN TẬP :BT1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa .Câu a)sỏi đá cũng thành cơm:Thành quả của lao động vất vả (nghĩa bóng: niềm tin vào bàn tay lao động) Câu b) đi lên đến tận trời: Vết thương chẳng có nghĩa lý gì, không phải bận tâm .Bài 1 :Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau : Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm . (Hoàng Trung Thông-Bài ca vỡ đất)b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được . (Nguyễn Minh Châu-Mảnh trăng cuối rừng)c) [] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. (Nam Cao-Chí Phèo) I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ :II. LUYỆN TẬP :BT1: Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa .Câu a)Câu b)Câu c) thét ra lửa : kẻ có quyền sinh, quyền sát đối với người khác.Bài 1 :Tìm biện pháp nói quá và giải thích ý nghĩa của chúng trong các ví dụ sau :Bàn tay ta làm nên tất cả Có sức người sỏi đá cũng thành cơm . (Hoàng Trung Thông-Bài ca vỡ đất)b) Anh cứ yên tâm, vết thương chỉ sướt da thôi. Từ giờ đến sáng em có thể đi lên đến tận trời được . (Nguyễn Minh Châu-Mảnh trăng cuối rừng)c) [] Cái cụ bá thét ra lửa ấy lại xử nhũn mời hắn vào nhà xơi nước. (Nam Cao-Chí Phèo) I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ :II. LUYỆN TẬP :BT1:BT2:Điền các thành ngữ vào chỗ trống:Bài 2 : Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống // để tạo biện pháp tu từ nói quá: bầm gan tím ruột, chó ăn đá gà ăn sỏi, nở từng khúc ruột, ruột để ngoài da, vắt chân lên cổ.Bài 2 : Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống // để tạo biện pháp tu từ nói quá:  bầm gan tím ruộtchó ăn đá gà ăn sỏi nở từng khúc ruộtruột để ngoài davắt chân lên cổ a) Ở nơi ....thế này, cỏ không mọc nổi nửa là trồng rau, trồng cà .b) Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng  . c) Cô Nam tính tình xởi lởi,  .Bài 2 : Điền các thành ngữ sau đây vào chỗ trống // để tạo biện pháp tu từ nói quá: nở từng khúc ruộtvắt giò lên cổ Ơû nơi chó ăn đá gà ăn sỏi thế này, cỏ không mọc nổi nửa là trồng rau, trồng cà .Nhìn thấy tội ác của giặc, ai ai cũng bầm gan tím ruột .Cô Nam tính tình xởi lởi, ruột để ngoài da .Lời khen của cô giáo làm cho nó ..Bọn giặc hoảng hồn mà chạy . I. NÓI QUÁ VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI QUÁ :II. LUYỆN TẬP :BT1:BT2:BT3: Đặt câu với thành ngữ đã cho:- Nàng Kiều có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành .- Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển.- Mình nghĩ nát óc cũng chưa giải được bài toán này. Bài 3 : Đặt câu với các thành ngữ dùng biện pháp nói quá sau đây: nghiêng nước nghiêng thành, dời non lấp biển, lấp biển vá trời, mình đồng da sắt, nghĩ nát óc.-Nàng Kiều có sắc đẹp nghiêng nước nghiêng thành.- Đoàn kết là sức mạnh dời non lấp biển.- Mình nghĩ nát óc cũng chưa giải được bài toán này. - Mình đồng da sắt (làm ở nhà) DẶN VỀ NHÀ -Học bài và làm bài tập: Học thuộc ghi nhớ (trang 102) và xem lại các bài tập đã thực hiện .Làm các bài tập còn lại của BT3. Làm các bài tập 4, 5*, 6* .- Soạn bài : Nói giảm nói tránh . Chú ý soạn kỷ các bài tập của mục I và các bài tập của phần luyện tập .