Bài giảng môn Sinh học Lớp 11 - Bài 23: Hướng động

Chương III 
Cảm ứng 
SVTH: 
Thực vật sống trong môi trừơng và luôn chịu sự tác động của môi trường. Thực vật lại không tự di chuyển được. Vậy chúng đã làm như thế nào để có thể tồn tại và phát triển được trước những tác động của môi trường? 
Hướng động 
Bài 23 
Khái niệm 
1. Cảm ứng 
Cảm ứng là phản ứng của sinh vật đối với kích thích của môi trường 
Nghiên cứu SGK trang 91 và cho biết: Cảm ứng là gì? 
	 23.1 Cảm ứng của cây non đối với các điều kiện ánh sáng 
	 a.Cây được chiếu sáng từ một phía 
	 b.Cây mọc trong tối hoàn toàn 
	 c.Cây được chiếu sáng từ một phía 
Hướng động là gì?Có mấy loại hướng động? 
Hướng động là hình thức phản ứng của một bộ phận cây trước một tác nhân kích thích theo một hướng xác định 
Có 2 loại hướng động: 
Hưóng động dương:vận động về phía tác nhân kích thích 
Hướng động âm:Vận động tránh xa kích thích 
Khái niệm: 
II. Các kiểu hướng động 
Hướng đất (Hướng trọng lực) 
Hướng sáng 
Hướng nước 
Hướng hoá 
Ngoài ra còn có: Hướng tiếp xúc, hướng nhiệt  
Lớp chia thành 4 nhóm hoàn thành nội dung phiếu học tập 
nhóm1:Tìm hiểu về hướng đất 
Nhóm 2:Tìm hiểu về hướng sáng 
Nhóm3:Tìm hiểu về hướng nước 
Nhóm 4:Tìm hiểu về hướng hoá 
Thí nghiệm : Đặt hạt đậu mới nảy mầm ở vị trí nằm ngang. 
Sau 1 thời gian thấy rễ cong xuống còn thân cong lên 
1. Hướng đất (Hướng trọng lực) 
Giải thích: Theo chiều lực hút của trọng lực, hooc môn auxin phân bố không đều ở 2 mặt rễ. Mặt trên có lượng auxin thích hợp  Tăng sự phân chia tế bào và kéo dài tế bào  rễ cong xuống. 
1. Hướng đất (Hướng trọng lực) 
Kết luận: Rễ có tính hướng đất dương, chồi ngọn có tính hướng đất âm. 
Hướng đất 
2. Hướng sáng 
Thí nghiệm: Trong một hộp kín có 1 lỗ tròn, cây mọc trong đó, thấy ngọn cây vươn về phía có ánh sáng. 
Giải thích: 
 -Do sự phân bố auxin không đều.Auxin vận chuyển chủ động về phía ít ánh sáng-lượng auxin nhiều kích thích sự kéo dài của tế bào 
Kết luận: Ngọn cây có tính hướng sáng dương. 
2- Hướng sáng: 
Auxin 
 nhiều 
Auxin ít 
Thí nghiệm: Gieo hạt vào một chậu thủng lỗ hay trên lưới thép có bông ẩm, treo nghiêng. Khi hạt nảy mầm, rễ và thân cây mọc theo chiều hướng đất và hướng nước. 
3. Hướng nước 
Nhận xét: Rễ cây có hình lượn sóng và luôn quay xuống, luôn tìm về phía có nước. 
3. Hướng nước 
Kết luận: Rễ cây có tính hướng nước dương 
4. Hướng hoá 
Thí nghiệm: Đặt hạt nảy mầm trên lưới sát mặt đất , ở giữa chậu thứ nhất đặt một bình xốp đựng phân bón; chậu thứ 2 đặt một bình xốp đựng hoá chất độc. 
4- Hướng hóa 
So sánh sự khác nhau giữa hai chậu cây trồng trong đất? 
Nhận xét: Rễ cây hướng về phía chất khoáng cần thiết và tránh xa các hoá chất độc hại. 
4. Hướng hoá 
Kết luận: Rễ cây có tính hướng hoá dương với các chất cần thiết và hướng hoá âm với các hoá chất độc hại. 
III .Vai trò của hướng động trong đời sống của thực vât? 
Tính hướng động có vai trò gì trong đời sống của thực vật 
Giúp cơ thể thực vật thích nghi với môi trường 
Hoàn thành bảng sau:  Nếu là hướng động dương: +Nếu là hướng động âm : - 
Các kiểu hướng động 
Thân 
Rễ 
Hướng đất 
Hướng sáng 
Hướng nước 
Hướng hoá 
- 
- 
- 
- 
+ 
+ 
+ 
+ 
Hãy chọn phương án trả lời đúng nhất 
1. Rễ cây hướng tới vùng đất ẩm thuộc kiểu hướng động: 
hướng sáng 
hướng đất 
hướng hoá 
hướng tiếp xúc 
Hãy chọn câu trả lời đúng: 
1. Rễ cây hướng tới vùng đất ẩm thuộc kiểu hướng động: 
hướng sáng 
hướng đất 
hướng nước 
hướng hoá 
2. Sự phân bố auxin không đều ở rễ thân đã tạo nên các vận động: 
hướng sáng 
hướng hoá 
hướng nước 
hướng sáng và hướng đất 
3: Đặc điểm của cảm ứng ở thực vật là: 
	A. Diễn ra nhanh, khó nhận thấy	 
	B. Diễn ra nhanh, dễ nhận thấy 
	C. Diễn ra chậm, khó nhận thấy	 
	D. Diễn ra chậm, dễ nhận thấy 
4: Trồng cây gần ao, sau một thời gian sẽ thấy hiện tượng: 
	A. Rễ phát triển đều quanh gốc	 
	B. Rễ mọc dài về phía ao 
	 C. Thân cây uốn cong về phía ao	 
 D. Thân cây uốn cong ngược phía ao 
5: Sự vươn lên của ngọn cây theo ánh sáng là biểu hiện của: 
	A. hướng ánh sáng âm	 
	B. hướng trọng lực dương 
	C. hướng trọng lực âm	 
	D. hướng tiếp xúc 
6. Tưới nước theo rãnh trong trồng trọt nhằm mục đích 
	A. Tránh xói mòn đất	 
	B. Kích thích rễ phát triển 
	C. Kích thích ra hoa nhiều	 
	D. Tránh rụng lá 
Bài tập về nhà 
1. Trả lời câu hỏi 1,3,4,5 SGK 
2. Chuẩn bị nôi dung bài 24