Bài giảng Sinh học Lớp 10 - Bài 4: Cacbohidrat và lipit (Bản hay)

 Bài 4: Cacbohiđrát và lipit 
I. Cacbohiđrat (đư ờng ) 
? Hãy chọn các cơ quan , bộ phận của cơ thể chứa nhiều các bohidrat (đư ờng )? 
? Khi hoà cacbohiđrat vào nước , em có nhận xét g ỡ ? 
- Cacbohiđrat có nhiều trong : 
+ Các loại củ , qu ả, hạt, rễ , thân , lá ở thực vật . 
+ Gan , mô, cơ ở đ ộng vật , người . 
- Tan nhiều trong nước 
1. đ ặc đ iểm và cấu trúc hoá học 
Bài 4: Cacbohiđrát và lipit 
I. Cacohiđrat (đư ờng ) 
1. đ ặc đ iểm và cấu trúc hoá học 
đư ờng đơn 
đư ờng đôi 
đư ờng đa 
? Cacbohiđrat đư ợc cấu tạo từ nh ữ ng nguyên tố nào ? Theo nguyên tắc g i ? 
?. Phân loại cacbohiđrat và nêu đ ặc đ iểm cấu trúc của chúng ? 
- Là hợp chất hưũ cơ đơn giản , đư ợc cấu tạo từ 3 nguyên tố C, H, O theo nguyên tắc đa phân : C n (H 2 O) m. 
 đ ư ờng đôi và đư ờng đa là do các đơn phân là đư ờng đơn ( chủ yếu là glucôz ơ) LK với nhau bởi LK glicozit 
 Bài 4: Cacbohiđrát và lipit 
I. Cacohiđrat (đư ờng ) 
1. đ ặc đ iểm và cấu trúc hoá học 
 đư ờng đơn: gồm1 đơn phân 
Có 3 loại đư ờng đôi : gồm 2 đơn phân 
 đư ờng đa : gồm nhiều đơn phân . 
Bài 4: Cacbohiđrát và lipit 
I. Cacohiđrat (đư ờng ) 
1.Cấu trúc hoá học 
2. Chức n ă ng sinh học 
Phiếu học tập số 1 
 Phân biệt các loại Cácbôhiđrat 
Loại cacbohiđrat 
đ ại diện phổ biến 
Cấu tạo 
Vai trò 
đ ư ờng đơn 
( Mônôsaccarit ) 
- Hexôz ơ - - Glucozơ(đường nho ) 
- Fructôz ơ (đư ờng qu ả) 
- Galactôz ơ (đư ờng s ữ a ) 
- Pentôz ơ 
- Ribôz ơ 
- đ êô xiribôz ơ 
đ ư ờng đôi 
(đ isaccarit ) 
- Saccarôz ơ (đư ờng mía ) 
Lactôz ơ ( đ ường s ữ a ) 
- Mantôz ơ ( mạch nha ) 
đ ư ờng đa 
( Polisaccari ) 
- Glicôgen ( ở đ ộng vật ) 
Tinh bột (ở thực vật ) 
- Xenlulôz ơ 
- Kitin 
đ áp án phiếu học tập số 1: Phân biệt các loại Cácbôhiđrat 
Loạicacbohiđrat 
đ ại diện phổ biến 
Cấu trúc 
Vai trò 
đ ư ờng đơn 
( Mônôsaccarit 
Cn(H 2 O)m 
- Hexôz ơ: 
+ Glucozơ(đường nho ) 
+ Fructôz ơ (đư ờng qu ả) 
+ Galactôz ơ (đư ờng s ữ a ) 
C 6 H 12 O 6 
5 
 Cung cấp n ă ng lượng cho TB , CT 
 Cấu tạo nên đư ờng đô i,đường đa 
- Pentôz ơ 
+ Ribôz ơ 
+ đ êô xiribôz ơ 
C 5 H 10 O 5 
C 5 H 10 O 4 
Cấu tạo nên ARN 
Cấu tạo nên ADN 
đ ư ờng đôi 
(đ isaccarit ) 
- Saccarôz ơ (đư ờng mía ) 
 Lactôz ơ ( đ ường s ữ a ) 
- Mantôz ơ( mạch nha ) 
Glucôz ơ+ Fructôz ơ 
Glucôzơ+Galactôz ơ 
Glucôz ơ+ glucôz ơ 
Là loại đư ờng vận chuyển trong cây 
đ ư ờng đa ( Polisaccarit ) 
- Glicôgen ( ở đ ộng vật ) 
Tinh bột (ở thực vật ) 
- Xenlulôz ơ 
Glucôz ơ 
Glucôz ơ 
Glucôz ơ 
Chất dự tr ữ ở đV 
Chất dự tr ữ ở TV 
CT thành TB TV 
- Kitin 
Glucôz ơ 
Cấu tạo BX ngoài đV, thành TB nấm 
Bài 4: Cacbohiđrát và lipit 
Cacohiđrat (đư ờng ) 
II. lipit 
? Hãy chọn các cơ quan , bộ phận của cơ thể chứa nhiều lipit ? 
? Tính chất vật lí của lipit ? 
- Có nhiều trong : 
 + Mô mỡ đ ộng vật , 1 số hạt thực vật 
+ Một số loại hoocmôn 
- Là nhóm chất h ữ u cơ không tan trong nước , chỉ tan trong dung môi h ữ u cơ 
1. đ ặc đ iểm chung 
? So sánh thành phần nguyên tố của lipit với cacbohiđrat ? 
- Lipit đư ợc cấu tạo bởi : C, H, O ( lượng O ít hơn cacbohiđrat ), một số lipit có thêm P ( Photpho ). 
 Bài 4: Cacbohiđrát và lipit 
I. Cacohiđrat (đư ờng ) 
II. lipit 
Glixêrol 
Axit béo 
Axit béo 
Axit béo 
Glixêrol 
Axit béo 
Axit béo 
đ ầu ưa nước 
đuôi kị nước 
Nhóm phôtphat 
Cấu trúc phân tử 
 mỡ 
Cấu trúc phân tử phôtpholipit 
 Cấu trúc phân tử stêrôit 
CH 3 
CH 3 
HO 
2.Cấu trúc và chức n ă ng của các loại lipit 
1. đ ặc đ iểm chung 
Phiếu học tập số 2 Phân biệt các loại lipit theo bảng dưới đây 
Các loại lipit 
Cấu trúc hoá học 
Vai trò đ ối với tế bào và cơ thể 
Dầu , mỡ 
Photpholipit 
Steroit 
Sắc tố và vitamin 
đ áp án phiếu học tập số 2  
Các loại lipit 
Cấu trúc hoá học 
Vai trò đ ối với tế bào & cơ thể 
Dầu , mỡ 
Gồm 1 phân tử rượu ( glixerol ) liên kết với 3 axit béo . 
-Là nguồn nguyên liệu dự tr ữ cho tế bào và cơ thể . 
- Tham gia đ iều hòa thân nhiệt 
Photpholipit 
Gồm 1 phân tử glixerol liên kết với 2 axit béo và 1 nhóm photphat 
- Cấu tạo nên các loại màng của tế bào . 
Steroit 
Chứa các nguyên tử liên kết vòng 
- Cấu tạo (CT) nên các hoocmon 
-CT nên diệp lục 
-CT nên sắc tố võng mạc mắt người 
Sắc tố và vitamin 
- Một số loại: carôtenôit , diệp lục 
- Một số loại VTM: A, D, E, K. 
- Giúp qu á tr ỡ nh quang hợp ở TV 
- Thành phần cấu trúc của nhiều enzim  đảm bảo các hoạt đ ộng sinh lí diễn ra b ỡ nh thường 
? Tại sao trẻ em ngày nay càng ngày càng béo ph ỡ ? 
? Tại sao người gi à không nên ă n nhiều lipit ? 
?Tại sao trẻ em ă n bánh kẹo vặt lại bị suy dinh dưỡng ? Có thể thay đư ờng bột cho lipit đư ợc không ? 
Bài tập 
Dấu hiệu so sánh 
Cacbohiđrat 
Lipit 
Cấu tạo 
Tính chất 
Ch ức năng 
đáp án 
Dấu hiệu so sánh 
Cacbohiđrat 
Lipit 
Cấu tạo 
 C n (H 2 O) m 
Cấu tạo từ 3 NT: C,H,O 
Cấu tạo theo NT đa phân 
- Nhiều C và H, rất ít O 
Tính chất 
Tan nhiều trong nước , dễ phân hủy 
Kị nước , tan trong dung môi h ữ u cơ, khó phân hủy hơn. 
Ch ức năng 
Dự tr ữ , cung cấp n ă ng lượng . 
- Cấu trúc tế bào. 
- Cấu trúc màng sinh học . 
- Cấu tạo hoocmon , VTM. 
- Nhiều chức n ă ng sinh học khác