Bài giảng Ngữ văn 10: Tiễn dặn người yêu

Quý THẦY CÔChaøo möøngVEÀ DÖÏTIEÁT HOÄI GIAÛNG Gi¸o viªn thùc hiÖn :Tieãn daën ngöôøi yeâuTranh bìa taùc phaåm “ Tieãn daën ngöôøi yeâu” - NXB vaên hoïc Vieät Nam- “ Haùt Tieãn daën leân, gaø aáp phaûi boû oå, coâ gaùi queân haùi rau, anh ñi caøy queân caøy ”I/ Tìm hiểu chung:Về thể loại truyện thơ: SGKTruyện thơ các dân tộc thiểu số:Truyện thơ các dân tộc thiểu số không chỉ là những áng văn chương tự sự, trữ tình đặc sắc mà còn đậm đà bản sắc văn hoá, phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc, góp phần làm phong phú , đa dạng nét văn hóc chung của dân tộc Việt Nam tr6en khắp mọi miền Tổ Quốc- VD: Tiễn dặn người yêu (Xống chụ xon xao) : Dân tộc TháiVượt biển (Khảm hải) : Dân tộc TàyTác phẩm truyện thơ “Tiễn dặn người yêu” :a) Tóm tắt (SGK)b) Giá trị tác phẩm:“ Tiễn dặn người yêu” là một trong những truyện thơ hay nhất của kho tàng truyện thơ dân gian các dân tộc thiểu số Việt Nam. Tác phẩm được đồng bào dân tộc Thái yêu quý, say mê xem đây là niềm tự hào của dân tộc.Gồm 1846 câu thơ.II/ Đọc hiểu văn bản:1. Hoàn cảnh , tâm trạng, tình cảm của cô gái:Trên đường về nhà chồng:Ở nhà chồng:“ ngoảnh lại”“ ngoái trông”“rừng ớt”  “ chờ”“rừng cà”  “đợi”“lá ngón”  “ngóng trông”Bồn chồn, dùng dằng, khắc khoải đợi mong, lo lắng, đau khổ Cố níu kéo thời gian, không gian“đầu bù”“tóc rối”“bệnh đau” Tiều tuỵ, xơ xác, chán nản, tuyệt vọng Khốn khổ, buồn đau, mệt mỏi, đày đoạ thể xác Nỗi khổ trên của cô gái bắt nguồn tự quan niệm tập tục lạc hậu chà đạp lên quyền sống của con người đặc biệt là phụ nữ bất hạnh.2. Lời tiễn dặn của chàng trai trên đường cô gái về nhà chồng:Trên đưòng về nhà chồng:Ở nhà chồng:“Đợi .. tháng”“Đợi .. mùa” “Đợi .. Chim” Thời gian được tính bằng mùa vụ.“Mùa hạ” “trẻ”“Mùa đông” “già” Thời gian được tính bằng đời người. Hình ảnh quen thuộc, gần gũi với đời sống đồng bào dân tộc  tình cảm mộc mạc, chân thực, chất phác, bền chặt. Tình yêu sâu sắc, tình nghĩa thuỷ chung. “ĐỢI” chấp nhận thực tại, chỉ hi vọng tương lai.Tư tưởng tình cảm nhân đạo.Hành động“ chải đầu”“ búi tóc”“ lam thuốc”Lời nói: “gỡ tơ”“Chết”“ hình treo”“dây trầu xanh”“bèo”  “ao chung”“muôi cùng bát”“mái song song”So sánh“Vàng”, “đᔓgỗ cứng”, “gió”Khát khao khẳng định sự gắn bó che^t không chia lìa, muốn “CÙNG” nhau hưởng hạnh phúc bền lâu. Chăm sóc lặng lẽ, xót xa, ân cầnNâng tình yêu sánh bằng ngang bằng sự trường tồn của tự nhiên.Tư tưởng tình cảm nhân văn. Tuy hai lời tiễn dặn bày tỏ ở hai hoàn cảnh khác nhau ( trớ trêu, ngang trái) nhưng đều thể hiện tình cảm thuỷ chung, tình yêu sâu sắc của chàng trai. Thể hiện quyết tâm vựơt qua rào cản , ngăn cách  gắn bó, hạnh phúc. Thấm nhuần tư tưởng tình cảm nhân đạo, thấm đẫm nét nhân văn, đề cao giá trị con người, tình yêu. Thông cảm, thấu hiểu cho số phận cô gái vủa người phụ nữ Thái xưa.Chieác ñaøn moâi3. Thái độ phản kháng tập tục hôn nhân và khát vọng được tự do yêu đương của chàng trai cô gái Thái:- Đương đầu, thách thức, khẳng định tình yêu Thời gian, không gianCái chếtThiên nhiên“ĐỢI” “CÙNG”: Khát khao tự do hôn nhân, cùng nhau sống hạnh phúcanhemta, đôi ta.trong tình yêu.Chieác khaên PieâuIII/ Tổng kết:Nghệ thuật:- Kết hợp hài hoà tự nhiên của yếu tố tự sự và trữ tình Hiện thực, đời sốngTâm hồn, tình cảm, dân tộc Thái.- Câu thơ gọn, chắc, điệp từ, từ láy, so sánh, ẩn dụ.- Hình ảnh thiên nhiên giàu chất thơ, nhạc quen thuộc với nếp cảm nếp nghĩ của người Thái thể hiện tình cảm mộc mạc, chất phác.2. Nội dung:Đoạn trích là khúc hát dạt dào cảm xúc thể hiện tấm lòng yêu thương chân thành, trong sáng, thuỷ chung của chảng trai Thái với cô gái mình yêu mà không thành chồng vợ.Và đây còn là khúc hàt đẹp về tình yêu thuỷ chung mãnh liệt, về cách ứng xử đúng đắn nhân hậu của những người yêu nhau xưa rất đáng trân trọng.Nhưng hơn hết nó còn là lới tố cáo và sự phản kháng đối với tập tục hôn nhân lạc hậu bóp chết tình cảm yêu thương tự nhiên, coi rẻ nhân phẩm giá trị con người đặc biệt là người phụ nữ.KEÁT THUÙCChaân thaønh Caûm ônQUYÙ THAÀY COÂÑaõ tham döï tieát hoïc