Bài giảng Ngữ văn 10: Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thuỷ (truyền thuyết)

ị vũ khí từ khi giặc chưa đến. Tưởng tượng ra sự giúp đỡ của thần linh phải chăng chính là cách để nhân dân ta ca ngợi nhà vua, tự hào về chiến công xây thành chế nỏ đánh thắng giặc ngoại xâm của dân tộc. Dựng nước là một việc gian nan vất vả . Nhân dân muốn ca ngợi công lao của nhà vua (Tìm mọi cách để xây thành)Sự giúp đỡ thần kì của thần linh được đưa vào để:-Lí tưởng hóa việc xây thành-Khẳng định tổ tiên cha ông đời trước luôn ngầm giúp đỡ con cháu đời sau . Con cháu nhờ cha ông mà trở nên hiển hách.Cha ông nhờ con cháu mà càng rạng rỡ anh hùng. Đây cũng là nét đẹp truyền thống của dân tộc Việt Namtruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.?Theo em vì sao An Dương Vương được thần linh giúp đỡ?ý nghĩa hiện thực ẩn chứa đằng sau chi tiết ấy??Thái độ của nhân dân với An Dương Vương ?Nhà vua cảm tạ Rùa Vàng và băn khoăn: “Nếu có giặc” Đó là ý thức của người đứng đầu đất nướcbởi lẽ:-dựng nước đã khó, giữ nước còn khó hơn-dựng nước phải đi liền với giữ nước.-muốn giữ nước phải có vũ khí tối tân và tinh thần cảnh giác cao độ. Mất cảnh giác tự bằng lòng với chính mình sẽ dẫn đến họa mất nước.truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.?Xây thành xong An Dương Vương nói gì với Rùa Vàng? ý nghĩa của chi tiết này?+/Vô tình : gả con gái là Mị Châu cho con trai Triệu Đà+/Mất cảnh giác : (giặc đến)-Cậy có nỏ thần-Điềm nhiên ngồi đánh cờ-Lẫy thần đã mất: bỏ chạy->Bi kịch: mất nước+/Giặc đuổi: cùng đường, kêu sứ Thanh Giang-Quay lại chém Mị Châu-Đi xuống biển->Bi kịch: nhà tantruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.b. Bị kịch nước mất nhà tan:Thuật lại diễn biến dẫn đến bi kịch nước mất nhà tan của An Dương Vương?II. Đọc hiểu chi tiết.1. An Dương Vương xây thành giữ nướcc. Nguyên nhân mất nước:-Triệu Đà cầu hôn-Vua vô tình gả con gài là Mị Châu cho con trai Đà là Trọng Thủy-Trọng Thủy dỗ Mị Châu cho xem nỏ thần rồi đánh tráo lấy nỏ thần rồi trở về nước.-Triệu Đà cất binh sang đánh nước ta.-Vua cậy có nỏ thần vẫn điêmg nhiên ngồi đánh cờ-Quân Đà tiến sát đến, nỏ thần đã mất-Nhà vua bỏ chạy->An Dương Vương đã ngủ quên trên chiến thắng nên lơ là mất cảnh giác đã vô tình để kẻ thù lọt vào làm nội gián, lại còn ỷ lại vào vũ khí tốt mà không phòng bị, chủ quan khinh địch.truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.II. Đọc hiểu chi tiết1. An Dương Vương xây thành giữ nước.Nêu nguyên nhân của bi kịch nước nhà tan?Em có suy nghĩ gì về nguyên nhân này?II. Đọc hiểu chi tiết.Câu hỏi thảo luận.An Dửụng Vửụng coự coõng gỡ vụựi daõn toọc?Nhaứ vua maộc phaỷi nhửừng sai laàm gỡ? Vaứ vua ủaừ sửỷa chửừa sai laàm baống caựch naứo?Nhaõn daõn baứy toỷ thaựi ủoọ gỡ qua caực chi tieỏt vửứa keồ?truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.1. An Dương Vương xây thành giữ nước.II. Đọc hiểu chi tiếtCoõng traùng: - Xaõy thaứnh kieõn coỏ- Baờn khoaờn tỡm caựch giửừ nửụựcSai Cao Loó laứm noỷ. Đánh thắng giặc.Lieọt keõ chi tieỏtThaựi ủoọ, tỡnh caỷm cuỷa nhaõn daõn - ADV ủửụùc thaàn linh giuựp ủụừ vỡ coự yự thửực ủeà cao caỷnh giaực, bieỏt troùng hieàn taứi. - Tửụỷng tửụùng hỡnh aỷnh thaàn linh ủeồ ca ngụùi, tửù haứo.Sai laàm: Gaỷ con gaựi cho keỷ thuứ, khoõng nghe lụứi khuyeõn cuỷa Cao Loó.- Khinh ủũchSửỷa chửừa sai laàm: -Tửù tay cheựm ủaàu con gaựi. - Caàm sửứng teõ ủi xuoỏng bieồn -Nghieõm khaộc pheõ phaựn thaựi ủoọ maỏt caỷnh giaực, khinh ủũch, xa rụứi nhaõn-Kớnh troùng haứnh ủoọng duừng caỷm cuỷa nhaứ vua.Giaỷi thớch lớ do maỏt nửụực, xoa dũu noói ủau maỏt nửụực.1. An Dương Vương xây thành giữ nước.Phiếu học tập +/Vô tình: cho Trọng Thủy xem nỏ thần+/Ngây thơ : hẹn đánh dấu lông ngỗng+/Giặc đến: bỏ chạy cùng cha-> Mất nước+/Bị kết tội là giặc : “Kẻ nào”+/Bị cha chém đầu->Nhà tan2. Hình tưọng mị châutruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.II. Đọc hiểu chi tiết->Mị Châu ngây thơ cả tin, vô tình tiếp tay cho kẻ thù.-Quá tin và yêu chồng nên để Trọng Thủy lấy được nỏ thần.-Đánh dấu đường để Trọng Thuỷ tìm ra được hai cha con.Thuật lại diễn biến bi kịch nước mất nhà tan của Mị Châu?Chỉ ra nguyên nhân bi kịch của Mị Châu?Qua đây em nhận xét Mị Châu là người như thế nào? Mị Châu vừa đáng thương lại vừa đáng trách: * Đáng thương:Quá ngây thơ, thật thà, trong sáng.Quá tin và yêu chồng “ Trái tim nhầm chỗ để trên đầu”* Đáng trách:+/Nỏ thần thuộc tài sản bí mật Quốc gia. Mị Châu đã tiết lộ bí mật Quốc gia, gây ra thảm họa mất nước. Nàng phải đền tội là đúng.+/Đành rằng tình cảm vợ chồng là gắn bó, nhưng cái rieng phải đặt dưới cái chung, vì đó là vận mệnh của Quốc gia, của dân tộc.+/Nước mất nhà sẽ tan. Việc làm của Mị Châu đã là một bài học quá đắt về tinh thần cảnh giác mà người xưa muốn gửi lại.Câu hỏi thảo luận.Theo em Mị Châu đáng thương hay đáng trách?truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.II. Đọc hiểu chi tiết.2. Hình tượng nhân vật Mị Châu.II. Tìm hiểu chi tiết * Mị Châu hoá thân thành những hình tượng nào ( Số phận của Mị Châu)? * Phát hiện nét nghệ thuật độc đáo trong hình ảnh hoá thân của nhân vật Mị Châu?* Hình ảnh hoá thân của Mị Châu thể hiện thái độ gì của nhân dân?truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ. 2. Hình tượng nhân vật Mị Châu.II. Đọc hiểu chi tiết.Số phận của Mị ChâuNét độc đáo về nghệ thuậtThaựi ủoọ cuỷa nhaõn daõnMaựu ngoùc trai, xaực ngoùc thaùch.Thuỷ phaựp truyeàn thoỏngNeựt saựng taùo : hoựa thaõn hai maởt: hoựa thaõn, phaõn thaõn Bao dung, thoõng caỷm.Pheõ phaựn nghieõm khaộc: hỡnh phaùt cho nhửừng ai queõn nghúa vuù vụựi Toồ quoỏctruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.2. Hình tượng nhân vật Mị Châu.Phiếu học tập 3.Thái độ của nhân dân (trước tấn thảm kịch ấy)* Rùa vàng là hiện thân của trí tuệ sáng suốt , của tiếng nói đúng đắn mạnh mẽ của cha ông đối với những kẻ phạm tội làm lộ bí mật Quốc gia đẩy dân tộc đến thảm họa mất nước.* An Dương Vương theo Rùa vàng khẳng định:-Nhà vua là người có công dựng nước.-Phútkhó khăn nhất, nhà vua vẫn đứng trên lợi ích dân tộc, Quốc gia -> trong lòng nhân dân An Dương Vương không chết mà bước vào thế giới vĩnh hằng của thần linh.truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.II. Đọc hiểu chi tiết.Trong tấn bi kịch này ta lại thấy sự xuất hiện của Rùa vàng. Theo em chi tiết sáng tạo này có ý nghĩa gì?Sau khi chém Mị Châu, An Dương Vương theo Rùa vàng xuống biển. Chi tiết này thể hiện quan điểm của nhân dân đối với nhà vua?Sáng tạo hình ảnh Ngọc trai – Giếng Ngọc nhân dân muốn khẳng định điều gì?II. Đọc hiểu chi tiết.truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.3.Thái độ của nhân dân (trước tấn thảm kịch ấy)Giếng ngọcII. Đọc hiểu chi tiết.* Hình ảnh Ngọc Trai – Giếng Ngọc.Mũ Chaõu khaỏn nguyeọn thaứnh chaõu ngoùcLoứng hoỏi haọn cuỷa Troùng Thuỷy hoứa trong gieỏng nửụựcNgoùc rửỷa trong nửụực gieỏng caứng saựng ủeùp hụnNgọc trai – giếng ngọctruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.3.Thái độ của nhân dân (trước tấn thảm kịch ấy)Hình ảnh có vẻ đẹp toàn mĩ, thể hiện thái độ cảm thông, bao dung của nhân dân đối với Mị Châu.* Chi tiết Ngọc trai – Giếng Ngọc không phải hình ảnh khẳng định tình yêu chung thủy vì:-Người dân Âu Lạc mất nước không ai lại ngợi ca người gây ra thảm họa mất nước.-Hình ảnh ngọc trai – nước giếng là một sáng tạo nghệ thuật đẹp tới mức hoàn mĩ nhưng nó không giành để ca ngợi mối tình Mị Châu – Trọng Thủy. Vì Trọng Thủy đã lừa dối gây nên cái chết của An Dương Vương và Mị Châu , hắn phải tìm đến cái chết trong ân hận. Ngọc trai – Giếng Ngọc là hình ảnh thể hiện oan tình của Mị Châu được hóa giải. Đồng thời cho thấy thái dộ bao dung, vị tha của nhân dân đối với Mị Châu. Câu hỏi thảo luận.Theo em chi tiết Ngọc Trai – Giếng Ngọc có phải hình ảnh khẳng định tình yêu thuỷ chung không?truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.II. Đọc hiểu chi tiết.3.Thái độ của nhân dân (trước tấn thảm kịch ấy)Coỏt loừi lũch sửỷChi tieỏt thaàn kỡYÙ nghúaNửụực AÂu Laùc Thaứnh Coồ LoaVuừ khớ maùnhNửụực rụi vaứo tay Trieọu ẹaứ.Ruứa Vaứng Noỷ thaànMũ Chaõu hoựa thaõn Hoàn Troùng Thuỷy hoứa vaứo nửụực gieỏngToõn vinh daõn toọc, haù thaỏp keỷ thuứtruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.III:Củng cố:Em haừy chổ ra nhửừng ủaởc ủieồm cuỷa truyeàn thuyeỏt trong truyeọn An Dửụng Vửụng vaứ Mũ Chaõu – Troùng ThuỷyPhiếu học tập III:Củng cố:* Truyện An Dương Vương và Mị Châu – Trọng Thủy là cách giải thích của cha ông về việc mất nước Âu Lạc.* Bài học về tinh thần cảnh giác với kẻ thù.* Phải biết xử lí đúng đắn mối quan hệ giữa riêng với chung, giữa nhà với nước, giữa cá nhân với cộng đồng.Giá như trên đời còn có một Mị ChâuVừa say đắm yêu thương vừa luôn luôn cảnh giácKhông sơ hở mắc lừa mẹo giặcMột Mị Châu như ta vẫn hằng mơAnh cũng như em đều muốn nhắc Mị ChâuĐời còn giặc xin đừng quên cảnh giácNhưng nhắc sao được hai ngàn năm trướcNên em ơi ta đành tự nhắc mình.Theo em sau khi tìm hiểu xong văn bản này ta rút ra được những bài học gì?truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.* Chọn đáp án đúng trong các câu sau:1. Theo quan niệm của dân gian, An Dương Vương được thần linh giúp đỡ vì: A. An Dương Vương là vua. B. An Dương Vương không biết xây thành. C. An Dương Vương là một vị thần. D. An Dương Vương có ý thức với sự an nguy của đất nước. 2. Qua hình ảnh của Mị Châu dân gian biểu hiện thái độ gì? A. Cho rằng nàng vô tội. B. Cho rằng tội của nàng không đáng bị lên án. C. Cho rằng nàng là người ngây thơ, trong sáng, nặng tình riêng cho nên vô tình phạm tội tiếp tay cho giặc cần được bao dung nhưng vẫn phải chịu hình phạt xứng đáng. D. Cho rằng nàng là người trung hiếu nhưng bị lừa dối. 3. Hình ảnh ngọc trai – nước giếng có ý nghĩa gì? A. Sự nghiêm khắc nhưng bao dung của nhân dân, chứng thực cho tấm lòng trong sáng của Mị Châu. B. Sự nghiêm khắc nhưng bao dung của nhân dân, chứng nhận nỗi ân hận và mong muốn hoá giải tội lỗi của Trọng Thuỷ. C. Ca ngợi mối tình Mị Châu – Trọng Thuỷ. D. Cả A và B đều đúng.III. Củng cốtruyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.+ Luyeọn taọp caực baứi trang 43.+ Hoùc baứi theo caực caõu hoỷi hửụựng daón hoùc baứi vaứ suy nghú theõm theo gụùi yự trong phaàn cuỷng coỏ.+ Chuaồn bũ Laọp daứn yự baứi vaờn tửù sửù. + ẹoùc laùi phaàn ghi nhụự.truyện an dưƯƠNG vƯƠNG và mị châu - trọng thuỷ.dặn dò.