Giáo án Ngữ văn Lớp 8 Học kì II

ỉ XI
Toa Đô, ô mã thế kỉ XIII
nhấn mạnh sự thắng lợi của dân tộc ta
đoạn trích thuộc kiểu văn bản gì ?nhận xét cách lập luận ?
TL: Văn bản nghị luậnvì được viết bằng phương pháp lập luận, lấy lĩ lẽ và dẫn chứng để làm rõ tư tưởng độc lập và thuyết phục người đọc, người nghe
Khái quát trình tự lập luận của tác giả thành một sơ đồ ?
Gv cho hs làm
Gv nhận xét ,bổ sung
 Nguyên lí nhân nghĩa
Yên dân, bảo vệ $ Trừ bạo, trừ giặc 
đất nước để yên dân Minh xâm lược
 Chân lí về sự tồn tại độc lập có chủ quyền của dân tộc Đại Việt
Văn hiến lãnh thổ phong tục lịch sử chủ quyền
Lâu đời riêng riêng riêng riêng
 $
 Sức mạnh của nhân nghĩa
 Sức mạnh của độc lập dân tộc
Hs đọc ghi nhớ
Hãy chỉ ra sự khác nhau về các đối tượng mà tác giả hướng đến trong ba tác phẩm : Sông núi nước Nam, hịch tướng sĩ, nước Đại Việt ta
TL: Vua, tướng sĩ, toàn dân
Nội dung :
I/ Giới thiệu :
1/ Tác giả .
Nguyễn Trãi là anh hùng dân tộc , danh nhân văn hoá thế giới .
2/ Tác phẩm : Là phần mở đầu của Bình Ngô đại cáo .
II/ Đọc hiểu văn bản .
III/ Phân tích .
1/ Hai câu đầu .
Nêu luận đề , cốt lõi của nhân nghĩa trừ bạo để yêu dân .
2/ Tám câu tiếp .
Khẳng định sự tồn tại độc lập có chủ quyền của nước Đại Việt
3.Sáu câu cuối
Khẳng định sức mạnh nhân nghĩa
IV/Tổng kết
-Lập luận chặt chẽ kết hợp lí lẽ và thực tế
-Đoạn trích là bản tuyên ngôn đôc lập
V/ Luyện tập
4.Củng cố
Đoạn trích nói đến những vấn đề gì ?
Câu hỏi trắc nghiệm
1.Tác phẩm Bình Ngô đại cáo ,Nguyễn Trãi thứa lệnh ai soạn thảo ?
a.Trần Nhân Tông	b.Lê Thánh Tông
c.Lê Thái Tổ(Lê Lợi)	d.Lí Công Uẩn
2.dòng nào dưới đây định nghĩa đúng cho thể cáo ?
a.cáo là thể văn do vua dùng để ban bố mệnh lệnh
b.Cáo là thể văn nghị luận cổ, thường được vua chúa hoặc thủ lĩnh dùng để trình bày một chủ trương hay công bố kết quả một sự nghiệp để mọi người cùng biết
c.Cáo là một loại văn thư của bề tôi, thần dân gửi lên vua chúa để trình bày một sự việc ,ý kiến đề nghị
d.Cả a,b,c đều đúng
3.Có thể hiểu cốt lõi tư tưởng nhân nghĩa của Nguyễn Trãi được nêu ở đoạn văn trên là gì ?
a.Yên dân	b.Trừ bạo
c.Yên dân và trừ bạo	d.Yên dân hoặc trừ bạo
3.Nếu trong bài “Nam quốc sơn hà” của Lí Thường Kiệt ,ý thức dân tộc mới chỉ được xác định chủ yếu trên hai yếu tố : Lãnh thổ và chủ quyền, thì đến Bình Ngô đại cáo ,những yếu tố cơ bản mới nào của ý thức dân tộc được bổ sung ?
a.văn hiến	b.phong tục tập quán
c.lịch sử	d.Văn hiến ,phobng tục tập quán, lịch sử
Tuần	HÀNH ĐỘNG NÓI
Tiết	(Tiếp theo)
I/Mục đích yêu cầu
Giúp học sinh hiểu nói cũng là một thứ hành động .
Số lượng hành động nói khá lớn , nhưng có thể quy lại thành một số kiểu khái quát nhất định .
Có thể sử dụng nhiều kiểu câu đã học để thực hiện thành một hành động nói .
II/ Chuẩn bị :
Gv : giáp án, bảng phụ 
Hs : Oân bài tập 1 , bài tập 
III/ Tiến trình :
1/ ổn định 
2/ bài cũ : Hành động nói là gì ? những kiểu câu hành động nói thường gặp , bt .
3/ bài mới :
Hoạt động của thầy trò 
Hoạt động 1
Học sinh đọc đoạn trích 1 trang 70.
Đoạn văn trích ở đâu ? của ai ?
Tinh thần yêu nước của nhân dân ta (HCM)
Đoạn trích có mấy câu ? (5 câu )
Hãy xác định mục đích nói của từng câu ?
“Tinh thần ..của quý” 
“Có khi .dễ thấy ”
trình bày 
“Nhưng cũng có khi .trong hòm ’’
trình bày 
 “Bổn phận trưng bày ’’- Điều khiển 
nghĩa là phải ra sức ..khách chiến ’’
điều khiển 
Tất cả các câu trên thuộc kiểu câu gì ?
Câu trần thuật .
Thế nào là câu trần thuật ? ( nhắc lại )
Chức năng chính của câu trần thuật là gì ?
Trong 5 câu trên câu nào dùng đúng với chức năng của kiểu câu trần thuật (1) (2) (3)
Gv : các câu (1)(2)(3) là kiểu câu được dùng trùng hợp với hành động nói như vừa nêu được gọi là dùng theo lối trực tiếp .
Mục đích nói của câu (4) (5) có đúng với chức năng của câu trần thuật không ?
Không 
Gv : mục đích nói được dùng không đúng với chức năng của kiểu câu gọi là cách dùng dán tiếp .
Học sinh đọc ghi nhớ sgk .
Thảo luận :
Lập bảng trình bày quan hệ giữa các kiểu câu nghi vấn , cầu khiến , cảm thán , trần thuật với những kiển hành động nói mà em đã biết . Cho ví dụ minh hoạ .
Học sinh làm vào bảnbg theo nhóm .
Học sinh trình bày , giáo viên nhận xét chốt ý .
Kiểu câu Hành động nói 
Cầu khiến ( đe dọa , thách thức )điều khiển 
Ngghi vấn : hỏi 
Cảm thán : bộc lộ cảm xúc
Trần thuật : kể tả báo tin trình bày .
Hoạt động 2 : Luyện tập . học sinh đọc Bài tập 1 . 
 Tìm 
Học sinh đọc 
Học sinh xác định yêu cầu .
Học sinh tự làm , trình bày , nhận xét .
Gv chốt ý đúng .
Nội dung :
I/Bài học :
Cách thực hiện hành động nói .
Ví dụ 
Hãy ngồi dậy húp ít cháo cho đỡ xót ruột /
Vậy bữa sau con ăn ở đâu ?
Khốn nạn thân con thế này/ trời ơi /
Con trăn ấy của nhà vua nuôi đã lâu ,
II/ Luyện tập :
Bài tập 1 trang 71 .
Các câu nghi vấn trong bài hịch tướng sỹ 
1/ “ từ xưa không có ’’
2 / “ vương công kiên thế nào ?‘’
3/ “ Cốt đãi lột lang .thế nào ?’’
Gv những câu ở đầu đoạn dùng để nêu vấn đề cho tướng sỹ chuẩn bị tư tưởng đọc
( nghe )
phần lý giải của tác giả ,
“ lúc bấy giờ được không ‘’
“ lúc bấy giờ không đượckhông ’’?
Nếu vậy ..đất nữa ‘’?
Gv những câu này thường dùng để khẳng định , hay phụ định , đều được nêu ra trong các câu ấy .
4/ Củng cố : cách thực hiện hành động nói ?
5/ Dặn dò : Học bài 
Làm bài tập còn lại 
Xem trước bài mới .
Tuần :	ÔN TẬP VỀ LUẬN ĐIỂM 
Tiết :
I/ Mục tiên cần đạt :
Giúp học sinh nắm vững hơn nữa về khái niệm luận điểm , tránh được những sự hiểu lầm mà các em thường mắc phải ( như lẫn lộn luận điểm với vấn đề cần nghị luận hoạc coi luận điểm là một bộ phận của vấn đề nghị luận )
Thấy rõ hơn mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề nghị luận và giữa các luận điểm với nhau trong một bái văn nghị luận .
II/ Chuẩn bị :
Gv giáo án 
Hs xem bài .
III/ Tiến trình :
1/ Oån định 
2/ Bài cũ 
3/ Bài mới 
Hoạt động của thầy trò 
Hoạt động 1 
Xem ngữ văn 7 tập 2 cho biết 
Luận điểm là gì ?
Hãy lựa chọn câu trả lới đúng trong các câu sau ( câu c trang 73 )
Luận điểm là những tư tưởng , quan điểm, chủ trương cơ bản mà người viết nêu ra trong bài văn nghị luận .
Bài tinh thần yêu nước của nhân dân ta của chủ tịch hồ chí minh ( ngữ văn 7 tập 2 )
Có nnhững luận điểm nào ?
Chiếu giời đô có hai luận điểm đúng hay sai ? vì sao ?
Luận điểm 1 : Lý do cần phải giời đô .
Luận điểm 2 : Lý do có thể coi thành đại la là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời 
Chiếu giời đô kiểu văn bản nghị luận 
Có hai luận điểm trên .
mỗi luận điểm được làm sáng tỏ = những luận cứ .
trong mỗi luận cứ thì có lý lẽ và dẫn chứng .
luận điểm 2 . lý có thể coi thành đại la là kinh đô bậc nhất của đế vương muôn đời .
Hai luận cứ .
Luận cứ 1 : cái lợi thế của thành đại la .
Luận cứ 2 : Đại la là thắng địa của đất việt 
Luận cứ 1 có những chứng cớ nào ?
Là kinh đô cũ của cao vương .
Nơi trung tâm trời đất 
Có thể sông cuộn hồ ngồi 
Đúng ngôi N- B – A – T , tiện hướng nhìn sông chưa núi .
Luận cứ 2 có những chứng cớ nào ?
Đất tốt lành , vững , có thể đem lại nhiều lợi ích cho kinh đô .
Hoạt động 2:
Vấn đề được đặt ra trong bài yêu nước của nhân dân ta là gì ?
Hs tái hiện và trả lời .
Luận điểm : “ đồng bào ta ngày nay có lòng yêu nước nồng nàn ‘’ ? có thể làm sáng tỏ vấn đề đó được không ?
Không đủ làm rõ vấn đề “ tinh thần yêu nước của nhân dân ta ‘’.
Bài chiếu dời đô nếu chỉ đưa ra luận điểm :
“Các triều đại trước đây đã nhiều lần thay đổi kinh đô ‘’ thì mục đích của nhà vua khi ban chiếu có thể đạt được không ? tại sao?
Không đủ để làm sáng tỏ vấn đề “ cần phải dời đô đến thành đại la của chiếu dời đô ‘’
Em rút ra được kết luận gì về mối quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luận ?
Trong bài văn nghị luận , luận điểm cần phải phù hợp với yêu cầu giải quyết vấn đề và phải đủ để làm sáng tỏ toàn bộ vấn đề .
Hoạt động 3 
Họs sinh đọc bài 1 trang 74 .
Em chọn luận (1)
Hoàn toàn chính xác 
Các ý thật sự liên kết với nhau 
Phân biệt rành mạch các ý với nhau , đảm bảo cho chúng không bị trùng lập , chồng chéo .
Được sắp xếp theo một trình tự hợp lý , luận điểm trước đặt cơ sở cho luận điểm sau 
Luận điểm sau phát huy được kết quả cho luận điểm trước .
Em rút ra được kết quả gì cho luận điểm và mối quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận ?
Luận điểm cần chính xác và gắn bó chặt chẽ với nhau .
Hoạt động 4.
Học sinh đọc ghi nhớ .
4/ Củng cố . Luận điểm ? mối quan hệ giữa các luận điểm trong 
Nội dung :
I/ Bài học :
1/ Khái niệm luận điểm .
2/ Mỗi quan hệ giữa luận điểm với vấn đề cần giải quyết trong bài văn nghị luận .
Ghi nhớ ( chấm 2 )
3/ Mỗi quan hệ giữa các luận điểm trong bài văn nghị luận .