Bài giảng Ngữ văn 8 - Tiếng Việt Tiết 40: Nói giảm nói tránh (Bản chuẩn) - Lê Thị Thanh Hải

Trường THCS Nguyễn Viết Xuân.Tổ Ngữ VănGVTH: Lê Thị Thanh HảiNăm học: 2012 - 2013CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC EMKIỂM TRA BÀI CŨ.1. Thế nào là nói quá? Nêu tác dụng của nói quá?2. Trong các câu sau câu nào có sử dụng biện pháp tu từ nói quá? a. Lớp em chú ý nghe cô giảng bài. b. Bao giờ cây cải làm đình Gỗ lim thái ghém thì mình lấy ta. c. Bài văn của bạn viết dở quá đi thôi! ĐÁP ÁN:Nói quá là biện pháp tư từ phóng đại, quy mô tính chất của sự sự vật, sự việc, hiện tượng được miêu tả để nhấn mạnh, gây ấn tượng, tăng sức biểu cảm.NÓI GIẢM NÓI TRÁNHVì vậy, tôi để sẵn mấy lời này, phòng khi tôi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lê – nin và các vị cách mạng đàn anh khác, thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Đảng và bầu bạn khắp nơi đều khỏi cảm thấy đột ngột.2. Bác đã đi rồi, sao Bác ơi!Mùa thu đang đẹp, nắng xanh trời.3. Lượng con ông Độ đây mà. Rõ tội nghiệp, về đến nhà thì bố mẹ chẳng còn.NÓI GIẢM NÓI TRÁNH VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI GIẢM NÓI TRÁNH:1. TÌM HIỂU :Ví dụ 1:Tránh gây cảm giác đau buồnSơ ĐồVí dụ 2: Phải bé lại và lăn vào lòng một người mẹ, áp mặt vào bầu sữa nóng của người mẹ, để bàn tay người mẹ vuốt ve từ trán xuống cằm, và gãi rôm ở sống lưng cho, mới thấy người mẹ có một êm dịu vô cùng.Tránh cảm giác thô tụcSơ ĐồNÓI GIẢM NÓI TRÁNH VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI GIẢM NÓI TRÁNH:1. TÌM HIỂU :Con dạo này không được chăm chỉ lắm.Ví dụ 3:Cách nói nhẹ nhàng, tế nhịSơ ĐồNÓI GIẢM NÓI TRÁNH VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI GIẢM NÓI TRÁNH:1. TÌM HIỂU :Ví dụ 4:Tránh cảm giác ghê sợNgày mồng một đầu năm hiện lên thi thể em bé ngồi giữa những bao diêm (trích Cô bé bán diêm, An- đéc-xen)Sơ ĐồNÓI GIẢM NÓI TRÁNH VÀ TÁC DỤNG CỦA NÓI GIẢM NÓI TRÁNH:1. TÌM HIỂU :2. GHI NHỚNói giảm nói tránh là biện pháp tu từ dùng cách diễn đạt tế nhị, uyển chuyển, tránh gây cảm giác quá đau buồn, ghê sợ, nặng nề; tránh thô tục, thiếu lịch sự.CÁC CÁCH NÓI GIẢM NÓI TRÁNHCÁCH 1:VD: chết Dùng các từ đồng nghĩa. Đặc biệt là các từ Hán ViệtSơ Đồ= đi, về, quy tiên, từ trầnCÁC CÁCH NÓI GIẢM NÓI TRÁNHCÁCH 2:VD: Bài thơ của anh dở lắmDùng cách nói phủ định từ ngữ trái nghĩaSơ Đồ Bài thơ của anh chưa được hay cho lắm.CÁC CÁCH NÓI GIẢM NÓI TRÁNHCÁCH 3:VD: Bạn không trúng số nàyNói vòngSơ ĐồChúc bạn may mắn lần sau.CÁC CÁCH NÓI GIẢM NÓI TRÁNHCÁCH 4:VD: Binh Tư làm nghề ăn trộm nên vốn không ưa Lão Hạc bởi vì lão lương thiện quá. Hắn bĩu môi và bảo: - Lão làm bộ đấy! Thật ra lão chỉ tâm ngẫm như thế, nhưng cũng ra phết chứ chả vừa đâu. Lão xin tôi một ít bả chó..Nói trống (tỉnh lược)Sơ ĐồTÁC DỤNGCÁCH THỰC HIỆNTránh gây cảm giác đau buồnTránh thô tục, thiếu lịch sựCách nói nhẹ nhàng, tế nhịTránh cảm giác ghê sợCác từ đồng nghĩa, đặc biệt từ Hán ViệtCách nói phủ định từ trái nghĩaNói vòngNói trống ( tỉnh lược)SƠ ĐỒ TƯ DUYVD1VD2VD3VD42.C3C2C4SƠ ĐỒ TƯ DUYVD1VD2VD3VD42.C3C2C4 Trong một cuộc họp lớp kiểm điểm bạn Hải hay đi học muộn:	 Lan nói: - Từ nay cậu không được đi học muộn nữa vì như vậy không những ảnh hưởng đến việc rèn luyện đạo đức của bản thân cậu mà còn ảnh hưởng đến phong trào thi đua của lớp.	Bạn Trinh cho rằng Lan nói như vậy là quá gay gắt, chỉ nên nhắc nhở bạn Hải là : "Cậu nên đi học đúng giờ.”	 Em đồng tình với ý kiến nào? Vì sao?Lưu ý: * Khi cần phê bình nghiêm khắc ta cần phải nói thẳng, nói đúng mức độ sự thật .TÌNH HUỐNG12385467NGÔI SAO MAY MẮN34567 Chúc mừng bạn, bạn đem lại cho đội của bạn điểm mười.MAY MẮN Câu nói sau có vận dụng biện pháp nói giảm nói tránh không? “Con Rùa nó bò lật ngửa cũng còn nhanh hơn cậu đó.”CÂU HỎI.ĐÁP ÁN:- Câu nói trên không có sử dụng nói giảm nói tránh. (thiếu lịch sự khi giao tiếp, xem thường bạn). QUAN SÁT TRANHĐặt câu có sử dụng nói giảm nói tránh?QUÀ TẶNG. Tìm từ ngữ thể hiện biện pháp tu từ nói giảm nói tránh trong câu thơ sau?	Bác Dương thôi đã thôi rồiNước mây man mác ngậm ngùi lòng ta. ( Nguyễn Khuyến)CÂU HỎIthôiĐÁP ÁN:+ Có 4 cách - Dùng từ đồng nghĩa - Dùng cách nói vòng - Dùng cách nói trống ( tỉnh lược) - Dùng cách nói phủ định từ trái nghĩaCÂU HỎI- Có mấy cách nói giảm nói tránh? Nêu rõ các cách? Nếu em là người làm nhân chứng ở tòa trong một sự việc nào đó. Em có nói giảm nói tránh không? Vì sao?CÂU HỎI ĐÁP ÁN: - Em không nói giảm nói tránh - Vì nói như vậy không đúng với sự thật làm ảnh hưởng đến việc xét xử của sự việc đó.QUÀ TẶNGChào tạm biệt và hẹn gặp lại