Bài giảng môn Sinh học Lớp 10 - Bài 29: Cấu trúc các loại virut - Trường THPT Tánh Linh

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY, CÔ VỀ DỰ GIỜ 
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BÌNH THUẬN 
TRƯỜNG THPT TÁNH LINH 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
 VIRUT 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Một vài số liệu về hậu quả của dịch cúm H5N1: 
Theo thống kê của WHO, trong năm 2008, Việt Nam có khoảng105 người bị nhiễm virus H5N1, Indonesia có khoảng 129 người, Ai Cập 46 người  
Từ tháng 12 năm 2003 đến tháng 3 năm 2009 đã có 256 người tử vong do cúm gia cầm trong số 412 ca nhiễm H5N1 tại 15 nước, chủ yếu ở châu Á . 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
1. Interferons 
 Inteâfeâron laø proâteâin ñaëc bieät do nhieàu loaïi teá baøo của cơ thể tieát ra, coù khaû naêng choáng virut, choáng teá baøo ung thö vaø taêng khaû naêng mieãn dòch. 
3. Sản xuất một số vacxin 
Caây thuoác laù 
Laù bình thöôøng 
Laù bò beänh 
Beänh khaûm thuoác laù 
 Iwanowski (1864-1920) 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Từ kết quả thí nghiệm hãy cho biết, kết quả nào đã phản ánh được đặc điểm trên khái niệm ? 
Nghiền 
Dịch chiết 
Lọc qua nến lọc vi khuẩn 
Dịch lọc 
Không thấy mầm bệnh 
Không thấy khuẩn lạc 
Phết lên lá cây lành 
 I. KHÁI NIỆM 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Lá cây bệnh 
Lá cây bị bệnh 
 kích thước siêu nhỏ 
 Kí sinh bắt buộc 
Nuôi trên môi trường thạch 
Soi dưới kính hiển vi quang học 
	 Virut l à dạng sống chưa c ó cấu tạo tế b à o, c ó k í ch thước si ê u nhỏ (đo bằng nanomet) v à c ó cấu tạo rất đơn giản, hệ gen chỉ chứa một loại axit nucl ê ic (ADN hoặc ARN) được bao bọc bởi ph â n tử pr ô t ê in, sống k í sinh nội b à o bắt buộc. 	 (SGK trang 114) 
	Virut l à dạng sống chưa c ó cấu tạo tế b à o, c ó k í ch thước si ê u nhỏ (đo bằng nanomet) v à c ó cấu tạo rất đơn giản, hệ gen chỉ chứa một loại axit nucl ê ic ( ADN hoặc ARN) được bao bọc bởi ph â n tử pr ô t ê in, sống k í sinh nội b à o bắt buộc.	 (SGK trang 114) 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
 I. KHÁI NIỆM 
II. CẤU TẠO 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I.KH Á I NIỆM 
Virut trần 
Virut c ó vỏ ngo à i 
 Đại diện một nh ó m sẽ trả lời c á c c â u hỏi v à đại diện c á c nh ó m kh á c sẽ đặt c â u hỏi c á c kiến thức li ê n quan cấu tạo virut ? 
Virut 
Lõi: ADN hoặc ARN 
Virut trần 
Virut có vỏ ngoài 
Vỏ (Capsit): Được cấu tạo từ 
những đơn vị prôtêin gọi 
là Capsôme 
Vỏ ngoài: là lớp lipit kép và prôtêin 
trên bề mặt có các gai glicôprôtêin 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I.KH Á I NIỆM 
II. CẤU TẠO 
 Hãy mô tả thí nghiệm của Franken và Conrat ? 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Tại sao virut phân lập được là chủng A? 
Em có đồng ý với ý kiến cho rằng virut là thể vô sinh? 
II. CẤU TẠO 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I.KH Á I NIỆM 
Thành phần 
Cấu tạo 
Chức năng 
Lõi 
Vỏ protêin (vỏ cáp sit) 
Vỏ ngoài (Virut có vỏ ngoài) 
II. CẤU TẠO 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I.KH Á I NIỆM 
Thành phần 
Cấu tạo 
Chức năng 
Lõi 
- Axit nuclêic( ADN hoặc ARN )là bộ gen của virut. 
- ADN , ARN có thể là mạch đơn hoặc mạch kép . 
Di truyền 
Vỏ prôtêin( vỏ cáp sit) 
Được cấu tạo bởi nhiều đơn vị hình thái ( capsôme ). 
Bao bọc bên ngoài, bảo vệ lõi axit nuclêic 
Vỏ ngoài 
(Virut có vỏ ngoài) 
Cấu tạo bởi lipit kép và prôtêin, 
trên vỏ ngoài có gai glicôprôtêin chứa các thụ thể 
Bảo vệ. 
- Gai glicôprôtêin giúp virut bám trên bề mặt tế bào và làm nhiệm vụ kháng nguyên. 
III.HÌNH THÁI 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I. KH Á I NIỆM 
III.CẤU TẠO 
Dạng khối 
Dạng hỗn hợp 
 Đại diện một nh ó m sẽ trả lời c á c c â u hỏi v à đại diện c á c nh ó m kh á c sẽ đặt c â u hỏi c á c kiến thức li ê n quan h ì nh th á i virut ? 
Dạng xoắn 
Virut kh á m thuốc l á 
Virut bại liệt 
Phagơ T2 
III.HÌNH THÁI 
Virut ch ưa có cấu tạo tế bào nên mỗi virut thường được gọi là hạt. Hạt virut có 3 loại cấu trúc: xoắn, khối và hỗn hợp. 
Các dạng 
Dạng cấu trúc 
Đặc điểm 
Ví dụ 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I. KH Á I NIỆM 
II.CẤU TẠO 
III.HÌNH THÁI 
Các dạng 
Dạng cấu trúc 
Đặc điểm 
Ví dụ 
Xoắn 
Khối 
Hỗn hợp 
Đầu có cấu trúc khối chứa axít nuclêic gắn với đuôi có cấu trúc xoắn. 
Phagơ T2 
Virut ch ưa có cấu tạo tế bào nên mỗi virut thường được gọi là hạt. Hạt virut có 3 loại cấu trúc: xoắn, khối và hỗn hợp. 
Capsôme sắp xếp theo chều xoắn của axit nuclêic. Cấu trúc xoắn làm cho virut có hình que hay hình sợi 
Capsôme sắp theo khối đa diện với 20 mặt tam giác đều. 
Virut cúm 
Virut bại liệt 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
I. KH Á I NIỆM 
III.CẤU TẠO 
III.HÌNH THÁI 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Dựa v à o h ì nh th á i h ã y sắp xếp c á c virut tr ê n theo cấu tr ú c xoắn, khối, hỗn hợp ? 
 1. Virut HIV 
 4. Virut bại liệt 
 3. Phagơ T2 
 5. Virut dại 
 2. Virut đốm thuốc lá 
Dạng khối: (1),(4) 
- Dạng xoắn: (2), (5) 
- Dạng phức tạp: (3) 
Bé gen (ADN) 
ADN 
ARN 
Hệ gen của virut có gì khác so với hệ gen của sinh vật nhân th ực ? 
HIV 
Viêm gan B 
T ế bào nhân thực 
 H ệ gen của virut có thể là ADN hoặc ARN chuỗi đơn và chuỗi kép. 
 Hệ gen c ủ a sinh vật nhân th ực luôn là ADN chu ỗi kép 
 
* Lõi (hệ gen) 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Tính chất 
Virut 
Vi khuẩn 
C ó cấu tạo tế bào 
Ch ỉ chứa ADN hoặc ARN 
Sinh s ản độc lập 
So s á nh sự kh á c biệt giữa 
 vi khuẩn v à virut? 
Không 
Không 
Không 
Không 
Không 
Có 
Có 
Có 
Có 
Có 
C hứa ADN và ARN 
C hứa ribôxôm 
H ãy cho biết thành phần cấu tạo trong số 1,2,3,4 
1 
2 
3 
4 
Virut trần 
Virut có vỏ ngoài 
Vỏ capsit 
L õi axít nuclêic 
V ỏ ngoài 
Gai glic ôprôtêin 
CỦNG CỐ 
Câu 1: Cho các thông tin sau: 
	 (1).Sống kí sinh nội bào bắt buộc. 
	(2). Có cấu tạo từ tế bào. 
	(3). Chưa có cấu tạo tế bào. 
	(4). Sinh vật thuộc nhiều giới. 
	(5). Hệ gen chỉ chứa ADN hoặc ARN 
	(6). Hệ gen ADN và ARN. 
Các thông tin chính xác về virut 
A. (1), (2),(3) 
B. (1),(3),(5) 
C. (4),(5),(6) 
D.(1),(4),(6) 
CỦNG CỐ 
Câu 2: Cho các thông tin sau: 
	 (1).Không mẫn cảm với chất kháng sinh. 
	(2). Có cấu tạo từ tế bào. 
	(3). Hệ gen ADN và ARN. 
	(4). Sinh sản kiểu phân đôi. 
	(5). Hệ gen chỉ chứa ADN hoặc ARN 
	(6). Chưa có cấu tạo tế bào. 
Các thông tin chính xác về virut khác với sinh vật nhân thực: 
A. (1), (2),(3) 
B. (1),(3),(5) 
C. (1),(5),(6) 
D.(1),(4),(6) 
CỦNG CỐ 
Chủng A 
Chủng B 
Virut lai 
Nhiễm vào cây 
Chủng B 
Sư nhân lên của virut 
	D ựa theo hình 29.3, nếu trộn axít nuclêic của chủng B với một prôtêin của chủng A và một nửa prôtêin của chủng B thì chủng lai sẽ có dạng như thế nào? Nêu nhiễm chủng lai vào cây thuốc lá để gây bệnh, sau đó phân lập virut thì được chủng A hay B ? từ đó rút ra kết luận gì ? 
CỦNG CỐ 
Một số bệnh ở người do virut gây ra 
Bệnh bại liệt (virut dạng khối) 
Bệnh đậu mùa (virut dạng hỗn hợp) 
Bệnh quai bị (virut dạng xoắn) 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
H4: Virus viêm não Nhật Bản 
H2: Virus viêm gan B 
ADN 
Vỏ protein (capsit) 
Vỏ protein 
ARN 
Lipit kép 
H3: Virus HIV 
ARN 
Vỏ protein(capsit) 
H1: Virus cúm H1N1 
ARN 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT 
Trong lịch sử loài người, số người chết trong các trận dịch bệnh do virut còn lớn hơn tất cả các cuộc chiến tranh, các cuộc xung đột sắc tộc, tôn giáo, nạn đói, các trận động đất, lũ lụt và tai nạn giao thông cộng lại. 
	Năm 1918, xảy ra đại dịch cúm do virut có tên là virut cúm A H1N1 ở Tây Ban Nha, chỉ trong vài tháng đã có hơn 1 tỉ người mắc bệnh, cướp đi sinh mạng trên 20 triệu người. Dịch cúm cũng góp phần kết thúc sớm Đại chiến thế giới I vì số binh lính chết do cúm còn lớn hơn do súng đạn. 
Xin chân thành cảm ơn! 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
KÍNH CHUÙC QUYÙ THAÀY, COÂ VAØ TAÄP THEÅ 10 C1 COÙ KYØ NGHÆ HEØ VUI VEÛ. 
20150 
TIEÁT 30: CAÁU TRUÙC VIRUT