Bài giảng Sinh học Khối 11 - Tiết 46, Bài 44: Sinh sản vô tính ở động vật

nh ra nhiều cá thể mới gần giống mình 
Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản mà một cá thể sinh ra một hoặc nhiều cá thể mới có nhiều sai khác với mình , không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng 
Sinh sản vô tính là kiểu sinh sản có sự kết hợp giữ tinh trùng và trứng , tạo ra các cá thể mới giống mình 
A 
B 
C 
D 
 
bµi 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
1. Kh¸i niÖm 
2. C¬ së tÕ bµo 
C¬ së tÕ bµo cña sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt lµ g×? 
Cơ sở chủ yếu của quá trình tạo cơ thể mới trong sinh sản vô tính 
A. Sự giao phối giữa các cá thể . 
B. Điều kiện môi trường 
C. Dựa trên phân bào nguyên nhiễm và phân hoá Tế bào 
Sinh sản vô tính 
SAI 
SAI 
ĐÚNG 
bµi 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I Sinh s¶n h÷u tÝnh lµ g×? 
1. Kh¸i niªm 
2. C¬ së tÕ bµo 
 Cơ sở là sự dựa trên phân bào nguyên nhiễm , các tế bào phân chia và phân hoá tạo tế bào mới 
bµi 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I. Sinh s¶n v« tÝnh lµ g×? 
1. Kh¸i niÖm 
2. C¬ së tÕ bµo 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Quan sát hình vẽ hãy cho biết ở động vật có những hình thức sinh sản vô tính nào ? 
Nảy chồi 
Phân đôi 
Phân mảnh 
Trinh sinh 
A 
B 
C 
D 
1. Phân đôi : 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Em có nhận xét gì về sự sinh sản của trùng biến hình ? 
Một tế bào ban đầu 
Nhân phân chia 
Tế bào chất phân chia 
Hai tế bào mới 
1. Phân đôi : 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Phân đôi theo chiều ngang 
 
1. Phân đôi : 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Đại diện 
2. Nảy chồi : 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
2. Nảy chồi : 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Em có nhận xét gì về sự sinh sản của thuỷ tức ? 
Cá thể mẹ 
Chồi bắt đầu nhô ra 
Cá thể mới 
Cá thể mẹ 
2. Nảy chồi : 
Cá thể mẹ 
Chồi con 
Lớn dần 
Tách khỏi mẹ 
Cá thể mới 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
 
2. Nảy chồi : 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Đại diện 
Cá 
thể 
mẹ 
Cá thể con 
Cá thể con 
Sự phân mảnh của giun dẹp 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
3. Phân mảnh 
Từ mảnh vụn của cơ thể 
Nguyên phân 
Cơ thể mới nguyên vẹn 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
3. Ph ân mảnh 
Em có nhận xét gì về sự sinh sản của sao biển và giun dẹp ? 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Đại diện 
3. Ph ân mảnh 
Hiện tượng thằn lằn bị đứt đuôi > mọc lại , cua mọc càng lại có phải là hình thức sinh sản vô tính không ? Vì sao ? 
Không , vì nó chỉ tái sinh tạo thành một bộ phận đã mất của cơ thể chứ không tái sinh hình thành một cơ thể mới 
Sinh sản vô tính tạo ra các cơ thể mới mà không cần thụ tinh còn tái sinh chỉ là tái tạo lại các cơ quan bộ phận bị mất chứ không tạo thành cơ thể mới 
2n 
2n 
Ong ch ú a ( 2n ) 
Ong thợ ( 2n ) 
Ong đực ( 1n ) 
1n 
1n 
1n 
1n 
1n 
<--- Tinh trùng 
Tr ứng 
Em có nhận xét gì 
về sự tạo thành ong thợ 
và ong chúa ? 
Ong đực được tạo ra 
 như thế nào ? 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
4. Trinh sinh 
Ong đực (n) 
Ong thợ (2n) 
Ong chúa (2n) 
Trứng (n) của ong chúa 
Thụ tinh 
Không thụ tinh 
Trinh sinh 
Sinh sản hữu tính 
Tinh trùng (n) của ong đực 
Trứng (n) của ong chúa 
Trứng (n) của ong chúa 
SSVT khác 
Cơ thể mới 
TB sinh dưỡng 2n 
Ng.phân 
Trinh sinh 
Giao tử cái n 
Cơ thể mới 
Ng.phân 
Trinh sinh khác với các hình thức sinh s ản vô tính khác ở điểm nào? 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Phiếu học tập : Chỉ ra điểm giống nhau và khác nhau giữa các hình thức sinh sản vô tính ở động vật 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
Thời gian hoàn thành : 4 phút Nhóm ......... Bàn ........... 
Phân đôi 
Nảy chồi 
Phân mảnh 
Trinh sinh 
Khác nhau 
Giống nhau 
Hình thức 
So sánh 
1n 
Ong đực ( 1n ) 
1.Phân đôi 
2.Nảy chồi : 
3. Phaân maûnh 
4. Sự trinh sinh 
Phân đôi 
Nảy chồi 
Phân mảnh 
Trinh sinh 
Khác nhau 
- Ph©n chia ®¬n gi¶n TBC vµ nh©n 
- C¬ thÓ míi h×nh thµnh tõ 1/2 mÑ 
- Dùa trªn NP nhiÒu lÇn t¹o thµnh c¬ thÓ 
- C¬ thÓ míi h×nh thµnh tõ 1phÇn mÑ 
-Dùa trªn 1 phÇn c¬ thÓ qua NP  CT 
- C¬ thÓ míi h×nh thµnh tõ 1phÇn mÑ 
-Tõ 1 tÕ bµo trøng kh«ng thô tinh qua NP nhiÒu lÇn ra c¬ thÓ míi. 
Giống nhau 
- Kh«ng cã sù kÕt hîp gi÷a giao tö ®ùc vµ giao tö c¸i. 
- Tõ 1 c¬ thÓ sinh ra 1 hoÆc nhiÒu c¬ thÓ míi cã bé NST gièng c¬ thÓ mÑ. 
- §Òu dùa trªn nguyªn ph©n vµ ph©n hãa tÕ bµo ®Ó t¹o ra c¬ thÓ míi. 
Hình thức 
So sánh 
Đáp án phiếu 
Trong các hình thức sinh sản vô tính , các cá thể con nhận được bộ gen giống hệt cá thể mẹ , vì vậy mang các đặc điểm giống mẹ 
Tại sao các cá thể con trong sinh sản vô tính giống hệt cá thể mẹ ? 
Hãy xác định các ý sau là ưu điểm hay nhược điểm của sinh sản vô tính ? 
 A. Cá thể sống độc lập , đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu , vì vậy có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp 
 B. Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về mặt di truyền trong một thờigian ngắn 
 C. Tạo ra các cá thể mới giống nhau về mặt di truyền.Vì vậy khi điều kiện sống thay đổi , có thể dẫn tới hàng loạt cá thể bị chết , thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt 
 D. Tạo ra các cá thể thích nghi tốt với điều kiện môi trường sống ổn định , ít biến động 
¦u 
¦u 
¦u 
Nh­îc 
bµi 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I Sinh s¶n h÷u tÝnh lµ g×? 
1. Kh¸i niªm 
2. C¬ së tÕ bµo 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
1.Nuôi mô sống 
iii. øng dông 
	 Nuôi cấy mô sống được tiến hành như thế nào ? 
1. Nuôi mô sống : 
Tách mô từ cơ thể động vật 
Nuôi cấy 
Môi trường có đủ chất dinh dưỡng , vô trùng , nhiệt độ thích hợp 
Mô tồn tại , phát triển 
a.Khái niệm : 
iii. øng dông 
 
Hiện nay, chưa tạo được cơ thể mới từ nuôi cấy mô sống của động vật có tổ chức cao 
Tại sao chưa tạo được cơ thể mới từ nuôi cấy mô sống của động vật có tổ chức cao ? 
Do tính biệt hóa cao của tế bào động vật có tổ chức cao 
Nuôi cấy mô sống có ứng dụng gi ̀ trong thực tiễn ? 
1. Nuôi mô sống : 
a.Khái niệm : 
iii. øng dông 
b. Ứng dụng : 
Có những dạng ghép mô nào ? 
Nuôi , cắt da 
Tách da 
Ghep da 
Ông A 
Ông B 
Đồng ghép 
Tự ghép 
Dị ghép 
Trong 3 dạng ghép này , dạng nào khó có thể thực hiện được ? Vì sao ? 
Là dạng dị ghép vì : 
khi mô lạ ghép vào cơ thể nhận cơ thể nhận có 
thể sinh ra các kháng thể tiêu diệt hoặc ức chế các 
tế bào của mô ghép 
Nuôi cấy mô thay thế vùng da bị hỏng 
Mô được nuôi trong môi trường thích hợp 
Vùng da được thay thế 
GhÐp t¹ng 
GhÐp mÆt 
GhÐp tôy 
1. Nuôi mô sống : 
a.Khái niệm : 
iii. øng dông 
b. Ứng dụng : 
	 Thay thế mô hoặc cơ quan trong cơ thể bị tổn thương bằng mô hay cơ quan bình thường . 
1. Nuôi mô sống : 
a.Khái niệm : 
iii. øng dông 
b. Ứng dụng : 
2. Nhân bản vô tính : 
Thành tựu lớn nhất từ nhân bản vô tính cuối thế kỉ 20 là gì ? 
giáo sư Lan Wilmut 
Cừu Doly ra đời ngày 5/7/1996 
 Nhaân baûn voâ tính ôû cöøu Dolly 
Dolly 
Hoaøn toaøn gioáng cöøu cho nhaân 
Meï mang thai hoä 
Cöøu cho tröùng chöa thuï tinh (n) ñaõ taùch nhaân 
Cöøu cho nhaân TB xoâma (2n) 
1. Nuôi mô sống : 
a. Khái niệm : 
iii. øng dông 
b.Ứng dụng : 
2.Nhân bản vô tính : 
	 Nhân bản vô tính là hiện tượng chuyển nhân của một TB xôma vào 1 TB trứng đã lấy mất nhân , rồi kích thích phát triển thành phôi  phôi phát triển thành cơ thể mới . 
a. Khái niệm : 
Nh©n b¶n v« tÝnh ë chuét 
Nh©n b¶n v« tÝnh ë chã 
Nhân bản vô tính ở khỉ 
1. Nuôi mô sống : 
a. Khái niệm : 
iii. øng dông 
b. Ứng dụng : 
2.Nhân bản vô tính : 
a. Khái niệm : 
b. Ứng dụng : 
 Áp dụng nhân bản vô tính để tạo ra các mô các cơ quan mong muốn để thay thế cơ quan bị bệnh , bị hư hỏng ở người 
- Trong nông nghiệp : nhân bản động vật có ý nghĩa trong việc khắc phục nguy cơ tuyệt chủng ở một số loài động vật hoang dã 
- Trong y học : áp dụng kỹ thuật nhân bản vô tính để tạo ra các cơ quan mới thay thế các cơ quan bị bệnh , bị hỏng ở người 
1. Nuôi mô sống : 
a. Khái niệm : 
iii. øng dông 
b. Ứng dụng : 
2.Nhân bản vô tính : 
a. Khái niệm : 
b. Ứng dụng : 
* hạn chế 
 + Động vật nhân bản vô tính có cùng kgen -> điều kiện MT thay đổi  Chết hàng loạt . 
 + Sức sống không cao , không tạo ưu thế lai  không tạo năng suất . 
bµi 44: SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT 
I Sinh s¶n h÷u tÝnh lµ g×? 
1. Kh¸i niªm 
2. C¬ së tÕ bµo 
ii. C¸c h×nh thøc sinh s¶n v« tÝnh ë ® éng vËt 
1.Nuôi mô sống 
iii. øng dông 
1. Phân đôi 
2.Nảy chồi 
3.Phân Mảnh 
4. Trinh sản 
2. Nhân bản vô tính 
CỦNG CỐ 
CỦNG CỐ 
So s¸nh sinh s¶n v« tÝnh ë thùc vËt vµ ®éng vËt 
Động vật 
Thực vật 
Khác nhau 
Giống nhau 
Giới 
So sánh 
Gåm c¸c h×nh thøc ph©n ®«i, n¶y chåi, ph©n m¶nh vµ trinh sinh 
Gåm 2 h×nh thøc sinh s¶n b»ng bµo tö vµ sinh s¶n sinh d­ìng. 
- §Òu kh«ng cã sù kÕt hîp giao tö ®ùc víi giao tö c¸i. 
- §Òu dùa trªn h×nh thøc nguyªn ph©n ®Ó t¹o ra c¬ thÓ míi. 
TRẮC NGHIỆM 
Câu 1 : Sinh sản vô tính ở động vật là hình thức sinh sản ? 
 	A. Chỉ cần 1 cá thể gốc phân chia tạo cơ thể mới , không có sự thụ tinh giữa giao tử đực và cái 
 	 B.Tinh trùng của cá thể gốc phát triển thành cơ thể mới 
 C. Có sự tham gia của 2 cá thể khác giới tính 
	D. Cả a và b 
Câu 2 : Hình thức sinh sản của thủy tức được gọi là? 
 	 A. Phân đôi 
 	B. Nảy chồi 
 	C. Phân mảnh 
 	D. Tái sinh 
 Câu 3 : Tại sao ĐV bậc cao không có khả năng sinh sản bằng phân đôi , nảy chồi và phân mảnh ? 
	 A.Các tế bào của cơ thể đã biệt hóa,có tính chuyên hóa cao 
	 B.Cơ thể là 1 hệ thống phức tạp có liên quan chặt chẽ với nhau 
	C.ĐV bậc cao ít phụ thuộc vào tự nhiên nên cần được nuôi dưỡng chăm sóc tốt mới sinh sôi nảy nở được 
	 D.Sự trao đổi chất và năng lượng ở tế bào được thực hiện do sự phối hợp của các hệ cơ quan 
HƯỚNG DẪN HỌC BÀI, DẶN DÒ 
Học bài, trả lời các câu hỏi trong SGK. 
 Đọc mục em có biết. 
 Chuẩn bị bài mới. 
Trả lời các câu hỏi trong SGK 
ở bài mới. 
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY KẾT THÚC XIN KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ, CHÀO TẠM BIỆT TẤT CẢ CÁC EM HỌC SINH 11A4