Bài giảng Ngữ văn 8 - Đọc văn bản Tiết 49: Bài toán dân số

Kiểm tra bài cũ ý nào không nói đến tác hại của thuốc lá được tác giả đề cập trong văn vản “Ôn dịch, thuốc lá”?Gây ho hen và sau nhiều năm gây viêm phế quản.Gây ung thư vòm họng, và ung thư phổi.Gây ngộ độc, ngất, khó thở, nôn ra máu.Làm tăng huyết áp, tắc động mạch, nhồi máu cơ tim.Làm cho thai nhi bị nhiễm độc, mẹ đẻ non, con sinh ra đã suy yếu.Người lớn hút thuốc đầu độc trẻ em vừa nêu gương xấu cho họ. 2. Giải thích từ khó. *A-đam và E-va: Theo kinh thánh của đạo thiên chúa, đó là cặp vợ chồng đầu tiên trên trái đất được chúa tạo ra và sai xuống trần gian để hình thành và phát triển loài người. *“Tồn tại hay không tồn tại”: Đây là câu nói nổi tiếng của nhân vật Hamlet trong vở kịch cùng tên của Sêc-xpia (Anh).Tiết 49 – Văn bản: bài toán dân sốI. Đọc - tìm hiểu chung1. Đọc3.Thể loại:Văn bản nhật dụng - dùng phương pháp lập luận, chứng minh + tự sự đề cập đến vấn đề thời sự nóng bỏng của xã hội: Dân số và sự bùng nổ dân số.4. Bố cục- Mở bài: Từ đầu đến “sáng mắt ra”: Bài toán dân số và kế hoạch hóa gia đình đã được đặt ra từ thời cổ đại.- Thân bài: Từ “đó là câu chuyện cổ” đến “sang ô thứ 31 của bàn cờ”: Tác giả làm sáng tỏ vấn đề tốc độ gia tăng dân số là rất nhanh.+ Câu chuyện nhà thông thái kén rể bằng cách đề ra bài toán hạt thóc.+ Giả thiết của tác giả về tốc độ phát triển của dân số loài người.+ Đối chiếu tỷ lệ sinh con trong thực tế của phụ nữ thế giới và Việt Nam.- Kết luận: Phần còn lại: Lời khuyến nghị khẩn thiết. Bố cục mạch lạc, chặt chẽ, theo vấn đề, luận điểm của bài văn nghị luận.II. Đọc - hiểu nội dung văn bản1. Bài toán dân số và kế hoạch hóa gia đình.- Vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình- Hai ý kiến Từ thời cổ đại Mới đặt ra vài chục nămTỏ ý phân vân, nghi ngờ không tin có sự chênh lệch giữa các ý kiến như vậy.... và cuối cùng “sáng mắt ra”. - Tạo bất ngờ, hấp dẫn lôi cuốn chú ý của người đọc. Tiết 49 – Văn bản: bài toán dân sốI. Đọc - tìm hiểu chung 1. ĐọcII. Đọc - hiểu nội dung văn bản1. Bài toán dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đìnhDân số tăng lên nhanh khủng khiếp, có nguy cơ bùng nổ.- So sánh sự tăng lên số lượng hạt thóc trong mỗi ô với sự gia tăng dân số thế giới.Số thóc dùng cho mỗi ô trong bàn cờ và dân số thế giới đều tăng lên theo cấp số nhân với công bội là 2 ( mỗi gia đình cũng có 2 con).Đó là bài toán cổ nổi tiếng: Bài toán hạt thóc tăng theo cấp số nhân với công bội là 2. (Nghĩa là: Một bàn cờ có 64 ô, trong đó từ ô thứ 2 trở đi mỗi số bằng số đứng liền trước nó nhân với một hằng số không đổi gọi là công bội. Như vậy số hạt thóc ở ô thứ 64 sẽ là 263.Tiết 49 – Văn bản: bài toán dân sốI. Đọc - tìm hiểu chung 1. ĐọcII. Đọc - hiểu nội dung văn bản1. Bài toán dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình3,7Việt nam6,6Ma-đa-gát-xca6,3Nê-Pan6,7Tan-da-ni-a4,5ấn độ8,1Ru-an-đaTỷ lệCác nước Châu áTỷ lệCác nước châu phiQuan sát bảng số liệu sau và trả lời câu hỏi theo nhómNhóm 1&3: Em có nhận xét gì qua bảng số liệu trên?Nhóm 2&4: Em rút ra kết luận gì về mối quan hệ giữa dân số và sự phát triển xã hội?Đáp án	Nhóm 1&3. Phụ nữ có thể sinh rất nhiều con.Dân số tăng nhanh nằm chủ yếu ở các nước chậm và đang phát triển (Châu á và Châu Phi).	Nhóm 2&4.Sự gia tăng dân số tỷ lệ thuận với sự nghèo khổ, lạc hậu, đói rét, sự mất cân đối về xã hội.- Tỉ lệ nghịch với sự phát triển kinh tế và văn hóa.Ô nhiễm môi trườngDi dân - Châu PhiNạn đói - Châu PhiPhá rừng Tiết 49 – Văn bản: bài toán dân sốI. Đọc - tìm hiểu chung 1. ĐọcII. Đọc - hiểu nội dung văn bản1. Bài toán dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình3. Con đường tồn tại và phát triển của nhân loại- Nếu con người sinh sôi trên trái đất theo cấp số nhân của bài toán cổ thì đến một lúc sẽ không còn đất sống.- Muốn còn đất sống, phải sinh đẻ có kế hoạch để hạn chế ra tăng dân số trên toàn cầu.- Suy tư, trăn trở trước sự gia tăng dân số nhanh của tác giả và của toàn nhân loại.III. Tổng kết và luyện tập.Tổng kết.Ghi nhớ: Đất đai không sinh thêm, con người lại ngày càng nhiều lên gấp bội. Nếu không hạn chế sự gia tăng dân số thì con người sẽ tự làm hại chính mình. Từ câu chuyện một bài toán cổ về cấp số nhân, tác giả đã đưa ra các con số buộc người đọc phải liên tưởng và suy ngẫm về sự gia tăng dân số đáng lo ngại của thế giới, nhất là những nước chậm phát triển.2. Luyện tập: Câu 1: Hãy nêu các lý do chính để trả lời cho câu hỏi: Vì sao sự gia tăng dân số có tầm quan trọng hết sức to lớn đối với tương lai nhân loại, nhất là đối với các dân tộc còn nghèo nàn, lạc hậu?Dân số phát triển nhanh (đặc biệt ở các nước đang phát triển và chậm phát triển) sẽ ảnh hưởng đến con người ở nhiều phương diện.Kìm hãm sự phát triển kinh tế. - Mất ổn định xã hội.Gây ô nhiễm môi trường. - Giáo dục y tế ít được quan tâm.Câu 2: Theo em đâu là con đường tốt nhất để hạn chế sự gia tăng dân số?Đẩy mạnh sự phát triển kinh tế của quốc gia, châu lục.B. Đẩy mạnh sự phát triển giáo dục, nhất là giáo dục đối với phụ nữ.C. Tạo nên ổn định chính trị quốc gia, châu lục.D. Đẩy mạnh sự phát triển văn hóa, xã hội của quốc gia, châu lục.B. Đẩy mạnh sự phát triển giáo dục, nhất là giáo dục đối với phụ nữ.Tiết 49 – Văn bản: bài toán dân sốI. Đọc - tìm hiểu chung 1. ĐọcII. Đọc - hiểu nội dung văn bản1. Bài toán dân số và kế hoạch hóa gia đình.2. Làm sáng tỏ vấn đề dân số và kế hoạch hóa gia đình3. Con đường tồn tại và phát triển của nhân loạiIII. Tổng kết và luyện tập.Tổng kết.2. Luyện tập: IV. Bài tập về nhà.Làm các bài tập 1, 3 SGK trang 132.Tìm hiểu một số nhà văn nhà thơ của tỉnh Thái Bình. -Đọc trước một số tác phẩm của nhà văn nhà thơ đó.