Chuyên đề bảo mật trong Excel và Word

iều người đã sử dụng bảng tính kết hợp với lập trình VBA để khai thác sâu hơn, 
mạnh hơn Excel trong công việc chuyên môn. Nhiều sản phẩm ứng dụng đó có giá trị và có thể 
kinh doanh được, do đó việc bảo mật là rất cần thiết. 
Thông thường để bảo mật VBA Project, trong cửa sổ Microsoft Visual Basic (MVB) ta vào menu 
Tools, chọn ... Project Properties (hình 13). Cửa sổ ... Project Properties hiện ra, chọn mục 
Protection, tick vào Lock project for viewing, sau đó nhập password 2 lần để bảo vệ. Và từ đó, 
bạn phải nhập password mới mở được cửa sổ MVB để xem hay làm việc với VBA. 
Hình 13: Ô C5 đã được bảo vệ (lock) khi Protect Sheet 
Cách này đã an toàn chưa nhỉ? Hỡi ôi! Nó cùng chung cảnh ngộ với việc bảo mật bảng tính ở 
trên. Thật thất vọng khi Microsoft đã từng hùng hồn tuyên bố bảo mật trong Office 2007 tốt hơn 
rất nhiều so với 2003!!! 
Chúng ta lại tìm cách bảo mật khác bằng chức năng sẵn có của Excel xem sao? May thay có 
một cách bảo mật an toàn hơn. Đó là sử dụng chức năng Share Workbook (hình 14), tức là lợi 
dụng chức năng này của Excel để bảo mật VBA. 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
9 
Hình 14: Sử dụng chức năng Share Workbook để bảo mật VBA 
Khi chọn chức năng này, cửa sổ Share Workbook hiện ra như hình 15. Trong mục Editing, tick 
vào Allow changes.... (hình 15a). Chuyển sang mục Advanced, chọn Don't keep change history, 
sau đó bấm OK! 
(a) (b) 
Hình 15: Thiết lập chức năng Share Workbook để bảo mật VBA 
Tiếp theo một loạt thông báo như hình 16, 17, 18, bấm OK để xác nhận! Chức năng Share 
Workbook đã được thiết lập, việc bảo mật VBA đã thành công!!! 
Khi bạn chuyển sang cửa sổ MVB và chọn Project, thay vì cửa sổ hỏi password là cửa sổ 
Project is unviewable (hình 19)! Các phần mềm bẻ khoá hiện nay vẫn có thể tìm được 
password nhưng không thể mở được cửa sổ nhập password. 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
10 
Hình 16: Thông báo về lưu dữ liệu khi Share Workbook 
Hình 17: Xác nhận lưu Workbook 
Hình 18: Thông báo về macro bị ẩn khi Share Workbook 
Hình 19: Thông báo Project is unviewable khi mở VBA Project 
Lợi bất cập hại! Khi sử dụng chức năng Share Workbook, một số chức năng của Excel bị hạn 
chế. Một số chức năng bị hạn chế khi sử dụng Share Workbook như sau: 
- Không xóa được Sheet 
- Không ẩn được Sheet 
- Không copy được Sheet 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
11 
- Không ghép và chia được ô (Merge cells) 
- Không cho thay đổi định dạng có điều kiện (Conditional Formatting) 
- Không cho thay đổi chức năng Data Validation 
- Không cho vẽ các đối tượng lên bảng tính (như chèn ảnh, biểu đồ,...) 
- Không cho thiết lập, xoá hoặc thay đổi password bảo vệ bảng tính 
- Không cho tự động tính tổng Subtotal 
- Không cho tạo hoặc thay đổi báo cáo PivotTable ... 
Chính vì vậy cần cân nhắc khi sử dụng chức năng này, nên test lại các chức năng của chương 
trình nếu đặt chế độ bảo mật kiểu này. Ở chế độ Share Workbook, chức năng Protect Sheet vô 
tác dụng (bị mờ đi), vì vậy cũng dùng cách này để bảo vệ bảng tính. Nhiều chương trình trong 
Excel hiện nay sử dụng chức năng Share Workbook để bảo mật. Tuy nhiên bảo mật kiểu này 
hiện nay cũng không còn an toàn nữa. 
Tiếp theo, tôi giới thiệu sang phần mềm bảo vệ bảng tính mạnh mẽ hơn, chuyên nghiệp hơn, 
an toàn hơn. 
3. Bảo mật file Excel bằng phần mềm chuyên dụng 
Do khả năng bảo mật yếu kém của Excel mà một loại phần mềm chuyên bảo mật Excel đã ra 
đời, đáng kể trong số này là Excel Protect, Lockxls,.... Và sau đây tôi đi vào giới thiệu về 
Lockxls vì phần mềm này luôn được nâng cấp, cập nhật mới (bản mới nhất hiện nay là Lockxls 
4.5.24). Mỗi phiên bản có sự thay đổi nhất định về mặt hình thức, xem thêm ở đây: 
Hình 20: Phần mềm Lockxls 4.5.24 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
12 
Đầu tiên bấm vào nút để mở file cần bảo mật (hình 21), cửa sổ Open hiện ra để bạn chọn 
file cần bảo vệ (ví dụ trong trường hợp này là anh Chinh.xlsm). Sau đó cửa sổ chương trình 
hiện ra như hình 22. 
Hình 21: Thêm file để bảo mật 
Thông tin về đường dẫn file gốc trong Path và file được khoá có tên trong Output File Name để 
bạn có thể tự sửa đổi (file này lưu trong thư mục con Locked của thư mục chứa file gốc). Nội 
dung hướng dẫn tôi lấy nguồn chủ yếu từ tác giả Trần Thanh Tuấn (Làm bạn với máy tính). 
 After upgrade trial period for this file should start from beginning: chưa hiểu rõ nội dung này. 
 Convert this Excel document to application: chuyển file Excel thành đuôi exe tự chạy. Khi 
chọn chức năng này, Lockxls cho phép gán biểu tượng của file trong Custom icon. 
 Use individual settings for this file: Sử dụng các chức năng bảo vệ riêng. Khi chọn cách này, 
một loại chức năng hiện ra như hình 23. 
Hình 22: File anh Chinh.xlsm đã được tải lên 
- Protect method: Chọn các cách bảo vệ, có nhiều cách như sau: 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
13 
+ Password: yêu cầu nhập password mởi mở được file. Có hai hình thức là luôn phải 
nhập password khi mở hoặc chỉ cần lần đầu (hình 23). 
+ Trial period: Nếu bạn chọn kiểu bảo vệ này, file của bạn sẽ được mở mà không cần mật 
khẩu, tuy nhiên sau một khoảng thời gian hoặc mốc thời gian nào đó, file sẽ bị mã hóa trở 
lại và cần có password để mở. 
 Encrypted workbook should work during x day(s) after first opening: file sẽ tự khóa 
sau x ngày kể từ lần mở đầu tiên. 
 Encrypted workbook should not work after: Đến khoảng thời gian đã định sẵn, bạn sẽ 
không thể mở được file đã bị khóa nữa. 
+ Hardware based Activation Code: Đây là tính năng kích hoạt qua một mã số (activation 
code). Activation code này phụ thuộc vào phần cứng của người dùng. File tạo ra sẽ liên 
kết chặt chẽ với phần cứng, copy sang máy khác thì không thể xem được. Với hình thức 
bảo vệ này, ngoài thời gian giới hạn, bạn cần lưu ý đến thông số Product Code. Đây là mã 
số cho file được tạo ra do người dùng quy định. Một khi người nhận muốn xem file, họ sẽ 
phải cung cấp cho bạn mã số máy tính của họ, rồi cùng với công cụ Activation Code 
Generator tích hợp sẵn với LockXLS, bạn tạo được một activation code riêng cho người 
đó. Người nhận phải điền đúng code do bạn tạo mới có thể mở file. Đây cũng như hình 
thức mua bản quyền bằng key phát sinh trên dữ liệu từ máy tính. Bạn cũng có thể quy 
định một số máy tính không cần activation code mà vẫn có thể xem file bằng cách bấm 
Registration is not required on these PCs và điền mã của máy tính đó vào ô Computer 
Code. 
Hình 23: Các chức năng trong Use individual settings for this file 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
14 
+ Activation Code, bound to USB: Tương tự mục Hardware based Activation Code, tuy 
nhiên máy tính của người nhận cần được kết nối với ổ USB đã được chỉ định thì mới có 
thể mở file. 
+ Serial Number: Cũng giống như số đăng ký phần mềm, bạn được quyền quy định 
Customer ID và Serial Number tương ứng. Cả hai thông số này chỉ cần được điền đúng 
mà không phụ thuộc vào máy tính đang dùng. Tính năng này cũng có phần đặt giới hạn 
thời gian. 
- Excel Object Model protection options: Chọn các cách bảo vệ mô hình các đối tượng như 
hình 24. Thông thường không chọn các chức năng này. 
Hình 24: Các chức năng trong Excel Object Model protection options 
- Additional options: Chọn các cách bảo vệ các đối tượng chính trong Excel như hình 25. 
Chức năng này đóng vai trò quan trọng trong việc bảo mật nên tôi trình bày chi tiết để chúng 
ta có thể lựa chọn cho phù hợp. 
+ Leave VBA code available to modification: cho phép hiển thị cửa sổ VBA để có thể sửa 
đổi như bình thường (như chưa bảo vệ). 
+ Leave formulars available to modification: cho phép sửa đổi công thức như bình 
thường. 
+ Allow to modify unlocked cells on protected sheets: cho phép sửa đổi không bị bảo vệ 
trong sheet đã được bảo vệ. 
+ Do not hide formulas on protected sheets: không làm ẩn công thức trong sheet đã được 
bảo vệ. 
+ Allow to unprotect sheets in locked workbook: cho phép bỏ khoá bảo vệ sheet trong 
workbook được bảo vệ. 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
15 
+ Allow unhide sheets in locked workbook: cho phép hiện lại các sheet bị ẩn (hide) trong 
workbook được bảo vệ. 
+ Disable printing in this workbook: không cho phép in bảng tính trong workbook. 
+ Check for new versions of LockXLS Runtime on customer's PC: cho phép kiểm tra 
những phiên bản LockXLS mới hơn. Nên bỏ chức năng này. 
+ Allow to open workbook if activation failed: cho phép mở workbook trong trường hợp 
kích hoạt bị hỏng. 
Hình 25: Các chức năng bảo mật chi tiết của Lockxls 
Hình 26: Xây dựng file được bảo vệ 
Sau khi đã thiết lập cài đặt cho file của mình, bạn bấm vào nút Build (hình 26). Sau đó cửa sổ 
Lockxls thông báo đã file đã được xây dựng thành công cùng với địa chỉ chứa file (hình 27). Khi 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
16 
bạn mở file đã được mã hoá, hình 28 hiện ra thông báo là bản dùng thử. Để mất nội dung 
thông báo đó đi, bạn phải bỏ tiền mua phần mềm đó (45.95 USD). 
Hình 27: Thông báo file đã được xây dựng thành công 
Hình 28: Thông báo khi mở file đã được bảo mật (chỉ hiển thị với bản dùng thử) 
Bạn có thể vào trang web  để tải các phiên bản mới nhất của Lockxls, 
Lockxls cho phép dùng thử trong 15 ngày. Các phiên bản cũ hơn cho phép biên dịch chạy bình 
thường, không hiển thị thông báo như hình 28 (chỉ mấy phiên bản gần đây mới hiển thị thông 
báo này). 
Có thể nói, bảo mật bảng tính hiện nay bằng Lockxls là biện pháp an toàn nhất hiện nay. Tuy 
nhiên biện pháp này không hẳn là an toàn tuyệt đối an toàn. Có thể thời điểm hiện tại là an toàn 
nhưng nhưng về lâu dài thì chưa đảm bảo chắc chắn. 
Tác giả: PhanTuHuong www.giaiphapexcel.com 
17 
Hình 29: VBA Project đã không hiển thị trong cửa sổ MVB 
Đây là nội dung trao đổi về bảo mật bảng tính Excel. Hy vọng thông qua bài viết này, các bạn 
hiểu biết thấu đáo hơn về cách bảo mật trong Excel. Mọi ý kiến đóng góp xin gửi tới địa chỉ 
Email: tuhuongdcct36@gmail.com.